راههای پیش رو برای جریانسازی و مردمیسازی قصهگویی در جامعه
به گزارش خبرگزاری آنا، حامد علامتی در آیین آغاز داوری آثار شرکت داده شده در مرحله منطقهای بیستوششمین جشنواره بینالمللی قصهگویی برخی از موفقیتها و پیشرفتهای بهدست آمده در این عرصه را در چند سال اخیر برشمرد، اما تاکید کرد با وجود شرکت ۳۴هزارنفر در این رویداد باید برای افزایش تعداد شرکتکنندگان در جشنواره بیشتر تلاش کنیم.
او صبح روز ۲۷ دی ۱۴۰۳ در جمع بیش از ۳۰ نفر از داورانی سخن میگفت که بیشتر آنان از مدیران سابق کانون، بنیانگذاران این رویداد فرهنگی و مربیان شاخص و پیشکسوتان و صاحبنظران دانشگاهی بودند و علامتی از این فرصت استفاده کرد و ضمن ابراز خوشحالی از تشکیل چنین جمعی در کنار هم بیان کرد: از همان ابتدا تاکید کردم برای پرواز مرغک باید دیوارهای کانون را برداریم. این را من میگویم که در کانون بزرگ شدم و سالها عضو آن بودم.
مدیرعامل کانون ادامه داد: بر اساس اندوخته ذهنی وتجربیاتم میگویم که اگر خود را کانونی بدانیم و تصور کنیم فقط ما خوب هستیم، تیشه بر ریشه کانون میزنیم. این تفکر غلط است. باید درِ کانون را باز کنیم و دیوارهایی که دور آن چیدیم را کنار بزنیم تا مرغک کانون پرواز کند و ظرفیت کانون در همه جا شناخته شود. کانون، اکنون مانند شیر قفس کتاب «قدم یازدهم» است که وقتی در قفس هم باز میشود داخل آن میماند. ما باید دیوارهای دور کانون را برداریم تا افراد بیرون هم از خدمات کانون استفاده کنند.
مخاطب کانون باید افزایش یابد
علامتی توجه به مخاطب را از مهمترین سیاستهای کنونی کانون دانست و افزود: تا امروز روی اعضای کانون سرمایهگذاری میکردیم اگرچه باید آنها را تقویت کنیم. اما روزی که من کانون را تحویل گرفتم دارای ۲۶۰ هزار عضو در سراسر کشور بودیم و اکنون این عدد به حدود ۸۰۰ هزار عضو رسیده است که در مقابل داشتن ۱۷ میلیون دانشآموز چیزی نیست.
او تصریح کرد: مخاطب یعنی کسی که عضو ما نیست، اما از خدمات ما بهره میبرد. شما قصه میگویید و هر کودکی آن قصه را در ذهن خود پرورش میدهد و با آن زندگی میکند، پس او مخاطب ماست. ممکن است کتابهای ما فقط در مراکز ما نباشد و پدر و مادری کتابهای ما را برای بچه خود بخرند و بخوانند. آن بچه، مخاطب ماست.
مدیرعامل کانون یادآور شد: دو، سه هفته گذشته در جمع فعالان تعلیم و تربیت بودم و پرسیدم چه برنامهای دارند که حدود ۲ میلیون مخاطب داشته باشد. یکی از آنها گفت که مثلا یک پویش با ۱۵۰ هزار مخاطب داشتیم درحالی که کانون با نمایش فیلم بچهزرنگ ۲ میلیون مخاطب را جذب یک اثر هنری کرد و مردم تاکنون ۷۳ میلیارد تومان برای تماشای این فیلم در سراسر کشور هزینه کردهاند.
فروش ۱۸ میلیاردی کتابهای کانون در شش ماهه نخست سال
او در ادامه یادآور شد اگرچه ما در کانون بر روی پرورش و تقویت اعضای کودک و نوجوانمان با طرحهایی مانند «قاف» (شناسایی و پرورش استعدادهای ادبی) سرمایهگذاری میکنیم باید به پرورش و تربیت همه قصهگویان نه تنها آنها که عضو ما هستند، اهتمام بیشتری نشان دهیم.
علامتی با اشاره به فروش ۱۸ میلیارد تومانی حاصل از کتابهای کانون در شش ماه نخست امسال، بیان کرد: روزی که کانون را تحویل گرفتم، کتابهای کانون تنها در فروشگاههای کانون وجود داشت. آنزمان تاکید کردم که باید کتابهای کانون در تمام فروشگاهها، وجود داشته باشد. در حال حاضر میزان فروش کتابهای ما در دیجی کالا بیش از فروش کتابهایمان در سامانه کانون است.
مدیرعامل کانون اظهار داشت: حسن دیگر اینکه درهای کانون باز شود، این است که افراد بیایند ما را نقد و تجربیاتشان را به ما منتقل کنند. یک سال پیش از معاون فرهنگی خواستم در حوزه داوری جشنواره قصهگویی از پیشکسوتان، بازنشستگان واساتید این حوزه استفاده کند که امسال این امرتحقق یافت.
اتفاقات خوب در حوزه قصهگویی
علامتی با بیان اینکه در دو سه سال اخیر اتفاقهای خوبی در حوزه قصهگویی رخ داده است، عنوان کرد: نخستین اتفاق، ثبت ملی قصهگوییست و تلاش میکنیم آن را به ثبت جهانی هم برسانیم. دومین مساله انتخاب پایتخت قصهگویی است. ما یزد را به دلیل برخورداری از تاریخ کهن و نویسندگان و قصهگویان خوبی مانند مرحوم آذر یزدی به عنوان پایتخت قصهگویی انتخاب کردیم.
او با اشاره به اینکه فراگیر شدن جریان قصهگویی را در دو، سه سال اخیر با شعار عمومیسازی و مردمیسازی قصهگویی شروع کردیم، گفت: هدف ما این است که جریان قصهگویی در جامعه احیا و فراگیر شود. همه باید به این جریان بپیوندند تا قصه به عنوان ابزار تربیتی به طور جدی محسوب شود.
مدیرعامل کانون خاطر نشان کرد: مادربزرگهای ما سواد قرآنی داشتند و ما با قصههایشان زندگی میکردیم. اصل قصه، محتواست. گاهی در برخی از جاها میبینیم که قصهگویی تبدیل به نمایش لباس شده است و بیش از اینکه به محتوا اهمیت دهند به ظاهر و لباس قصهگو اهمیت میدهند.
درعرصه جریان سازی و مردمیسازی قصه عقب هستیم
وی با بیان اینکه در عرصه عمومیسازی و مردمیسازی قصه عقب هستیم، عنوان کرد: امسال و پارسال از ظرفیت رسانه برای قصه استفاده شد. برای شبهای پاییز و زمستان باید دست رسانه را پر کنیم از قصهگویانی که خوب قصه میگویند. رسانه فقط رسانه ملی نیست ما باید از ظرفیت فضای مجازی و پادکستها نیز استفاده کنیم.
علامتی با اشاره به شرکت۳۴۰۰۰ نفر در جشنواره قصهگویی امسال کانون بیان کرد: روزی که کانون را تحویل گرفتم این تعداد حدود ۸۰۰۰ نفر بود. البته ما زیر ۱۰۰ هزار نفر را عدد حساب نمیکنیم و باید تلاش کنیم که شرکت کنندگان این جشنواره افزایش یابند.
لزوم تجلیل از حجتالاسلام قرائتی در جشنواره قصهگویی
مدیرعامل کانون با تاکید بر لزوم تجلیل از حجتالاسلام محسن قرائتی در بیستوششمین جشنواره قصهگویی کانون اظهار داشت: ایشان در سال ۱۳۷۶ و در نخستین جشنواره قصهگویی کانون حضور یافتند و روی سن و نه صندلی نشستند و قصه گفتند. عکسی از این صحنه را در اتاق کارم نصب کردهام امسال از ایشان دعوت خواهیم کرد حتی اگر بهدلیل شرایط جسمانی نتوانستند تشریف بیاورند، ما باید نزد ایشان برویم.
او در همین زمینه ادامه داد: به گفته حاج آقا قرائتی، ۲۸۶ قصه در قرآن وجود دارد، ما چند تا از آنها را بلدیم و چند تا را نقل کردیم؟ اینها ظرفیتهای مغفول ماست. ضمن اینکه فرهنگ و تاریخ کهن ایران زمین پر از حکایتهاست که از آنها نیز استفاده نکردیم. کانون زبان ایران در این زمینه از ما جلوتر است، چون سه کتاب در مورد شخصیتهای ایرانی از جمله ابوریحان و ابن سینا به زبان لاتین به تازگی رونمایی کرده است.
علامتی در ادامه با بیان اینکه در برخی از بررسیهایش در باره جشنوارههای مشابه قصهگویی در کشورهای مختلف جهان با نمونههایی در ایالات متحده امریکا، دهلی، انگلستان و فرانسه و آفریقای جنوبی روبهرو شده است به حاضران گفت: باید جشنوارههای گوناگون را در کشورهای جهان بررسی و درباره آنها مطالعه کنیم و فرق آنها را با جشنواره قصهگویی خودمان بیابیم.
هدف نخست قصهگویی کاشتن بذر ایمان در دل کودک
او با اشاره به اینکه جشنوارههای قصهگویی جهان بر روی حفظ هویت بومی، میراث فرهنگی و ارتباطات فرهنگی سرمایهگذاری میکنند، بیان کرد: ما هم فرهنگ و تاریخ داریم. نخستین هدف ما در قصهگویی کاشتن بذر ایمان در دل و ذهن کودک است. مقام معظم رهبری چندین سال پیش در دیداری که با مسئولان کانون داشتند، فرمودند: «کانون تلاش کند که بذر ایمان را در دل کودکان بکارد.»
مدیرعامل کانون خطاب به داوران حاضر در نشست اظهار داشت: بنمایههای اولیه ایمان باید از طریق قصه در دل کودک کاشته شود. شما داوران به این سمت بروید و این موضوع را هم ملاک قرار دهید. ما در کتابهای «کلر ژوبرت» نویسنده فرانسویالاصل و شعرهای مصطفی رحماندوست، مسئله ایمان را میبینیم. کتاب «خداحافظ راکون پیر» کلر ژوبرت یک نوع معادشناسی است.
داوری، عرصه مهندسی تربیتی افراد است
علامتی همچنین داوری را یک امانت دانست و افزود: داوری بر اساس ملاکهای کلی و استنباط شخصی در دست شماست. شما بر اساس تجربهها و ملاکهای مشخص، داوری را انجام میدهید. به شما به عنوان فرد امین اعتماد داریم.
او با بیان اینکه داوری، عرصه مهندسی تربیتی افراد است، عنوان کرد: آنچه شما داوران در جشنواره قصهگویی انتخاب میکنید، شاخص خواهد شد. ممکن است فردی در هنر قصهگویی خوب باشد، اما قصه او خوب نباشد و آسیبزا باشد. پس قصهای را انتخاب کنید که آسیبزا نباشد.
قصههای منتخب جشنواره قصهگویی، الگو میشود
مدیرعامل کانون شکلگیری الگوی قصهگویی را از دیگرکارهای داوران جشنواره قصهگویی ذکر کرد و گفت: شما داوران با انتخابهای خود در جشنواره قصهگویی، الگویی از قصهگویی را به جامعه معرفی میکنید. امسال ۶۰۰ قصه (در مرحله منطقهای) به دبیرخانه جشنواره رسیده است که باید از بین آنها، بهترینها را انتخاب کنید.
علامتی ادامه داد: قصههایی که در جشنواره قصهگویی انتخاب میشود، برای مربیان ما در کانون الگو میشود. پس داوران باید دقت کنند. محتوای قصهها مسئله دیگر است. برخی قصهها هر سال بیان میشوند و چیز جدیدی نیست. قصههایی نیز مطرح میشود که فرد در مورد آنها تحقیق و تحلیل کرده است. داوران باید بین این دو دسته تفاوت قائل شوند.
ضرورت توجه به قصههایی با محوریت غزه و لبنان
او با اشاره به گنجاندن قصههایی با محوریت غزه و لبنان در جشنواره قصهگویی امسال کانون، بیان کرد: اینکه یک قصهگو توانسته است از بین متنون کهن قصهای را بازگو کند، ارزشمند است، اما باید به کار افرادی که با تحقیق، جریان جدیدی ایجاد میکنند نیز بسیار بها بدهیم بر این اساس داوران جشنواره باید در حوزه لبنان و غزه نگاه و حمایت ویژه داشته باشند.
مدیرعامل کانون در پایان از فرهاد فلاح معاون فرهنگی کانون و رییس جشنواره، دبیرخانه جشنواره قصهگویی مستقر در یزد و عالیه قوامی مدیرکل کانون این استان و دبیر جشنواره قدردانی کرد و از آنها خواست نسبت به راهاندازی باشگاه داوران جشنواره قصهگویی اقدام کنند.
۱۰ گروه داوری از ۲۷ تا ۳۰ دی ۱۴۰۳ در تهران با تماشای فیلمهای قصهگویان راهیافته به مرحله منطقهای جشنواره قصهگویی، شماری از افراد را برای شرکت در مرحله نهایی و بینالمللی این رویداد انتخاب میکنند.
مرحلهی پایانی بیستوششمین جشنواره بینالمللی قصهگویی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با شعار «راز قصهها ساز زندگیست» از ۲۷ تا ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ در شهر تاریخی و فرهنگی یزد برگزار خواهد شد.
انتهای پیام/