خرده‌روایت‌هایی از زندگی و کاسبی موتوری‌های مسافرکش/ روزی دوتا ژلوفن رو شاخشه!

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، متن گزارش چمدان (ضمیمه آخر هفته روزنامه جام جم) به شرح زیر است:

پیش درآمد: چهارراه در قرق موتوری ها

من: کَرمش رو شکر، حکمتش رو شکر، نعمتشم شکر. ما که چشممون فقط به دست خودش آویزونه، که یه لقمه روزی حلال بندازه تو خورجین این قراضه ببریم واسه زن و بچه، هی غر نزنن به جونمون که خواهرم اینو داره من ندارم، زن داداشم اینو خریده من نخریدم، خاله ات گوشواره برا روز زن هدیه گرفته اون موقع تو کوفتم برام نگرفتی، همکلاسی ام تبلت داره من موبایلم ندارم، پسر اصغر آقا کله پز کتونی آدیداس از گمرک خریده من نخریدم.

امروز این مامورای کلانتری ریختن جلو در بازار سید اسمال، بگیر و ببند، از صبح کله سحر هی این ماشین ونشون رو پر می کنن از دستفروشای بدبخت و می رن و دوباره برمی گردن. واسه همین خاطر ما هم کاسبی درست و حسابی نداشتیم امروز. حواسمون پرت این ماجرا شد و دو سه تا مسافر هم که به رکابم خورد، دیدن سربه هوام، گذاشتن و رفتن. مردم رو دور تندن حضرت عباسی، یه دقه هم صبر و حوصله ندارن، آخه باید می دیدی چطوری این دستفروشا رو مثل ملخ بیابونی می گرفتن و دستبند می زدن. خیلی باحال بود، اندازه یه فیلم اکشن حال داد.

این چهارراه رو می بینی، بهش می گن چهارراه سیروس، قسم حق تعالی می تونم بخورم که روزی سه میلیون آدم از اینجا رد میشن میرن بازار و شوش و مولوی و خیام و قیام، همه هم کاسب و خریدار، رد خور نداره، روزی ما هم از بغل این همه رفت و آمد و خرید و فروش در میاد. مثلا ساعت هفت و هشت شب خم شدیم رو موتور که قلنجمون رو بشکونیم، خستگی مون در بره که جخ یکی می زنه پشت کمرمون که آقا برو ناصرخسرو، موتوری بریم چراغ برق، جوون برو امین حضور. سر و صدا و ترافیک اینجا آدم رو دیوونه می کنه، هر شب عین کارگرای معدن زغال سنگ سیاه و کبود می رسیم خونه، روزی دو تا ایبوپروفن و ژلوفن رو شاخشه، اما چاره ای ندارم، می دونی؟

او: وانفساست. این چهارراه سیروس وانفساست. کاش قلم پایم می شکست و هیچ وقت نمی آمدم اینجا که بشوم کارمند آن خراب شده و هر روز مجبور که ده بار از این چهارراه لعنتی تا کریمخان و توپخانه و آهنگ و... بروم و

دوباره برگردم. قدرتی خدا هیچ کدام از مسیرها ماشین خور نیست، همه نامه ها هم که الحمدلله فوری است و مربوط به یکی از کله گنده های شرکت. هزار بار گفته ام خب شما که اینقدر برو و بیا و بدو بدو دارید، چرا یک پیک موتوری ثابت استخدام نمی کنید؟ اما مگر گوش شان بدهکار است؟ تقصیری هم ندارند البته، یک بار سر و کارشان با این جماعت موتوری جولق می افتاد می فهمیدند یک من ماست چقدر کره دارد. پا به خیابان می گذاری، محاصره ات می کنند. از همه جهت هم می آیند. جلو، عقب، راست، چپ، ضربدری... فقط مانده یکی دوتاشان هم از آسمان آوار شوند روی سرت. زوزه اگزوزهایشان روانی ات می کند. اینقدر موتور موتور می کنند که سرسام می گیری. هر کجا که باشند، تا چشم شان به یک عابر بخت برگشته می افتد مثل قرقی خودشان را می رسانند. حالا این وسط چهارراه باشد، ماشین باشد، عابر باشد، افسر باشد، انگار نه انگار. اصلا تو بگو بالای پل باشند، بعید نیست به خاطر مسافر خودشان را پرت کنند پایین بالاغیرتاً. گاهی کم می ماند سر یک مسافر با همدیگر گلاویز شوند. حرف زدن شان هم که گل و بلبل؛ «سیلابی» مودبانه ترین فحش شان است. آدم خجالت می کشد از خودش وقتی می بیند کارش گیر اینهاست. خجالت هم دارد خداوکیلی، ندارد؟

سکانس دوم: این کرایه بخور و نمیر

من: این مسافر رو دیدی که همین الان پرید رو اون یکی موتور، سر هزار تومن ناقابل من رو فروخت به اون خدانشناس تازه وارد، می گم تا زیر پل چوبی پنج تومن، می گه زیاده، چرا زیاده؟ نرخش همینه، بهش می گم شما با دربست بخوای بری که باید پونزده تومن پیاده بشی داداش گلم. پوزخند تحویلم می ده، بعدشم دو قدم از من دور نشده بود که این کلاه قشنگ کنار پاش ترمز زد و سوارش کرد و رفت؛ باید دم ظهر که همه بچه های راسته هستن و سرمون خلوته، راپورتش رو بدم قلم پاشو بشکونیم دیگه سرخود نیاد مسافرای ما رو بُر بزنه نسناس. الکی که نیست هر جوجه موتوری از راه نرسیده بیاد اینجا گاز ناشتا بده، سرقفلی داریم ما. هفت ساله که سر این چهارراه شب و روز مسافر بردیم و آوردیم.

مردم هزار و یک قلم خرج می کنن و بابتش اسکناس سبز تو این تیمچه های بازار آتیش می زنن حرفی نیست، به کرایه ما که می رسه فیلشون یاد هندوستان می کنه. طرف عطری که به صورتش زده اصل فرانسه است، بوش هنوز به کاپشنم مونده، بو کن. باد میومد خودش رو چسبوند به من یخ نزنه، بردمش تا خیابون جمالزاده می گم 20 تومن. می گه اوووو چه خبره بابا؟ آخرشم با داد و بیداد سه تا پنج تومنی گذاشت تو جیبم و رفت. باور کن ده هزار تومن هم بهش می گفتم همین برخورد رو می کرد، نه فقط یک نفر این طوری باشه نه، هشتاد درصد مسافرها زورشون میاد پول کرایه بدن. نمی گن بابا پول بنزین هست، استهلاک موتور هست، مریضی خودمون تو این دود و شلوغی هست، جریمه و خلافی هست.

او: پنج سال آزگار است نتوانسته ام این تنخواه گردان شرکت را حالی کنم که کار این موتوری ها نه حساب دارد، نه کتاب. مدام می گوید تو که دیروز با سه هزار تومان رفتی، چطور امروز شد پنج هزار تومان، چرا شش هزار تومان، چرا ده هزار تومان... بابا والله، بالله، کار اینها نرخ ندارد. هر چقدر تیغ شان ببرد از مسافر می گیرند. اگر رقیب داشته باشند، کمی کوتاه می آیند، اما اگر تنها باشند، نهایت سوءاستفاده را از عجله مسافر بخت برگشته می کنند. تازه بسته به میزان عجله، بعید نیست که در طول مسیر هم کرایه را بیشتر کنند. تازه یک روش هایی هم برای سرکیسه کردن دارند که اگر این کاره نباشی، کلاهت پس معرکه است. مثلا اول مسیر هی با من بمیرم و تو بمیری و تعارف و خنده قیمت نمی دهند، می گویند هر چقدر دوست داشتی بده، یا مثلا بپر بالا نترس دعوایمان نمی شود، ولی آخر مسیر پایشان را می کنند توی یک کفش که دو سه هزار تومان بیشتر از کرایه معمول بگیرند یا مثلا روی رقم هایی مثل هفت هزار تومان و هشت هزار تومان توافق می کنند، بعد که مسافر مثلا اسکناس ده هزار تومانی داد، ادعا می کنند که پول خرد ندارند بقیه را بدهند. از من می شنوید خواستید موتور بگیرید، هم اول کاری روی کرایه توافق کنید، هم پول خرد در جیب تان بگذارید. سر کرایه که نم پس نمی دهند هیچ، تازه گردن کلفتی هم می کنند. هر دسته شان یک جا را قرق کرده اند و کس دیگری را راه نمی دهند. من خودم در همین چهارراه سیروس چند بار خواسته ام سوار یکی از این گذری هایشان بشوم، تا شاید کرایه کمتری بدهم، اما مگر می گذارند؟ یک بار چنان چند نفری ریختند سرش که انگار خواسته جرم و جنایت کند. پا گذاشت به فرار مادرمرده... خدا را بنده نیستند این موتوری ها!

سکانس سوم: پلیس ها همه جا هستند

من: اسم کفی و مامور رو نیارید که تن و بدنم می لرزه، اوایل که نابلد بودم و خم و چم کار رو نمی دونستم، دو ماه یه بار مامورا موتورم رو می گرفتن، من هم چند روزی بیکار می شدم و باید می افتادم دنبال خلافی و پارکینگ و معاینه فنی و این جور چیزا. حالا اما دیگه تقریبا همه تله هاشون رو ازبرم، دقیقا می دونم که چه ساعتی و کجاها همیشه هستن و باید مراقب باشم، مثلا چهارراه استانبول صبح ها همیشه هستن، یا ورودی همت از امام علی از هفت تا دوازده ظهر کفی گذاشتن، همین محدوده بازار سر سیروس کمین می کنن، خداوکیلی نامردی هم هست، مثلا موتور رو به خاطر کلاه کاسکت می گیرن و می برن، هر چقدر هم قسم و آیه بدی که سرکار! وقتی کلاه می ذارم دو طرفم رو خوب نمی بینم، امکان تصادفم بیشتره، اصلا گوش نمیدن چی میگی، کار خودشون رو می کنن. من که می گم باید سرهر پلیسی تو گرمای خرماپزون تیرماه یه کلاه کاسکت گذاشت تا وقتی آفتاب داغ حسابی خورد وسط سرشون، دیگه ملت رو به خاطر کلاه جریمه نکنن. پارسال تو مرداد نزدیک بود از گرما خفه بشم، بهترین نوع فیلتردارشم بخری بازم خیلی گرم می شه تو بهار و تابستون یا اول زمستون که هوا پس می شه و آلوده، همه شون برگه معاینه فنی می خوان، آخه یه موتور قراضه که صبح تا شب داره تو خیابون از این طرف به اون طرف «سگ دو» میزنه، معاینه فنی می خواد چی کار. همه شلوغی ها و سر و صدا و گرما و سرما و مسافرای خسیس یه طرف، پلیس و کفی هاشون یه طرف دیگه.

او: حق شان است. به خدا حق شان است. گاهی که این عابرهای از همه جا بی خبر ـ که دل شان برای موتوری ها می سوزد و به حساب خودشان می خواهند پیش افسرها وساطت شان بکنند ـ را می بینم، می خواهم سرم را بکوبم به دیوار. آخر پدر من، مادر من، برادر... تو که نمی دانی اینها چه ژانگولربازی هایی در خیابان ها در می آورند، چرا الکی خودت را می اندازی وسط. اینها نزده می رقصند، همین چند تا کفی و مامور هم در خیابان ها نباشد که دیگر خون همه را به شیشه می کنند. نه حق تقدم می دانند چیست نه احتیاط توی کت شان می رود. چراغ قرمز، خط ویژه، ورود ممنوع، پیاده رو و... هیچ کدام به حال شان فرقی ندارد، از هر سوراخی عبور می کنند. قوانین راهنمایی رانندگی که برای شان یک چیزی توی مایه های پشم است. خیلی هاشان نه گواهینامه دارند، نه بیمه درست و حسابی. خب پلیس چکار کند، بگوید بفرما راحت باش با جان خودت و دیگران بازی کن؟ اصلا بیمه و مدارک و این چیزها به کنار، این کلاه کاسکت که دیگر برای سلامت خودشان است، چند تا موتوری هر روز به خاطر نداشتنش نفله می شوند؟ این را چرا نمی گذارند روی سرشان... همین که گفتم، کرم از خود درخت است.

سکانس چهارم: ویراژ به قیمت جان

من: سه روز پیش بود که با موتور تو پیاده رو بودم، خواستم نزنم به عابر پیاده آنچنان خوردم زمین، پای چپم از سر زانو به پایین شکاف عمیق خورد، دستمم گیر کرد زیر فرمون، اول فکر کردم در رفته ولی بعد فهمیدم یه کوفتگی شدیده. بدی موتور همینه دیگه. محافظی نداره که، سواری میاد می چسبونه به چرخ عقب، وانت و نیسان ها که انگار ما مگس باشیم، از کنارمون طوری رد می شن که شدتش از باد هم بیشتره، عابر پیاده ها هم که نفرین ورد زبونشونه، انگار ما عزرائیلیم و می خوایم جونشون رو بگیریم.

اواخر بهمن راننده نیسان آنچنان زد به یکی از بچه ها کوبوندش زمین که لگنش کلا شکست. بنده خدا هنوز تو خونه خوابیده، حالا ما نه بیمه داریم نه کسی خسارت بِهِمون می ده، هیچی. چند موتوری برات بگم که بعد تصادف دربه در خرج و مخارج بیمارستان شدن و هنوز بدهکارن؟ این بیچاره هم باید از جیب بخوره تا خوب بشه و دوباره برگرده سر کار. اینها به کنار، هوای بد تابستون و زمستون خودش مصیبت عظماست. تابستون ها تو دمای چهل درجه و آسفالت داغ از گرما تلف می شیم و پاییز و زمستون از برف و بارون و سوز سرما رو موتور یخ می زنیم و دست و پامون بی حس می شه. بارون اسیدی هم که باشه بدتر، کف خیابون آب و روغن قاطی می شه ما دائم سر می خوریم و امکان این که تصادف کنیم بیشتر میشه، قبل این تصادف یه تصادف جدی داشتم وسط پاییز پارسال وقتی یکی از همین بارون ها اومده بود. موتورم کلا داغون شد و مجبور شدم 300 هزار تومن خرجش کنم. آفتابه خرج لحیمه دیگه، موتوری که پونصد تومن هم نمی خرنش رو سیصد خرجش کنی، خیلی زور داره ناموسا.

او: نافشان را با بی احتیاطی بریده اند. سوار موتورشان که بشوی، تا برسی به مقصد، علاوه بر کرایه، چند هزار تومان هم باید نذر سلامتی ات کنی.

کلاه کاسکت که توی کارشان نیست، موتور هم که بی دفاع ترین وسیله نقلیه است، زمین بخورند یا تصادف کنند، شکستگی استخوان، جزو خسارت های سبک محسوب می شود! باران که بیاید، همه عالم و آدم می دانند زمین لغزنده است، اما تو بگو یک ذره احتیاط. همان طور مثل همیشه بی کله می روند و به این طرف و آن طرف ویراژ می دهند.

همین می شود که با کوچک ترین تکانی تعادلشان را از دست می دهند و به جز خودشان یکی مثل من بدبخت را هم که مسافرشان است، به فنا می دهند. هنوز کبودی آن صبح بارانی خیابان میرداماد که آقای موتوری روی خط کشی عابر پیاده تعادل موتور را از دست داد و جفتمان را کوباند روی گل ولای کف زمین، از بدنم برطرف نشده.

راننده های بیچاره را هم ذله کرده اند اینها، از بس به هیچ صراطی مستقیم نیستند. امنیت خاطر برای عابر و راننده نگذاشته اند. در پیاده رو راه می روی، سر می رسند، می خواهی در ماشین را باز کنی، مثل مگس خودشان را می کوبند به در، می خواهی از چهارراه رد شوی، بی توجه به چراغ می پیچند جلویت... بعد می روند این طرف و آن طرف می گویند کار ما خطرات جانی دارد، خب تقصیر خودتان است پدر من!

گزارشگران: "فهیمه سادات طباطبایی- عباس رضایی ثمرین"