مادر دو دانش آموز افغانستانی بر سر دو راهی پرداخت 600 هزارتومان یا اخراج کودکانش از مدرسه

گروه اجتماعی _ مادر جوانی است و به همراه مادرشوهر و فرزندانشان در واگن مخصوص بانوان یکی از خطوط مترو نشسته‌اند و سر درددلشان با دو زن میان‌سال ایرانی باز شده است. بقیه هم که ایستاده‌اند، ناخود‌آگاه ناظر گفت‌وگویشان هستند؛ گفت‌وگویی که جالب است. از نظر آن خانواده افغانستانی، خانواده‌های ایرانی خوشبختند چون یارانه می‌گیرند و لازم نیست که نسل اندر نسل کارگری کنند. اما آن دو خانم ایرانی هم غصه خود را داشتند چون به گفته یکی از آنان، یارانه‌‌ها هیچ گره ای از زندگی‌شان باز نکرده است و مشکل حادتر خانواده‌هایشان، « بیکاری مردان و پسرانشان است که ای‌کاش مثل افغانستانی‌ها اهل کار بودند؛‌آنوقت به جای مردان افغانستانی‌ها کار کارگری می‌کردند»؛ بعد رو به زن افغانستانی می گوید کاش شما به کشور خودتان برمی‌گشتید بلکه از حجم بیکاری در کشور ما کم می‌شد!

اما زن افغانستانی با استیصال پاسخ داد: «کارگری که نانی ندارد؛ یک روز هست چهار روز نیست! اما تو خوشبخت‌تری چون بچه‌هایت اگر درس بخوانند این شانس را دارند که مثل پدرشان کارگر نشوند! اما بچه‌های ما چون افغانی هستند اگر پول به مدرسه ندهیم اخراج می‌شوند و مثل پدرشان باید تا آخر عمر کارگری کنند و این یعنی ما محکوم به این زندگی بخور و نمیر هستیم...»

یکی از زنها می‌پرسد: مگر بچه‌هایتان در مدرسه دولتی درس نمی‌خوانند؟ جواب می‌شنود: « چرا، مدرسه دولتی‌اند و همان ها هم از ما پول می‌گیرند! الان مدیر دو تا از بچه های ما که سوم و چهارم هستند ، گفته‌اند باید نفری 300 هزارتومان پول بدهیم وگرنه از مدرسه اخراج می‌شوند».

این حرف را که می‌شنوم در ذهنم مرور می‌کنم بحثی را که چند ماه قبل در خصوص شهریه گرفتن‌ از اتباع افغانستانی در رسانه‌ها مطرح شد و این‌که این دانش آموزان بعضا به جرم خارجی بودن و پول نداشتن از تحصیل در مدارس محروم می‌شوند. به همین خاطر امور بین الملل و مدارس خارج از کشور وزارت آموزش و پرورش طی اطلاعیه‌ای به مدیران مدارس سراسر کشور که از دانش‌آموزان اتباع خارجی در مدارس خود ثبت نام کرده اند ، اعلام کرد نه تنها کماکان و مانند همیشه روش‌های آموزشی، تربیتی در بین تمام دانش‌آموزان ایرانی و اتباع خارجی در نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران یکسان است؛ بلکه هیچ دانش‌آموز اتباع خارجی به واسطه عدم مشارکت در طرح خودیاری نباید حتی برای یک ساعت از حضور در مدرسه منع شود.

در این اطلاعیه همچنین درباره جلب مشارکت اولیا در طرح خودیاری مدارس توصیه شده بود همانند شهروندان ایرانی؛ وضعیت اولیای دانش آموزان اتباع خارجی نیز توسط مدیران مدارس در نظر گرفته شده و رعایت حال آنان شود.

اما بنابر آنچه این خانواده افغانستانی در مترو می‌گفتند این اطلاعیه گویی در کمد برخی مدارس پنهان شده و به بایگانی سپرده شده است وگرنه نباید این دو دانش ‌آموز افغانستانی که در پیشاهنگی کرج زندگی می‌کنند، تهدید به اخراج از مدرسه به خاطر عدم پرداخت 600 هزارتومان می‌شدند.

این در حالی بود که آن مادر افغانستانی می‌گفت موقع ثبت نام نفری 100 هزار تومان به مدرسه داده‌اند و 90 هزار تومان هم بابت کتاب پرداخت کرده‌اند اما اکنون علاوه بر آن یکصد ‌هزار تومانی که قبلا پرداخت شده بود، مدرسه آن کودکان مطالبه 300 هزار تومان بابت هر نفر دارد!

از زن می‌پرسم «آیا کارت اقامت و پاسپورت هم دارند» که می‌گویند:‌‌ «بله» و سالی 200 هزارتومان هم بابت تمدید کارت اقامتشان پرداخت می‌کنند.

به آن مادر افغانستانی که درماندگی‌اش بابت نداشتن این پول در نگاهش کاملا هویداست می‌گویم مدیران مدرسه بچه‌هایت حق ندارند این مبلغ را به زور از شما بگیرند!

چشمان مادرشوهر زن می‌درخشد و با لهجه شیرین افغانستانی با تعجب می گوید: «راست می‌گویی؟ » با لبخند می‌گویم: «بله، راست می‌گویم....» اما بقیه حرفم را نگفته و قورت می‌دهم و نمی‌گویم که متاسفانه برخی، قانون خود‌نوشته‌ای دارند که برایشان از قوانین رسمی کشور، مهم‌تر است.

با گرفتن شماره تماس آن خانواده و دریافت نشانی مدرسه بچه‌هایشان به دفتر خبرگزاری می‌آیم تا پیگیر این قانون‌شکنی‌ای باشم که دامن‌گیر افرادی شده است که تنها جرمشان برای شنیدن این تهدید یعنی "اخراج از مدرسه" افغانستانی‌بودنشان است و حالا خدا می‌داند که چند کودک مهاجر افغانستانی در معرض محرومیت از تحصیل هستند آنهم به جرم آنکه پول ندارند...

با شاهین نوش آبادی معاون امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور وزارت آموزش و پرورش تماس می‌گیرم و وی در خصوص دریافت شهریه از دانش آموزان افغان به خبرگزاری آنا می‌گوید: «در نظام جمهوری اسلامی ایران هزینه تحصیل یک دانش‌آموز 2 میلیون و 300 هزار تومان است اما دانش‌آموزان افغان از این میزان تنها 120 هزار تومان می‌پردازند».

وی با بیان اینکه بیشترین شهریه‌ای که دانش‌آموزان افغان می‌پردازند در مقطع پیش‌دانشگاهی است، می‌گوید: در این مقطع از دانش‌آموزان افغان 360 هزار تومان گرفته می‌شود در صورتی که هزینه تحصیل در مقطع پیش دانشگاهی مسلما بسیار بالاتر است.

معاون امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور وزارت آموزش و پرورش با تاکید بر اینکه حتی دانش‌آموزان ایرانی هم در هزینه تحصیل خود مشارکت می‌کنند، اضافه می‌کند: با وجود اینکه در قانون اساسی آمده است تحصیل برای دانش‌آموزان ایرانی رایگان است ولی دانش‌آموزان حتی در مدارس دولتی هم در هزینه تحصیل خود مشارکت می‌کنند.

نوش آبادی تاکید ‌می‌کند: این موضوع که دانش‌آموزان افغان می‌توانند به صورت رایگان در ایران تحصیل کنند سخن کذبی بود که متاسفانه سال گذشته به شخص رئیس جمهوری نسبت داده شد.

وی با بیان اینکه ما باید در وهله اول به فکر مردم کشور خودمان باشیم، اضافه می‌کند: امسال هم به منوال سال‌های گذشته از دانش‌آموزان افغان شهریه دریافت می‌کنیم البته هنوز میزان افزایش شهریه برای سال آینده تحصیلی مشخص نیست اما تلاش می‌کنیم این افزایش شهریه موجب اذیت خانواده‌های افغانستانی نشود.

به گفته نوش آبادی هم اکنون 330 هزار دانش‌آموز افغان در مدارس ایران تحصیل می‌کنند که بیشترین آنها در مقطع ابتدایی مشغول به تحصیل هستند.

حق تحصیل یکی از حقوق اولیه انسان است که باعث رشد جوامع و صلح در آنها می‌شود. جمعیت مهاجر بهره‌مند از این حق، به طور طبیعی می‌توانند رشد اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی جامعه میزبان را رقم بزنند.

لازم به ذکر است شماره تماس این خانواده افغانستانی که طبق گفته خودشان سهم 120 هزارتومانی‌شان را هم پرداخت کرده‌اند، در خبرگزاری آنا محفوظ است. امیدواریم در بین مسئولان وزارت آموزش و پرورش اراده‌ای برای پیگیری تخلف آن مدرسه و احتمالا مدارس دیگر، وجود داشته باشد.