وزیر فرهنگ: در کار داوران جشنواره فیلم فجر دخالت نکردیم/ مردم به موسیقی نیاز دارند

به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا، سید رضا صالحی‌امیری بعد از بیان و تشریح رویکردها و سیاست‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در نشست خبری خود که صبح امروز (سه شنبه 25 بهمن ماه) برگزار شد، به سوالات خبرنگاران در حوزه‌های مختلف فرهنگی پاسخ داد.

نه ولنگاری، نه جزم‌اندیشی

وزیر فرهنگ درباره تحقق دغدغه‌های مقام معظم رهبری گفت: به نظر من ظلم به بزرگان نظام این است که به جای سیاست‌گذاری در مسیر تحقق اندیشه‌هایشان صرفا به اقداماتی مانند نصب بنر و ... بپردازیم. من در این رابطه شعار «نه ولنگاری و نه جزم‌اندیشی» را مطرح کردم؛ چرا که این دو به یک اندازه برای فرهنگ زیان‌آور است.

گروهی در ارشاد مسئول پیگیری دغدغه‌های مقام معظم رهبری هستند

وی ادامه داد: ما برای تحقق بخشیدن به دغدغه‌های مقام معظم رهبری اقداماتی را صورت داده‌ایم و گروهی مسئول پیگیری این دغدغه‌ها هستند. مثلا در برگزاری جشنواره‌های فجر تلاش کردیم که این جشنواره‌ها از هر حیث در سطح و تراز انقلاب باشند. فکر می‌کنم این اتفاق افتاد اگر چه کاستی‌هایی هم وجود داشت و انکار کاستی‌ها، جهل است.

تکلیف مبادله گنجینه موزه هنرهای معاصر چه می‌شود؟

وزیر فرهنگ در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره نتیجه تصمیم نهایی وزارت فرهنگ و دولت در زمینه صدور مجوز و یا ممنوعیت انتقال آثار هنری به موزه‌های خارجی گفت:‌ در همه جای دنیا مرسوم است که موزه‌ها با امضای تفاهم‌نامه‌ای به مبادله آثار و برگزاری گالری‌ها و نمایشگاه‌های مختلف می‌پردازند؛ اما در مورد خاصی که قرار بود موزه هنرهای معاصر برلین با در اختیار گرفتن آثار گنجینه موزه هنرهای معاصر یک گالری برگزار کند با یک ابهام حقوقی روبرو شد.

وی ادامه داد: بعد از حضورم در وزارتخانه با دولت وارد مذاکره شدم و این موضوع را پیگیری کردم و نهایتا با تصویب دولت این موضوع به کمیسیون فرهنگی دولت که من رئیس آن هستیم ارجاع داده شد.

صالحی‌امیری گفت: اگر جواب کمیسیون مثبت باشد، انتقال آثار به این نمایشگاه و نمایشگاه‌های خارجی میسر می‌شود و اگر نه این موضوع منتفی خواهد بود.

وی با اشاره به موضوع درخواست موزه هنرهای معاصر آلمان توضیح داد: هیچ ابهامی در کار نیست و تقاضا می‌کنم با ایجاد بحران مساله را پیچیده‌تر نکنید. اشتاین مایر وزیر خارجه وقت آلمان به وزیر امور خارجه کشورمان و من نامه‌ای داد و صحت و نگهداری و بازگردانی آثار را تضمین کرد که پس از آن این مساله در دولت مطرح شد و همان‌طور که گفتم نتیجه آن به تصمیم نهایی کمیسیون فرهنگی دولت بستگی دارد.

واگذاری زیرساخت‌های صنعت چاپ به وزارت صنعت، معدن و تجارت

وزیر فرهنگ درباره تفاهم‌نامه اخیر این وزارتخانه با وزارت صنعت، معدن و تجارت در زمینه واگذاری مسائل مربوط به زیرساخت‌های صنعت چاپ به این وزارتخانه توضیح داد: واقعیت این است که حوزه چاپ در کشور ما با تحولات ایجاد شده فقط به کتاب و نشر مربوط نیست؛ بلکه به حوزه صنعت و تجارت ورود پیدا کرده است. بنابراین اعتقاد ما این بود که این حوزه نیازمند سیاست‌گذاری جدید است.

وی افزود: از طرفی تقاضای اهالی صنعت چاپ- که بیش از 10 هزار واحد چاپی در کشور را شامل می‌شوند- از گذشته این بوده که حوزه محتوا از حوزه زیرساخت و توسعه صنعتی در صنعت چاپ تفکیک شود. بر این اساس با امضای تفاهم‌نامه بین دو وزارتخانه به توافق رسیدیم که مباحث مربوط به زیرساخت و توسعه صنعتی به وزارت صنعت، معدن و تجارت واگذار شود که آیین‌نامه‌های آن نیز در آینده ابلاغ خواهند شد. این اتفاق بعد از دو دهه مطالبه خانواده چاپ سرانجام به تحقق رسید.

تجمیع فعالیت‌های قرآنی در یک نهاد فرابخشی

صالحی‌امیری درباره فعالیت‌های قرآنی که نهادها و ارگان‌های مختلفی برای آن تعریف شده گفت:‌ ما در این حوزه به یک سیاست‌گذاری ویژه نیاز داریم. ارگان‌های مختلفی در این حوزه فعالیت دارند که یکی از آنها وزارت فرهنگ و ارشاد است و معاونتی در این وزارتخانه به این موضوع اختصاص دارد. مجموعه این ارگان‌ها از سوی شورای توسعه فرهنگ قرآنی زیر نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی اداره می‌شوند اما ما معتقدیم این فعالیت‌های نیازمند سازوکاری رسمی و قانونی برای تقسیم کار بین ارگان‌های مختلف است.

وی افزود: به نظر ما باید یک سازمان فرابخشی برای توسعه فرهنگ قرآنی تاسیس شود و همه مجموعه‌ها در آن تجمع شوند. اگر چه وزارت فرهنگ همیشه از فعالیت‌های فرهنگی در مجموعه‌های خارج از وزارتخانه نیز حمایت کرده است به عنوان مثال ما از بیش از دو هزار کانون قرآنی حمایت می‌کنیم و در چند سال گذشته نزدیک به هزار کانون قرآنی مجوز گرفته‌اند که از فعالیت‌های آنها چه در حوزه تجلیل از خادمان قرآن و چه بیمه کردن آنها حمایت کرده‌ایم.

وضعیت تئاتر در سال 96

وزیر فرهنگ و ارشاد در پاسخ به خبرنگاری که درباره پرداخت تعهدات گروه‌های نمایشی بود، گفت: تئاتر هنر بسیار اصیلی است که تاریخ طولانی و قدمت زیادی دارد و اصحاب تئاتر در سراسر کشور گسترده‌اند. همچنین بازگشت زیبنده نسل جوان به تئاتر موضوع مهمی است، به طوری که تعداد اجراها در تهران از متوسط 20 اجرا در هر شب در سال 91 به رقم 90 تا 110 اجرا پیش از جشنواره فجر و نزدیک به 140 اجرا بعد از پایان یافتن جشنواره فجر رسیده است.

وی افزود: این گزارش درباره تئاتر یک سیاست را به ما دیکته می‌کند و آن ضرورت تقویت آن است. در این راستا تصمیم گرفتیم بودجه تئاتر با اولویت تقویت تئاتر در استان‌ها در سال آینده دو برابر شود؛ اتفاقی که قطعا در سال آینده تحقق می‌یابد.

تمرکز سیاست‌گذاری فرهنگی در وزارت فرهنگ

صالحی‌امیری در پاسخ به سوال دیگری با اشاره به وجود نهادهای فرهنگی مختلف در کشور و ضرورت تقویت جایگاه قانونی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت:‌ مطابق با جدول 17 بودجه‌، نهادهای فرهنگی مختلفی خارج از ارشاد فعالیت داشته و بودجه به آنها اختصاص می‌یابد. ما با این نهادها تقابلی نداریم و حتی از آنها حمایت می‌کنیم ولی معتقدیم سیاست‌گذاری فرهنگی باید به شکل متمرکز در وزارت فرهنگ و ارشاد انجام شود و فعالیت‌ها به صورت غیر متمرکز در نهادها و ارگان‌های دیگر تحقق پیدا کند.

وی ادامه داد: در حال حاضر ده‌ها نهاد فرهنگی مورد حمایت ارشاد هستند که در حوزه‌های مختلف خارج از دولت تعریف شده‌اند، اما سیاست‌گذاری آنها توسط معاونت‌های تخصصی در ارشاد انجام می‌شود. تمرکز فعالیت‌ها نه ممکن است و نه منطقی. اما تمرکز سیاست‌گذاری هم ممکن است و هم ضروری؛ چرا که تنها در این صورت است که تمام امور فرهنگی به سامان خواهد رسید.

مقابله با هر نوع سخت‌گیری در وزارت فرهنگ

صالحی‌امیری در پاسخ به سوالی که مربوط به عدم سخت‌گیری بخش‌های مختلف ارشاد در حوزه ممیزی بود، گفت: ما با هر گونه سخت‌گیری در تمام حوزه‌های فرهنگ و هنر مخالفیم. چرا که این حوزه از نظر ما حوزه‌ای نرم است که با روح انسان‌ها سر و کار دارد؛ حوزه‌ای از جنس گفت‌وگو و مذاکره، پس با تمام سخت‌گیری‌ها مخالفیم اما این به معنی عدم نظارت نیست.

وی خاطر نشان کرد: سوء برداشتی که از صحبت‌های قبلی من شده این بوده است که من گفتم اهالی فرهنگ به بلوغ کافی برای رعایت خطوط قرمز رسیده اند و در حال حاضر به بهترین دوره از لحاظ ایجاد تعامل و اعتماد بین وزارت فرهنگ و اهالی فرهنگ و هنر رسیده‌ایم، اما حتما نیازمند نظارت هستیم.

وزیر فرهنگ گفت:‌ همان‌طور که قبلا اعلام کردم اعمال نظارت در حوزه نشر و کتاب به کمترین میزان خود در طول سال‌های انقلاب رسیده است و دلیلش هم آشنایی اهالی قلم با خطوط قرمز و زرد نظام است؛ اما به هر حال اسلام، انقلاب، امام راحل، رهبری، ایران و وحدت ملی خطوط قرمز ما هستند ولی با این وجود مواردی که در حوزه نشر مورد اعمال ممیزی قرار گرفتند بسیار محدود بودند.

وی توضیح داد: ما امسال بیش از 67 هزار مجوز انتشار کتاب صادر کرده‌ایم که 45 هزار مجوز از آن مربوط به کتاب‌های چاپ اولی بودند و از این میان تنها 56 کتاب با اعمال ممیزی روبرو شده‌اند که آنها هم موضوعاتی که ایجاد تفرقه بین اقوام و فرق اسلامی را دامن می‌زد یا باعث تشویق خشونت می‌شد. اما با مقایسه این مورد با تعداد مجوزها می‌بینیم که موارد اعمال ممیزی آن قدر ناچیز هستند که به حساب نمی‌آیند.

در کار داوران جشنواره فیلم فجر دخالت نکردیم

صالحی‌امیری با تاکید بر ضرورت وجود شفافیت در امور مربوط به سینما و جشنواره فیلم فجر گفت:‌ در بدو ورودم به وزارتخانه ابلاغیه‌ای به معاونت سینمایی داشتم که مطابق با آن اعلام شد این معاونت نیز مانند معاونت مطبوعاتی باید به شفاف‌سازی در امور مالی و غیر مالی بپردازد. مردم محرم‌ترین طبقه برای اطلاع‌رسانی در حوزه فرهنگ و هنر هستند و من به هیچ وجه ابهامی را در حوزه سینما نمی‌پذیرم.

وی درباره جشنواره فیلم فجر و چگونگی داوری‌ها توضیح داد: هم هیات داوران و هم هیات انتخاب از چهره‌های صاحب‌نام سینما بودند و من فکر می‌کنم طبیعی است که در رقابت آنهایی که سیمرغ نمی‌گیرند ناراحت باشند و آنهایی که سیمرغ به آنها تعلق گرفته ابراز خوشحالی کنند. اما شهادت می‌دهم که اعمال عدالت و عدم مداخله در کار هیات داوران وجود داشت تا جایی که من هیچ صحبتی با آنها نکردم و من هم مانند مردم در شب اختتامیه از فهرست برگزیدگان مطلع شدم.

صالحی‌امیری ادامه داد: در چنین فضایی برخی مسائل حاشیه‌ای نیز وجود دارد که بعضا به منظور تخریب مطرح می‌شوند و غیر اخلاقی هستند اما کمیته‌ای دایر شده که با منتقدان جشنواره فجر جلساتی را برگزار می‌کنند و نظرات آنان را جویا می‌شوند.

وزیر فرهنگ بر پررنگ شدن نقش خانه سینما و سایر نهادهای سینمایی در جشنواره تاکید کرد و درباره زیرساخت‌های سینما در کشور گفت: ما نیازمند تقویت زیرساخت‌ها و احداث سالن‌های نمایش هستیم. در ابتدای این دولت 300 سالن سینما در اختیار ما بود و حالا این رقم به 500 سینما رسیده است. همچنین 100 سالن سینمایی دیگر نیز در حال ساخت داریم که در سال‌های 96 و 97 مورد بهره‌برداری قرار خواهد گرفت و از طرفی در فاز اول 100 سینمای سیار برای استفاده مردم در شهرهایی که امکان اکران فیلم در آنها نیست اختصاص یافته است.

حذف فیلم‌ها از جشنواره بر چه اساسی بود؟

وی درباره ممانعت از ورود برخی از فیلم‌ها به جشنواره فیلم فجر امسال برداشت‌هایی که از اظهارات قبلی او صورت گرفته را ناصحیح خواند و گفت:‌ من در پاسخ به یکی از مراجع تقلید که نگران ورود فیلم‌های فمنیستی و فاقد معیارهای اسلامی و اخلاقی بود، گفتم که این نظارت در هیات انتخاب لحاظ می‌شود اما هیچ مذاکره‌ای با اصحاب جشنواره نداشتم.

صالحی امیری افزود:‌ درست است که وزارت فرهنگ با فیلم‌هایی که موضوع فمنیسم، خشونت، تزلزل خانواده، خیانت و ... را ترویج می‌کنند مخالفت می‌کند. اما این به معنای آن نیست که در این جشنواره ما در خصوص فیلمی خاص اعمال سیاست کرده باشیم.

تخصیص 76 میلیارد تومان یارانه و حق بیمه رسانه‌ها

صالحی‌امیری در پاسخ به سوالی درباره وضعیت رسانه‌ها توضیح داد: رسانه‌ها در فقدان احزاب و نهادهای مدنی بار سنگینی را به دوش می‌کشند و مدافعان حقوق مردم هستند. طی سه سال و نیم گذشته در این حوزه سیاست‌ها و بودجه‌ها شفاف‌سازی شده و تقویت رسانه‌های محلی و بومی و رسانه‌های تخصصی و حرفه‌ای در دستور کار قرار گرفته است.

وی افزود: حذف یارانه رسانه‌های دولتی پیام روشنی بود از اینکه سیاست‌های حمایتی ما شامل رسانه‌های غیر دولتی می‌شود مطابق با آمارهایی که معاونت مطبوعاتی امروز اعلام کرد تا کنون 76 میلیارد تومان به رسانه‌های غیر دولتی در قالب یارانه و بیمه پرداخت شده است. همچنین دستور رئیس جمهوری این بوده که تعهدات باقی‌مانده تا پایان سال به صورت صد در صد به رسانه‌ها پرداخت شود.

وزیر فرهنگ اظهار داشت: امروز با کمترین چالش در حوزه رسانه‌ها مواجه هستیم چرا که مطبوعات مراحل تکاملی اولیه خود را طی کرده‌اند و صدور بیش از دو هزار و 500 مجور در یک سال اخیر نشانگر سیاست‌های وزارت فرهنگ و ارشاد در حوزه رسانه‌ها است.

وزارت ارشاد نمی‌تواند سخنگو داشته باشد

صالحی‌امیری در بخش دیگری از این نشست درباره حذف سخنگو از این وزارتخانه گفت:‌ وزارت ارشاد در شورای معاونین خود 22 تخصص را دارد و هنوز کسی را نداریم که به هر 22 حوزه اشراف کافی داشته باشد. به همین دلیل اعلام کردیم که معاونان در هر حوزه تکلیف پاسخگویی دارند و باید سخنگوی حوزه خود باشند.

رئیس کتابخانه ملی به زودی معرفی می‌شود

وی درباره سرانجام انتخاب رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی توضیح داد: در جلسه‌ای که روز یکشنبه با رئیس جمهوری داشتم در این رابطه گفتند تکلیف انتخاب رئیس این سازمان را ظرف روزهای آینده مشخص خواهند کرد.

مردم به موسیقی نیاز دارند

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ به سوالی پیرامون وضعیت موسیقی و سیاست‌های وزارت فرهنگ در قبال برگزاری اجرا‌های زنده گفت:‌ موسیقی یک نیاز فرهنگی در جامعه خصوصا برای نسل جوان است و اساسا نمی‌توان جامعه را از مصرف موسیقی نهی کرد؛ چرا که این کار نه ممکن است و نه منطقی.

وی حذف موسیقی را عملی ضد فرهنگی و خلاف سیاست‌های نظام خواند و گفت:‌ تنها مرزی که در این حوزه وجود دارد شرع و قانون است. البته 53 درصد از مصرف موسیقی مردم ما از طریق صدا و سیما تامین می‌شود، 25 درصد را موسسات فرهنگی تامین می‌کنند و 21 درصد از طریق دانلود تامین می‌شود. حال آنکه اجرای زنده موسیقی تنها یک درصد مصرف موسیقی مردم را در بر دارد. بنابراین ما نباید مشکل این یک درصد را به سایر بخش‌ها تعمیم دهیم.

صالحی‌امیری تاکید کرد: ‌سیاست‌های وزارت فرهنگ و ارشاد در حوزه موسیقی و اجرای زنده هیچ تغییری در سراسر کشور نکرده است. ما معتقدیم بیشتر مشکلات مربوط به حواشی اجراهای زنده است که باید کنترل شود. موسیقی نباید وارد حوزه ولنگاری شود.