رقابت نابرابر دولت و بخش خصوصی در بازارهای صادراتی

به گزارش خبرنگار اقتصادی آنا، غلامعلی سلیمانی، صادرکننده ممتاز کشور با بیان اینکه هنوز در ایران ساختارهای صادراتی ایجاد نشده است، گفت: برای توسعه صادرات باید وزارت صادرات تاسیس کنیم و بودجه صادراتی داشته باشیم.

سلیمانی با بیان این مطلب گفت: دولت‌های ما سال‌ها واردکننده بوده‌اند؛ به همین دلیل ساختارهای صادراتی لازم را نداریم، برای یک کشور صادراتی باید چرخ دنده‌های نظام‌ سیاست‌گذاری و پشتیبانی صادراتی مانند قوانین و مقررات تجاری، مقررات بانکی و نظام تجاری کشور هماهنگ با هم کار کنند؛ دولت باید بر اساس تحلیل‌های درست از بازارهای جهانی تشخیص بدهد که جنس وارد شده را چطور تنظیم قیمت کند و با ساز و کار تعرفه و سود بازرگانی مشخص کند که این کالا در بازار کشور چه قیمتی داشته باشد و در خارج از ایران نیز با چه قیمتی به فروش برسد.

وی افزود: دولت‌های ما متاسفانه هنوز نتوانسته‌اند در خارج از مرزها در عرضه و تقاضای محصولات با صادرکننده هماهنگ عمل کنند.

سلیمانی همچنین اظهار داشت: ما به یک وزارت صادرات با برنامه و بودجه صادراتی نیاز داریم؛ وقتی این وزارتخانه وجود داشته باشد و تمام دغدغه‌اش حمایت و توسعه صادرات باشد تمام تلاش خود را می‌کند تا صادرات کشور را ارتقاء دهد و با داشتن گوش‌های شنوا و شنیدن مشکلات صادرکنندگان برای آنها راه‌حل ارائه کند.

این صادرکننده ممتاز ملی در عین حال افزود: اگر هیچ سازمان و یا نهادی متولی صادرات به معنای تخصصی آن نباشد هر شرکتی براساس سلیقه خودش اقدام به صادرات می‌کند به طوری که دیده شده یک شرکت با سایر شرکت‌های ایرانی در بازارهای خارجی رقابت می‌کند و در نتیجه در این مسیر لاجرم تضادهایی به وجود می‌آید که به نفع شرکت‌ها و به نفع اقتصاد کشور نیست؛ یعنی ما در درون با خودمان می‌جنگیم و در بیرون هم همین طور.

وی پیشنهاد داد: برای توفیق در این امر، باید قوانین مصوب مجلس، مقررات بانک مرکزی، نظام بانکی، مقررات صادرات و واردات، مقررات گمرکی و ... همه و همه در جهت حمایت از صادرات و افزایش آن و کاهش هزینه‌های صادراتی با هم هماهنگ باشند و در همین حال سایر مقررات وزارتخانه‌های تخصصی نیز در جهت افزایش صادرات ساماندهی و نظارت شوند.

سلیمانی اضافه کرد: برای اینکه یک محصول در کشورهای هدف صادراتی قدرت رقابت داشته باشد باید از مارکتینگ و ابزارهای جدید جهانی استفاده کرد و مدیران ذیربط دولتی باید این دانش، تجربه و حساسیت را داشته باشند.

این فعال اقتصادی در مورد سیاست‌های صادراتی کشور نیز خاطرنشان کرد: کشوری موفق است که بتواند ارز بیشتری وارد کند ما نباید به فروش نفت وابسته باشیم دولت باید با ایجاد کار و اشتغال و کمک به توسعه صنعت و صادرات موجب شود که بخش خصوصی بتواند محصولات خوبی را با استانداردهای روز دنیا تولید کند و با صادرات آن به درآمد ارزی دست یابد.

وی افزود: هر وقت ارزآوری ما به اندازه درآمد فروش نفت شد می‌توانیم بگوییم که تا حدودی موفق بوده‌ایم وتازه این اول راه است؛ دولت می‌تواند با برنامه‌های اقتصادی ایجاد کار بکند و از اشتغال و درآمد آن کسب و کارها مالیات بگیرد و با تسهیل فضای کسب و کار به تولیدکنندگان کمک کند و در عین حال باید بپذیرد که تنها با ارز حاصل از فروش نفت موفق نخواهد بود. بلکه با ایجاد اشتغال و استفاده از سیستم‌ها و ابزار نوین حکومت داری این موفقیت حاصل می‌شود.

دولت‌ها موضع‌گیری خود را در مقابل صادرات روشن کنند

این صادرکننده موفق با بیان اینکه تشویق صادرات و یارانه‌های صادراتی باید براساس چهارچوب و قوانین مشخصی انجام شود؛ اظهار داشت: متاسفانه در ایران دولت‌ها در مقابل صادرات موضع‌گیری می‌کنند و در طول تاریخ نیز اغلب سیاست مشخصی نداشته‌اند؛ برخی دولت‌ها به صادرات کنندگان، مشوق صادراتی پرداخت کرده‌اند درحالی‌که برخی دیگر صادرکنندگان را جریمه و مانع صادرات شده‌اند، نظام جمهوری اسلامی در این خصوص باید استراتژی مشخص و روشن داشته باشد باید برنامه هدفمندی را در پیش بگیرد و از ما هم برنامه، مسئولیت و نتیجه کار یعنی صادرات بخواهد.

وی با بیان اینکه ما سربازان گمنامی هستیم که می‌خواهیم کاری برای کشورمان انجام دهیم، خاطرنشان کرد: دولت باید برنامه و هدفش را بداند تا ما هم بتوانیم بدون نگرانی از تغییرات روزمره مقررات، برنامه‌ریزی بلندمدتی داشته باشیم و موفق شویم. موفقیت به معنای عرضه کالاهای ایرانی در بازارهای جهانی، معرفی شخصیت و هویت ایرانی از طریق عرضه کالاهای با کیفیت با قیمت مناسب در بازارهای بین‌المللی،ارزآوری، ایجاد اشتغال، افزایش تولید و رونق اقتصادی است.

این صادرکننده ممتاز در ادامه خاطرنشان کرد: دولت باید با استفاده از سازوکارهایی که در همه دنیا از آن‌ها استفاده می شود، از طریق عرضه و تقاضا، توازن را در بازار حفظ کند، به طوری‌که اگر مازاد کالایی را داریم باید برای صادرات آن یارانه بگذاریم و اگر کمبود کالایی وجود دارد به ما این توانایی را بدهد که با استفاده از وام بلند مدت تولید را ادامه دهیم.

سلیمانی افزود: الان وضعیت کشور ما به این صورت است که بازار با نرخ دلاری که تعیین قیمت آن نیز در دست دولت است، تنظیم می‌شود، این وضع به تولید و صادرات کشور صدمه می‌زند و فرار استعدادها و نیروهای متخصص کشور را به دنبال دارد، نباید تنظیم بازار بر ارز حاصل از فروش نفت استوار باشد بلکه ارز باید سیال باشد و بر اساس نیاز صنعت، تولید، تکنولوژی و سازوکار عرضه و تقاضا تعیین شود تا به جای صادرات سرمایه‌های ارزشمند انسانی و فرستادن نیروهای متخصص و تحصیل کرده ایرانی به خارج از کشور بتوانیم آنها را در داخل کشور به کار بگیریم و برای تولید، رونق کسب وکار، تولید محصول‌های رقابتی و عرضه آن در بازارهای خارجی از این ظرفیت بسیار بزرگ استفاده نماییم.

سلیمانی در ادامه خاطرنشان کرد: دولت تاکنون برای توسعه صادرات، خدمات قابل ذکری را ارائه نکرده است؛ صادرکنندگان وقتی موفق هستند که دولت خودش تجاری عمل کند، تجارت را متوجه بشود و بفهمد و تجاری فکر کند.

وی گفت: در دوبی مراکزی وجود دارد که جنس ارزان را از بازارهای جهانی خریداری کرده وارد کشور می‌کنند و سپس به صادرکنندگان برای صادرات آنها یارانه می‌دهند این موضوع در ایران وجود ندارد.

سلیمانی با اشاره به ساختار صادراتی در کشور ترکیه نیز اضافه کرد: ایران هنوز بر ساختارهای وارداتی و درآمد نفت متکی است درحالی ‌که ترکیه با داشتن درک درست از اهمیت تولید و صادرات کالاهای با کیفیت و قیمت مناسب رقابتی که خودش زمینه آن را ایجاد کرده است و با عرق جبین صادرکننده‌ها و قشر تحصیل کرده‌اش به درآمدهای ارزی بالا رسیده است و برای پروژه‌های صادراتی در کشورهای هدف از تجار برنامه می‌گیرد و کمک ارزی برای رسیدن به هدف پرداخت می‌کند در حالی که بسیاری از صادرکنندگان ایرانی مدت‌ها در انتظار دریافت جوایز صادراتی هستند که قول آن را دولتمردان از مدت‌ها قبل داده‌اند و در بودجه هم پیش‌بینی شده است.

سلیمانی تأکید کرد: باید در قوانین و اجرای آنها شفاف عمل کنیم. ما نمی‌توانیم کشوری صادرکننده باشیم مگر اینکه مجموعه قوانین صادراتی هماهنگ و دورنمایی را برای این موضوع داشته باشیم.

این صادرکننده ممتاز ملی درباره صادرات به روسیه نیز عنوان کرد: برای افزایش صادرات به این کشور، دولت باید کرایه حمل را پرداخت کند و یا اینکه عوارض گمرکی را صفر کند؛ نکته دیگر اینکه قیمت شیر باید بر مبنای قیمت شیر در روسیه باشد، کیفیت محصولات ما از رقبایمان بسیار بهتر است اما به دلیل همین مشکلات قیمت‌گذاری، رقابتی نیست چون وزارت صادرات یا نهاد مشخص و مسئولی نداریم تا مشکلات ما برای صادر کردن به روسیه را حل نماید.

وی در مورد بازار عراق نیز افزود: ما در کشور عراق از نظر سیاسی نفوذ داریم ولی از نظر اقتصادی عراق زیر نفوذ و در اختیار کشور ترکیه است چون دولتمردان آنها به درآمدهای صادراتی نیازمند هستند در حالی که در ایران دولت نفت دارد و به ارز حاصل از صادرات نیازی ندارند.

سلیمانی که شرکت متبوعش در زمینه صادرات لبنیات فعالیت می‌کند، در پایان در خصوص قیمت‌گذاری محصولات صادراتی نیز عنوان کرد: قیمت شیر برای صادرات باید مشابه کشورهای صادرکننده اروپایی باشد که نصف قیمت ایران است در حالی که در ایران شیر 40 سنت است در کشورهای عضو بازار مشترک قیمت شیر را 20 سنت برای صادرات در نظر گرفتند.