بهمنی: رفتن به سمت کتاب‌های پرفروش که چندین بار ترجمه شده‌اند، افتخاری ندارد
مترجم آثار نویسندگانی مانند ارنست همینگوی، دوریس لسینگ، دان دلیلو و... معتقد است ورود ناشران به رقابت‌های ناصحیح، یکی از بیماری‌های بازار کتاب به شمار می‌آید که البته آن هم، معلول عواملی دیگر است.
کیهان بهمنی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی آنا، ضمن بیان اینکه همچنان اوضاع نشر و ترجمه در بازار کتاب، رضایت‌بخش نیست، گفت: «من فکر نمی‌کنم اتفاق قابل توجهی در بازار کتاب رخ داده باشد که شرایط را بهتر کند. به نظر من هنوز هم اگر یک مترجم بخواهد به سمت ترجمه ادبیات جدی و معناگرا برود، یک مترجم تک‌چاپی خواهد بود.»
وی توضیح داد: «اینکه چندماه روی ترجمه یک کتاب جدی و حجیم کار کنی، و در نهایت حتی هزار نسخه از کتاب هم فروش نرود، واقعا اتفاق جالبی نیست و طبیعی است که در چنین شرایطی مترجمان به سمت ترجمه کتاب‌هایی که ظرفیت بیشتری برای فروش دارند و کیفیت‌شان کم‌تر است بروند.»
بهمنی با اشاره به یک تجربه شخصی، اظهار داشت: «من 5 سال پیش کتابی را از دان دلیلو با نام «نقطه امگا» ترجمه کردم که کتاب بسیار مهمی است و نشر روزنه انتشار آن را به عهده داشت. جالب است که این کتاب در کشورهای مختلف جهان مورد توجه و استقبال قرار گرفته اما فکر نمی‌کنم بعد از گذشت 5 سال، بیشتر از 400 جلد از ترجمه من فروش رفته باشد.»
وی در پاسخ به این سوال که حرکت به سمت کتاب‌های پرفروش، چه وضعیتی را در بازار ایجاد می‌کند، گفت: «وقتی می‌شنوی فلان کتاب 15 یا 20 نوبت چاپ شده، موج و هژمونی خاصی همراه می‌شود و مردم فکر می‌کنند که ادبیات، دقیقا همانی است که در آن کتاب منتشر شده و روی آن توقف می‌کنند.»
این مترجم خاطر نشان کرد: «زمانی می‌گفتند که در بازار کتاب، مافیا وجود دارد اما در حال حاضر باید پذیرفت اینگونه نیست بلکه بازار کتاب؛ بیمار است و این بیماری؛ دلایل مختلفی دارد: مثلا اینکه مردم کتاب نمی‌خوانند یا سلیقه‌شان نزول کرده و ...»
وی با انتقاد از رویه‌های مدیریت فرهنگی گفت: «متاسفانه هیچ حمایتی از کتاب‌های جدی صورت نمی‌گیرد. مثلا چرا نمی‌آیند هزار جلد از یک کتاب قوی و ارزشمند را که در سراسر جهان مورد توجه قرار گرفته، خریداری کنند و در کتابخانهها قرار دهند؟ این‌جور خرید‌ها معمولا به کتاب‌های خاص اختصاص دارد، نه کتاب‌های ارزشمند و جدی در حوزه ادبیات جهان.»
بهمنی همچنین از برخی ناشران که وارد رقابت‌های غلط می‌شوند انتقاد کرد و اظهار داشت: «اینکه تعداد ناشران زیاد باشد، به نظر من اشکالی ندارد اما مشکل این است که ناشران با یکدیگر وارد رقابت‌های اشتباهی می‌شوند و با ترجمه‌های مجدد، به اقتصاد و درآمدزایی یکدیگر صدمه می‌زنند.»
وی افزود: «به نظر من، ناشر خوب ناشری است که کتاب‌های ارزشمند را برای اولین بار در ایران منتشر کند و از اینکه نویسنده‌های ناشناخته را به مخاطب ایرانی معرفی کند، به خود ببالد. وگرنه رفتن به سمت کتاب‌های پرفروش که چندین بار ترجمه شده‌اند، افتخاری ندارد.»
این مترجم خاطر نشان کرد: «متاسفانه هم من می‌دانم و هم شما، که همه این حرف‌ها آرزوست و در بازار کتاب فعلی، توجهی به ارزش‌هایی از این‌دست نمی‌شود.»
بهمنی درباره فعالیت‌های فعلی و اخیرش در حوزه ترجمه گفت: «جلد دوم از رمانی که قبل‌تر با نام «پیرزنی که تمام قوانین را زیر پا گذاشت» نوشته اینگل مان سوندبرگ با نشر آموت منتشر کردم، آماده چاپ است و «پیرزن دوباره شانس می‌آورد» نام دارد که این رمان نیز مانند رمان قبلی، فانتزی است.»
وی ادامه داد: «در حال حاضر نیز مشغول ترجمه رمانی از مایکل فرین برای نشر چترنگ‌ام با نام «مترجم روسی». پیش‌تر هم رمان «جاسوس‌ها» را با همین نشر و از این نویسنده ترجمه کرده بودم و با احتساب ترجمه‌ای که حمید احیا از او ترجمه کرده، رمان «مترجم روسی» سومین اثر از این نویسنده اهل انگلستان است که در ایران چاپ می‌شود.»
این مترجم و مدرس دانشگاه درباره موضوع رمان «مترجم روسی» گفت: «داستان، داستان دوره جنگ سرد است و ماجرای مترجمی روس را روایت می‌کند که در انگستان زندگی می‌کند و تم جاسوسی دارد.»
انتهای پیام/
