گفت‌و‌گو با دکتر هما گلاب به مناسبت روز داروساز:
جوانان ما به دلیل مصرف بی‌رویه دارو به بیماری‌هایی مبتلا می‌شوند که باید در 70 یا 80 سالگی مبتلا شوند/ اطمینانی به مواد اولیه وارداتی کنونی ندارم
دکتر هما گل‌گلاب از برجسته‌ترین داروسازان کشور و تنها دختر استاد حسین گل‌گلاب ،سراینده تصنیف ماندگار «ای ایران» است. او تحصیلات مقدماتی خود را در دانشگاه علوم پزشکی تهران آغاز و پس از کسب سهمیه بورسیه به ژنو سفر کرد. او تحصیلات خود را در زمینه «شیمی آلی» و «شیمی مواد غذایی» ادامه داد و جزو فارغ‌التحصیلان رتبه اول دانشگاه شد،به همین دلیل، بورسیه دیگری به وی تعلق گرفت و او برای ادامه تحصیل و تکمیل دوره‌های آموزشی به آمریکا سفر کرد. گل‌گلاب پس از اتمام تحصیل به ایران بازگشت، در دانشگاه علوم پزشکی تهران مشغول به فعالیت شد و توانست پس از سال‌ها تلاش و خدمت از استادیاری به دانشیاری و سپس به استاد تمامی ارتقا پیدا کند. او پس از بازنشستگی در کارخانه دکتر عبیدی به عنوان مسئول فنی مشغول به فعالیت شد.
سارا امیری، گروه اجتماعی- دکتر هما گل‌گلاب متولد سال 1310 از چهره‌های برتر حوزه داروسازی و زنان موفق در ایران است که به مناسبت روز داروساز برای گپ‌و‌گفت به منزلش رفتیم . هما گل گلاب همانند پدرش علاقه بسیاری به گیاهان دارد؛ به همین دلیل منزلش را همانند باغچه کوچکی تزیین کرده که در میان این گل‌ها تصاویری ماندگار از پدر و برادرانش،کتاب‌هایی از استاد گل گلاب و یادگارهای او و لوح‌های تقدیر به چشم می‌خورد. او برای آغاز گفت‌و‌گو در کنار عکس پدر می‌نشیند و به سولات پاسخ می‌دهد.
*با علاقه شخصی رشته داروسازی را انتخاب کردید؟
من به رشته جراحی علاقه بیشتری داشتم اما در آن زمان موقعیت به گونه‌ای بود که مردم برای مراجعه، پزشکان مرد را انتخاب می‌کردند به همین دلیل و با توجه به اینکه به گیاهان دارویی علاقه‌مند بودم رشته داروسازی را انتخاب کردم.
*پدرتان، استاد گل‌گلاب، در این انتخاب شما نقش داشتند؟
پدر بنده علاقه بسیاری به گیاه‌شناسی داشتند اما هیچ وقت نظرشان را درباره انتخاب رشته به من و برادرانم تحمیل نکردند البته ما از مشورت با پدرم بهره‌مند بودیم.
بی‌تجربگی دانشجویان بسیار ناراحتم می‌کرد زیرا برای مثال یک تکنسین به دلیل تجربه‌ای که داشت از دانشجویان بهتر عمل می‌کرد و متاسفانه دانشجو به دلیل کمبود آزمایشگاه و تجربه در ابتدای کار با مشکلات فراوانی روبه‌رو بود
*چرا بعد از اتمام دوره تحصیلات به کشور بازگشتید؟
به نظر من موقعیت خوب برای فعالیت، برگشت به تهران بود و از طرفی ایران وطن من است و دوست داشتم اینجا باشم.
*در آن زمان محدودیتی برای ادامه تحصیل زنان وجود داشت؟
مطلقا محدودیتی برای تحصیل زنان وجود نداشت حتی در آن زمان احترام بیشتری برای زنان به خصوص زنان تحصیل‌کرده قائل بودند، اما متاسفانه این احترام‌ها کم‌رنگ‌تر شده است و گاهی از تبعیض‌ها علیه زنان آزرده خاطر می‌شوم. برای مثال وقتی در سمیناری شرکت میکنم در صف‌های اول باید آقایان و خانم‌ها عقب‌تر بنشیدند، این چه معنایی دارد، دیگر موضوع زن و مرد مطرح نیست و همه انسان هستیم. این رویه بسیار ناراحتم می‌کند.
*سطح سواد مردم نسبت به گذشته چه تغییری کرده است؟
امروزه فناوری پیشرفت زیادی داشته و دانشجویان به راحتی می‌توانند به آخرین مقالات علمی دسترسی داشته باشند، اما در آن زمان محدودیت‌های بسیاری وجود داشت و دانشجویان برای نوشتن مقاله با سختی‌های زیادی روبه‌رو بودند. به همین دلیل، هم استادان آن زمان باسواد‌تر بودند و هم مردم عمیق‌تر فکر می‌کردند. اما متاسفانه امروزه دانشجویان به محض فارغ‌التحصیلی عضو هیات علمی می‌شوند بدون اینکه بار علمی داشته باشند.
*چرا هیچ‌وقت به فکر تاسیس داروخانه نبودید؟
من هیچ وقت نمی‌خواستم فروشنده باشم، بلکه قصد من فراگیری علم داروسازی و شیمی بود.
*مقالاتی هم به چاپ رسانده‌اید؟
مقالات بسیاری داشتم اما تهمت‌های بسیاری به من زدند و گفتند مقالات شما به زبان خارجی است و در نهایت با دو درجه تقلیل از استاد تمام در سال 1362 بازنشسته‌ام کردند.
*آیا از مراجع قضایی این مساله را پیگیری کردید؟
به دیوان عدالت اداری شکایت کردم اما ترتیب اثر داده نشد و هر بار که مراجعه می‌کردم پاسخ‌های متفاوتی می‌دادند و حتی یک بار گفتند پرونده‌ام گم شده است.
*بعد از بازنشستگی از دانشگاه به چه فعالیتی مشغول شدید؟
بعد از بازنشستگی به عنوان مسئول فنی در کارخانه دکتر عبیدی مشغول به فعالیت شدم، اما در آن زمان بی‌تجربگی دانشجویان بسیار ناراحتم می‌کرد زیرا برای مثال یک تکنسین به دلیل تجربه‌ای که داشت از دانشجویان بهتر عمل می‌کرد و متاسفانه دانشجو به دلیل کمبود آزمایشگاه و تجربه در ابتدای کار با مشکلات فراوانی روبه‌رو بود.
اگر زمان به عقب بازگردد، یک کارگاه گلیم و قالی‌بافی می‌زنم و با خیالی راحت قالی می‌بافم و دیگر هیچ کس نمی‌تواند مزاحم من شود.
*برخی از داروسازان معتقدند ساخت دارو سود چندانی ندارد و باید دارو در کشور گران شود؛ شما با این عقیده موافق هستید؟
این مساله ریشه در اقتصاد کشور دارد. خاطرم هست زمانی که در لابراتور دکتر عبیدی مشغول بودم، او تمام مواد اولیه را از کشورهای آلمان و ارویا تهیه می‌کرد اما اکنون این مواد از کشورهای چین، کره، هند و ... تهیه می‌شود و هیچ اطمینانی نسبت به خالص بودن آن وجود ندارد و مشخص نیست اثرگذاری مناسبی داشته باشد. از طرف دیگر، ورود داروهای قاچاق صنعت داروسازی را با مشکل مواجه می‌کند و داروساز را به این نتیجه می‌رساند.
*شما از داروی تولید داخل استفاده میکنید؟
قبلا بله، اما الان که هیچ اطمینانی به مواد اولیه واردشده ندارم، از داروهای مشابه خارجی استفاده میکنم. اما اگر دولت مانع ورود مواد اولیه بی‌کیفیت شود، فرمولاسیون و ساخت دارو در کشور به بهترین شکل انجام می‌شود.
*در زمینه فرمولاسیون دارو هم فعالیت داشتید؟
بله، اما فرمولاسیون مرا نپذیرفتند و من نیز آن را رها کردم.
*در زمینه صنعت داروسازی و مصرف دارو چه چالش‌هایی داریم؟
واردات مواد اولیه بی‌کیفیت و مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک و داروهای هورمونی به شدت ناراحتم می‌کند. متاسفانه آنتی بیوتیک همانند آبنبات شده است و از عواقب و عوارض آن می‌توان به بیماری‌هایی اشاره کرد که جوانان را مبتلا کرده است. جوانان ما به دلیل مصرف بی‌رویه دارو به بیماری‌هایی مبتلا می‌شوند که باید در 70 یا 80 سالگی به آن مبتلا شوند.
*اگر شخصی از شما درباره داروهای مفید برای بیماری‌اش سوال بپرسد مشاوره لازم را می‌دهید؟
خیر، پاسخ من این است که من داروساز هستم و شما باید به پزشک مراجعه کنید تا اول تشخیص داده شود و بر اساس نسخه‌ای که به شما داده می‌شود درباره نحوه مصرف و عوارض احتمالی آن می‌توانم پاسخگو باشم.
*عملکرد وزارت بهداشت و وزیر بهداشت را چگونه ارزیابی میکنید؟
وزارت کار بسیار سختی است اما خوشبختانه دکتر هاشمی با تمام توان فعالیت می‌کند. البته کمبودهای وجود دارد که باید تمام کشور برای رفع آن تلاش کنند.
*به نظر شما یک دانشجو رشته داروسازی چگونه می‌تواند موفق باشد؟
باید پارتی داشته باشد. من در جوانی تلاش بسیاری کردم اما متاسفانه تمام زحمات من به باد هوا رفت و رفتار مناسبی با من نشد.
*اگر زمان به عقب بازگردد مجدد داروسازی را انتخاب میکنید؟
خیر، اگر زمان به عقب بازگردد، یک کارگاه گلیم و قالی‌بافی می‌زنم و با خیالی راحت قالی می‌بافم و دیگر هیچ کس نمی‌تواند مزاحم من شود.
*به هنر علاقه‌مند هستید؟
بله، گاهی نقاشی و خیاطی میکنم. تاکنون برای دوخت لباس به خیاطی نرفتم. البته به گل‌کاری هم علاقه زیادی دارم به طور کلی به کارهایی علاقه دارم که حس رضایت به من می‌دهد و برای هیچ کس آزاری ندارد.
انتهای پیام/
