تلاش برای ساخت نانومواد الکترودی مقرون‌ به‌صرفه برای ابرخازن‌های الکتروشیمیایی

به گزارش گروه علم و فناوری آنا به نقل از ستاد ویژه توسعه نانو، کاهش منابع انرژی‌های تجدیدناپذیر فسیلی در کنار معضلات آلودگی هوا و محیط‌زیست، زمینه‌ساز نیاز به یافتن منابع انرژی تجدیدپذیر و همچنین سیستم‌های ذخیره انرژی با کارایی بالاتر نسبت به سیستم‌های قدیمی شده است. ابرخازن‌های الکتروشیمیایی از مهم‌ترین دسته این منابع هستند که به دلیل عدم محدودیت در تعداد دفعات شارژ و تخلیه، برخلاف باتری‌های متداول، کاربرد فراوانی یافته‌اند.

به گفته دکتر سید حبیب کاظمی، این طرح در راستای به‌کارگیری مواد نانوساختار جهت بهبود عملکرد ابرخازن‌ها و همچنین کاهش قیمت تمام‌شده آنها انجام شده است. در خلال طرح نانوساختارهای منگنز دی‌اکسید روی یک زیرلایه مس تثبیت شده است.

وی در ادامه به مقایسه مواد الکترودی تولید شده در این طرح و نمونه‌های قدیمی‌تر پرداخت و افزود: «در کارهای گذشته از مواد گران‌قیمت و آلاینده محیط‌زیست نظیر اکسیدهای روتنیم و ایریدیم استفاده می‌شده است. این در حالی است که در طرح حاضر با بهره‌گیری از فناوری نانو و همچنین مواد سازگار با محیط‌زیست، علاوه بر افزایش کارایی الکتروشیمیایی الکترودها، قیمت تمام‌شده آنها نیز به نحو مطلوبی کاهش پیدا کرده است».

کاظمی در رابطه با نقش فناوری نانو در ساخت این الکترود عنوان کرد: «در طرح حاضر نانوساختارهای دی‌اکسید منگنز روی یک لایه میکرومتری از مس که متشکل از اجتماعات نانومتری و نانو رشته‌های مسی با رسانایی بالاست، تثبیت شده‌اند که این موضوع موجب شده است لایه دی‌اکسید منگنز به‌خوبی با زیرلایه مسی اتصال پیدا کند».

در جریان این پژوهش آزمایشگاهی ابتدا زیر لایه مس میکرومتری روی بستر فوم نیکل تثبیت و پارامترهای مربوط به آن بهینه شده است. سپس در شرایط بهینه، نانوساختار دی‌اکسید منگنز روی زیرلایه مس تثبیت شده است. در ادامه با روش‌های میکروسکوپ الکترونی و آنالیز اشعه ایکس، لایه تثبیت شده مورد ارزیابی قرار گرفت و در نهایت الکترود تولید شده با روش‌های الکتروشیمیایی بررسی شد.

نتایج نشان داده‌اند که افزایش سطح به حجم مواد الکتروفعال در ساخت این الکترود باعث شده در کمترین میزان بارگذاری مواد روی الکترود، ظرفیت ذخیره بار و دانسیته انرژی به 687 فاراد بر گرم و 557 میلی‌فاراد بر سانتی‌متر مربع برسد.

گفتنی است از این طرح یک اختراع به شماره 83226 به ثبت رسیده است که اخیراً در سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران تأیید نهایی نیز شده است.

این تحقیقات حاصل تلاش‌های گروه تحقیقاتی دکتر سید حبیب کاظمی، عضو هیأت علمی دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان، دکتر محمدعلی کیانی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی ایران، مصطفی قائم‌مقامی، دانشجوی مقطع دکترای شیمی دانشگاه تربیت مدرس تهران، که در زمان انجام تحقیق دانشجوی کارشناسی ارشد شیمی دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان بوده است و دکتر حجت کاظمی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه صنعت نفت ایران، است.