براساس شواهد و قرائن موجود، سابقه اولین تزریق خون در کشور به دهه 20 هجری شمسی بازمیگردد. بیمارستانهای ارتش و مراکز جمعیت شیر و خورشید سرخ از اولین مراکزی بودند که به صورت سازماندهیشده اقدام به جمعآوری خون، آن هم از میان اعضا و داوطلبان خود کردند؛ چرا که هنوز مردم عادی با اهدای خون و نیاز به آن آشنایی نداشتند.
به تدریج با شناخته شدن ارزش حیاتی خون، بنگاههایی برای خرید و فروش خون احداث شد که در ازای دریافت مبلغ کمی از مردم خون خریداری میکردند. با معرفی سازمان انتقال خون به عنوان تنها متولی تهیه خون بساط خرید و فروش خون و بنگاههای واسطه خونفروشی به کلی برچیده شد.
بروز جنگ و متعاقب آن تقویت حس همدلی و اتحاد بین مردم جامعه، باعث مشارکت بینظیر مردم در اهدای خداپسندانه خون و آشنایی اقشار جامعه با اهدای خون شد.
نیاز روزافزون به خون، رشد فزاینده جمعیت داوطلبان اهدای خون و شناسایی عوامل بیماریزای قابل انتقال از طریق خون همچون ویروسهای هپاتیت بی؛ اچ- آی- وی و هپاتیت سی سبب شد ارتقای سلامت فرآوردههای خونی جایگاه خاصی در فعالیتهای سازمان پیدا کند.
پیادهسازی سیاستهای سازمان جهانی بهداشت، از جمله حذف سیستم جایگزینی خون و جمعآوری خون از اهداکنندگان داوطلب؛ آزمایشهای غربالگری خون، اهدای مستمر، سیستم خودحذفی محرمانه و دیگر اقدامات نوین، موقعیت ممتازی را برای این سازمان در بین کشورهای منطقه فراهم ساخته است.
از مهمترین دستاوردهای سازمان انتقال خون ایران از آغاز تاسیس تاکنون میتوان به رسیدن به اهدای خون 100 درصد داوطلبانه، خودکفایی در تامین خون و فرآوردههای خونی مورد نیاز کشور، تولید محصولات خونی با پلاسمای ایرانی، رسیدن به شاخص اهدای خون به عدد 27 در هزار نفر جمعیت، رشد چشمگیر اهداکنندگان مستمر، تولید سالانه بیش از 2 میلیون واحد خون و 6 میلیون فرآورده مورد نیاز کشور، ارزشگذاری 14 خدمت انتقال خون و پوشش هزینه این خدمات از سوی بیمهها و تاسیس مراکز جامع اهدای خون به منظور صرفهجویی در وقت و هزینه اهداکنندگان و تکریم آنان اشاره کرد.
همچنین انتخاب این سازمان به عنوان مرکز همکار سازمان جهانی بهداشت، تاسیس موسسه عالی آموزشی پژوهشی طب انتقال خون و تربیت نیروی انسانی متخصص موردنیاز کشور، راهاندازی برنامه ملی خونهای نادر، برگزاری کنفرانسها، کنگرهها و نشستهای ملی و بینالمللی در حوزه طب انتقال خون، راهاندازی سامانه مراقبت از خون برای کنترل و کاهش احتمال بروز عوارض تزریق خون و فرآوردهها در بیمارستانهای کشور، راهاندازی برنامه مدیریت خون بیمار برای مدیریت مصرف بهینه خون و فرآوردهها در بیمارستان از جمله مهمترین دستاوردهای سازمان انتقال خون ایران است.
دستیابی به این دستاوردها نشاندهنده روند رو به رشد استقبال مردم برای اهدای خون، به ویژه اهدای مستمر است؛ اما مسلما ادامه این سیر صعودی تنها در سایه تبدیل ضرورت اهدای خون به یک فرهنگ و باور عمومی میسر خواهد بود. حرکتی که توجه فرد فرد جامعه و حمایت همهجانبه رسانههای گروهی، سازمانها و نهادهای مسئول در زمینه سلامت و فرهنگ کشور را طلب میکند.
*سخنگوی سازمان انتقال خون ایران
انتهای پیام/