آنا گزارش می دهد؛
ارتباط با صنعت و ایجاد اشتغال؛ دغدغه قانون‌گذاران و روسا/ دانشگاه ایرانی چگونه کارآفرین می‌شود؟
دانشگاه‌های کشور در تلاشند که به دانشگاه‌های نسل سوم تبدیل شوند، دانشگاه‌هایی که کارآفرین هستند و درآمد دارند و دیگر به دولت‌ها وابسته نیستند، نام و شعار امسال نیز اشتغال و تولید است که با این هدف متعالی دانشگاه‌ها همخوانی دارد.
پروین طالبیان، گروه دانشگاه خبرگزاری آنا- اشتغال و تولید از مهم‌ترین دغدغه‌های کشور است، با وجود اینکه سال‌ها این موضوع در اولویت کاری دولت‌ها بوده اما همچنان این مشکل به قوت خود باقی است، امسال هم مقام معظم رهبری با وجود حل نشدن این معضل در کنار تاکید بر اقتصاد مقاومتی، اشتغال و تولید را نیز مدنظر قرار دادند. سهم دانشگاه‌ها در این زمینه نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که باید به آن توجه شود. در این زمینه محمد فرهادی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به برگزاری دوره‌های کارآموزی و کارورزی در دانشگاه‌ها تاکید دارد و می‌گوید: «وزارت علوم برای توسعه کارآفرینی در دانشگاه‌ها با جدیت برنامه‌ریزی‌هایی را دنبال می‌کند که از آن جمله می‌توان به بازبینی و بازنگری برنامه‌های درسی، توجه به دوره‌های آموزشی، دوره‌های کارآموزی و کارورزی در دانشگاه‌ها اشاره کرد.»
او همچنین ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان را از دیگر اولویت‌های این وزارتخانه می‌داند و به گفته او تاکنون بیش از سه هزار شرکت دانش بنیان در کشور ثبت شده، ۴۱ پارک علم و فناوری افتتاح و بیش از ۳۰ هزار فارغ‌التحصیل دانشگاهی در این پارک‌ها شاغل هستند که بیشتر آن در دولت تدبیر و امید بوده است. اما برای رسیدن به دانشگاه کارآفرین باید به ملزومات دیگری نیز توجه شود که در این ارتباط سید‌احمد معتمدی، رئیس دانشگاه امیر کبیر معتقد است که شاید دانشگاه‌ها اثر کوتاه مدت در تولید و اشتغال نداشته باشند اما می‌توانند در میان مدت و دراز‌مدت اثرگذار باشند چرا که این دانشگاه‌ها هستند که می‌توانند مشکلات بنیادی این چنینی را برطرف کنند.
او همچنین بر این باور است که باید در ساختار درسی بازنگری شود هرچند که فقط دو سال است که به سمت دانشگاه نسل سوم حرکت می‌کنیم. او ویژگی اصلی دانشگاه نسل سوم را این می‌داند که دانشجوی کارآفرین تربیت کند چون فارغ‌التحصیل دیگر به دنبال این نیست که به استخدام دولت دربیاید و خودش می‌تواند مولد باشد.
رئیس دانشگاه امیرکبیر اما مسیر رسیدن به این مهم را راهی طولانی و ساختار دانشگاه‌ها می‌داند و به این دلیل که اکثرشان در نسل یک دست‌وپا می‌زنند و تنها بخش‌هایی کار دانشگاه نسل دو و سه را انجام می‌دهند، جوابگوی نیازهای کشور نمی‌داند. او می‌گوید اگر دانشگاه‌ها به سمت دانشگاه نسل سوم بروند، می‌توانند نقش موثری در حرکت اقتصادی کشور داشته باشند.
چیزی که این رئیس دانشگاه بر آن تاکید می‌کند اصلاح ساختار است، او اعتقاد دارد حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و پارک‌های فناوری در کوتاه‌مدت می‌تواند بسیار اثرگذار باشد، چون ارتباط با صنعت راهکار رسیدن به دانشگاه کارآفرین است و وقتی ارتباط با صنعت بیشتر شود قراردادهای بیشتری خواهیم داشت و اتفاقا حسن دیگر آن هم کاهش وابستگی به بودجه دولتی است.
با اینکه سال‌هاست که دفاتر ارتباط با صنعت در دانشگاه‌ها گشوده شده است ولی باز رویکرد بسیاری از دانشگاه‌ها عوض نشده است، درحالی‌که به اعتقاد بسیاری دانشگاه‌ها خیلی وقت پیش باید از این دوره گذر می‌کردند و اکنون دغدغه آنها باید اصلاح نحوه ارتباط آنها با صنعت می‌بود. این چگونگی ارتباط با صنعت شاید دغدغه بسیاری از دانشگاه‌ها برای سخن گفتن به زبان صنعت باشد چیزی که محمدعلی برخورداری، رئیس دانشگاه علم و صنعت ایران نیز آن را یکی از دغدغه‌های مهم و شاید یک عامل بازدارنده برای رسیدن به دانشگاه کارآفرین می‌داند. او می‌گوید درست است که دانشگاه‌ها مستقیما در تولید و اشتغال نقش ندارند، اما می‌تواند اثرگذار باشد. دانشگاه‌ها باید فکر و ایده صنایع را دانش‌بنیان کنند، چون اگر بخواهند اشتغال و تولید ایجاد شود، باید صنایع دانش‌بنیان شوند و از جنبه‌های علمی و نوآورانه برخوردار باشند.
ایده‌های علمی و تفکر اشتغال‌زایی باید از دانشگاه شکل بگیرد و به جاهای دیگر نیز تسری پیدا کند، به همین خاطر است که این رئیس دانشگاه می‌گوید نباید علم فقط در دانشگاه بماند بلکه باید از دانشگاه‌ها بیرون بیاید. البته او ابراز امیدواری می‌کند که با رویکردهای جدیدی که اخیرا مطرح شده است، دانشگاه‌ها بتوانند به توسعه علمی و دانش‌بنیان کمک کنند.
رئیس دانشگاه علم و صنعت ایران حمایت از تاسیس شرکت‌های دانش‌بنیان را جزو اولویت‌های کاری مراکز دانشگاهی می‌داند و می‌گوید در چند سال اخیر دانشگاه‌ها از ایجاد و تاسیس شرکت‌های دانش‌بنیان حمایت کرده‌اند، شرکت‌هایی که متشکل از دانشگاهیان و صنعت‌گران است و به اعتقاد او ادامه این روند و تقویت این زمینه، باعث تعامل مناسب دانشگاه و صنعت و در نتیجه رشد اقتصادی کشور است.
رئیس دانشگاه تربیت‌مدرس اما کمی نگران است و عصبانی؛ می‌گوید باید دست از حرف‌زدن برداریم و وارد میدان عمل شویم. به اعتقاد او مدت‌هاست که ایجاد اشتغال و ساماندهی آن نتیجه ملموسی نداشته است و اکنون دانشگاه‌ها باید با انجام کارهای تحقیقاتی ماموریت دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها را مشخص و خطوط کلی یا حتی جزئی را ترسیم کنند.
محمدتقی احمدی بر این باور است که سیاست‌های اشتغال‌زایی باید با همراهی دانشگاه‌ها تعریف و عملیاتی شود چراکه برای حل معضل اشتغال به صورت واقعی باید کار علمی دانشگاهی صورت گیرد.
اما روی دیگر این ماجرا مجلس است، مجلس نهادی قانونگذار و ناظر است، کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس اصلی‌ترین رابط دانشگاه‌ها با مجلس شورای اسلامی است، رویکرد مجلس درباره دانشگاه بسیار می‌تواند اثرگذار باشد. مجلس با تصویب قوانین موردنیاز و به دنبال آن نظارت بر دانشگاه‌ها برای رسیدن به دانشگاه کارآفرین، می‌تواند زمینه تحقق این هدف را پایه‌ریزی کند.
محمد قمی، نماینده مردم پاکدشت و عضو کمیسیون آموزش مجلس درباره تحقق شعار امسال در دانشگاه‌ها می‌گوید که دانشگاه‌ها باید بیشتر به موضوع شرکت‌های دانش‌بنیان بپردازند و محور تحقیقات خود را باید اقتصاد مقاومتی و مسائلی که به تولید و اشتغال کمک می‌کند، قرار دهند. او می‌گوید مجلس نیز می‌تواند در این زمینه به کمک دانشگاه‌ها بیاید و در بودجه‌های سنواتی مشوق‌هایی را برای دستگاه‌هایی که امورشان را به دانشگاه‌ها می‌سپارند در نظر بگیرد.
این نماینده مجلس معتقد است که دانشگاه‌ها می‌توانند برای توسعه اشتغال به تفکیک شهر و روستا وارد عمل شوند و کاری کنند تا وضع فعلی کارآفرینی در شهر و روستا اصلاح شود. او خود نیز خواستار توجه دانشگاهیان به صنایع دستی روستایی و چگونگی صنعتی‌شدن آنها است و باور دارد برای رسیدن به این هدف باید دانشگاهیان کارهای تحقیقاتی انجام دهند و تاکید می‌کند که نباید پایان‌نامه‌های دانشجویی فقط در کتابخانه‌ها خاک بخورد.
عضو کمیسیون آموزش مجلس اما نظر دیگری دارد؛ فریده اولاد قباد مشکل اصلی کارآفرین نشدن دانشگاه‌ها را مشارکت ناکافی بخش خصوصی می‌داند. او عدم استفاده از ظرفیت تولید در کشور، بالابودن ریسک در اقتصاد و پایین بودن ضریب بازگشت‌پذیری سرمایه‌گذاری، وجود مشکلات ساختاری برای آغاز کسب و کار جدید، وجود فسادهای مالی و اداری، وابستگی بیش از حد به نفت را از جمله عواملی می‌داند که باعث شده که کمتر به تولید داخلی با اتکا به دانشگاهیان اهمیت داده شود.
این نماینده مردم تهران در مجلس، معتقد است که مسئولیت اصلی آماده‌سازی نیروی کار بر عهده دانشگاه‌هاست و اگر بخواهیم با همین وضع موجود ادامه دهیم، تعداد بیکاران کشور تا 10 سال آینده به هشت میلیون نفر می‌رسد. او همت این کار را در دانشگاه‌ها می‌بیند که باید تغییری ایجاد کنند و به معنای واقعی به سمت کارآفرینی پیش روند تا بین نیازهای جامعه و علم‌آموزی تناسب ایجاد کنند.
مسلما برای رسیدن به دانشگاه کارآفرین اصلاح ساختار آموزشی و خانه‌تکانی بعضی از رشته‌های دانشگاه‌ها یک ضرورت است، چیزی که این عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس درباره آنها می‌گوید رشته‌های نظری منجر به کارهای خدماتی می‌شود پس باید رشته‌هایی ایجاد یا تقویت شوند که جنبه کارآفرینی دارند. اولادقباد به دانشگاه‌ها توصیه می‌کند تحقیق کنند که چگونه کسب و کار رقابت‌پذیر ایجاد می‌شود؟ و پیشنهاد می‌دهد باید پیوند صنایع کوچک با صنایع بزرگ در دستور کار آنها و افزایش مهارت‌های دستی و کاربردی‌کردن دروس جزو اولویت‌ها قرار گیرد. این نماینده مجلس همچنین پیشنهاد می‌دهد تا دانشگاه‌ها صنایع بین‌المللی را بومی‌سازی کنند و به دنبال کسب و کارهای مدرن باشند.
انتهای پیام/
