«خلّاقیت در پژوهش» به کمک مرکز تحقیقات آمد؛
در پاسخ به آنا
عباس عراقچی: کسانی که رانت تحریم را خورده‌اند جلوی برجام ایستاده‌اند/ اگر نظام صلاح بداند تحریم‌های غیرهسته‌ای در جای دیگری باید بررسی شود/ برجام محدود به رفع تحریم‌ها نیست
معاون حقوقی و بین الملل وزارت امور خارجه در تشریح دستاوردهای برجام گفت که نباید این سند را صرفا به «رفع تحریم» تقلیل داد.
به گزارش خبرنگار گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، عباس عراقچی در نشستی خبری اظهار کرد: «در اجرای برجام و در نتیجه مذاکرات هسته‌ای بحث برداشته شدن تحریم‌ها برایمان مهم است اما تمام خواسته ما رفع تحریم‌ها نبود و نباید برجام را منحصر به برداشتن تحریم‌ها کنیم؛ البته که این موضوع مطالبه ما از غربی‌هاست و به آنها همواره تاکید می‌کنیم که تحریم‌ها برداشته شوند.»
وی در پاسخ به سوال خبرنگار آنا مبنی بر این که منظور از کسانی که در گزارش سه ماهه دوم اجرای برجام به عنوان موانع داخلی اجرای برجام برشمرده شده‌اند، چه کسانی هستند، گفت: «یکی از مواردی که ما در آثار عملی برجام با آن مواجه هستیم کسانی هستند که در مقابل اجرای موفق برجام به دلیل منافعی که از تحریم‌ها داشته‌اند یا از عدم اجرای برجام دارند. کسانی که در این رده قرار می‌گیرند هم داخلی هستند و هم خارجی.»
وی با اشاره به اینکه این عده بیشتر خارجی هستند، تصریح کرد: «کشورهایی هستند که در طول سال‌های تحریم از کار با ایران منتفع می‌شدند و به همین دلیل علاقه‌مند به ادامه کار با ایران هستند. کسانی هستند در محافل تندرو در داخل آمریکا در کنگره، رژیم صهیونیستی، عربستان و دیگران که نمی‌خواهند برجام به درستی اجرا شود؛ لذا مانع‌تراشی می‌کنند.»
وی ادامه داد: «در سطح کوچک‌تر هم در داخل کسانی هستند که به هر حال از شرایط تحریم و رانت‌هایی که تحریم ایجاد می‌کرده است بهره‌های خود را برده‌اند و به نظر من طبیعی است در اینکه مسیرهای اقتصادی ما به مسیرهایی برگردد که کاملا شفاف و روشنی است و جلوی سوء استفاده‌ها را بگیرد، مقاومت کنند.»
معاون ظریف با بیان اینکه نمی‌خواهم این بحث را برجسته کنم اظهار داشت: «اینها موضوعات داخلی است که همیشه با آن روبه‌رو بوده‌ایم. تدبیرهایی که مقام رهبری در خصوص اقتصاد مقاومتی به کار بردند و ابلاغ کردند برای جبران همین نقاط ضعف داخلی در برنامه اقتصادی ماست. ما در گزارش خود نیز مختصر آورده‌ایم و اجازه دهید وزارت امور خارجه بر موانع خارجی و کسانی که با بدعهدی‌های خود و خصومت‌های خود سعی می‌کنند جلوی اجرای برجام را بگیرند، متمرکز شود.»
وی که در محل باشگاه خبرنگاران جوان پاسخگوی سوالات خبرنگاران رسانه های داخلی و خارجی بود، افزود: «در موضوع هسته‌ای، خواسته‌ای مطرح بود که اگر به آن توجه کنیم در ارزیابی برجام موفق‌تر هستیم. این موضوع در یک شعار خلاصه می‌شد که انرژی هسته‌ای حق مسلم ماست. میلیون‌ها بار این شعار از سوی مردم فریاد زده شده و مردم به دنبال تثبیت یک حق بودند.»
معاون وزیر امور خارجه عنوان کرد: «باید پرسید که آیا در اثر مذاکرات هسته‌ای این حق مسلم تثبیت شده است یا خیر؟ در کنار بحث تحریم‌ها باید به این سوال پاسخ داد و به اعتقاد من در برجام این حق کاملا تثبیت شده است.»
وی افزود: «شش فدرت بزرگ و شورای امنیت این حق ما را شناسایی کردند. شورای امنیت که ٦ قطعنامه داده بود اکنون برنامه غنی‌سازی و هسته‌ای ایران را به عنوان یک حق پذیرفته است.»
عراقچی تاکید کرد: «برنامه ایران به صورت دکوری پذیرفته نشده است. دنیا به صنعت هسته‌ای ایران احترام می‌گذارد و ما می‌توانیم بگوییم که شعار انرژی هسته‌ای حق مسلم ماست محقق شده است و به همین دلیل این شعار در روزهای مختلف ٢٢ بهمن و... تکرار نمی‌شود.»
وی سپس به موضوع رفع تحریم‌ها پرداخت و گفت: «سوء تفاهمی که این روزها تکرار می‌شود این است که چرا در اثر برجام، تنها تحریم‌های هسته‌ای برداشته شد؟ این موضوع از ابتدا همین بود و ما از ابتدا در هر مصاحبه‌ای گفتیم که تنها تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای برداشته می‌شود. در توافق ژنو نیز گفته شده است که تنها تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای برداشته می‌شود
این دیپلمات ارشد کشورمان افزود: «درباره تحریم‌های غیرهسته‌ای اگر نظام صلاح بداند روزی باید در جای دیگری بررسی شود.»
به گفته عراقچی «همان‌طور که مقام رهبری فرمودند کسی نباید بگوید تحریم‌ها برداشته شده چون تحریم‌های غیر هسته‌ای برجای خود است و در مورد تحریم‌های هسته‌ای هم همه انتظارات ما برآورده نشده است. در این باره که طرف مقابل به تعهدات خود عمل کرده است باید گفت که آنها تحریم‌های خود را روی کاغذ لغو کرده‌اند. این که آنها مصوبات جدید بگذرانند یا اینکه مجوزهایی را در خصوص فروش هواپیما و ... صادر کنند به آن معنا نیست که تحریم‌ها به طور کامل برداشته شده است. تحریم‌ها روی کاغذ برداشته شده ولی آیا این به معنی است که تحریم‌ها در صحنه عمل کامل برداشته شده؟ خیر. برخی به دلیل موضوعاتی است که به زمان مربوط است و برخی نیز به دلیل بدعهدی‌هایی است که طرف مقابل داشته است.»
وی تاکید کرد که «ما معتقدیم هنوز آثار برداشته شدن تحریم‌ها در عمل مشاهده نشده اما این به این معنا نیست که گشایشی در اقتصاد کشور مشاهده نشده است. در گزارشی که به کمیسیون امنیت ملی ارائه کردیم در این باره به طور کامل توضیح دادیم. گشایش‌های اقتصادی در کشور روند معقولی را طی کرده است.»
رئیس ستاد پیگیری برجام وزارت امور خارجه در پاسخ به این سئوال که برجام ادبیات جدیدی را وارد رسانه های ایران کرده است، از امید تا ماله‌کشی، بتون‌ریزی و سیمان پر کردن. تا چه اندازه این سبک انتقاد را قبول دارید؟ واقعا در نشست‌ها در حال توجیه هستید؟، گفت: «یکی از دستاوردهای فرعی برجام، میزان رشد و بلوغ سیاسی جامعه را به میزان زیادی افزایش داده است، البته اجبار دولت به امر پاسخگویی امر مبارکی است. در بحث سیمان یک ترفند آمریکایی بود که ما هم در داخل گرفتار شدیم.»
تثبیت راکتور اراک
وی تصریح کرد: «یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای مذاکرات، تثبیت راکتور آب سنگین اراک بود.
اوایل مذاکرات آمریکایی‌ها و غربی‌ها حاضر نبودند حتی اسم راکتور اراک و اب سنگین را ببرند.»
رئیس ستاد پیگیری برجام گفت: «مواضع علنی آنها در مصاحبه با رسانه‌ها وجود دارد که ما به ایران اجازه داشتن آب سنگین نخواهیم داد. در اوایل مذاکرات امریکایی‌ها و غربی‌ها حاضر نبودند حتی اسم راکتور اراک و اب سنگین را ببرند و به توافق اولیه ژنو مراجعه کنید که در آن وقتی به اسم اراک میرسیم که اعتمادسازی شود و به فرمول جدید برسیم. آنجا امریکایی‌ها به ما گفتند که این دستورالعمل را داشتند که اسم راکتور اراک و اب سنگین در هیچ سندی نیاید. گفتند بگویید راکتور اراک .»
وی افزود: «گفتیم اسم بین‌المللی آن را بیاوریم؛ راکتور IR40 همان کدی که در آژانس ثبت شد گفتند اجازه ان را هم ندارید. اگر مراجعه کنید به توافق ژنو عبارتی که در مورد راکتور اراک استفاده شده است.»
عراقچی افزود: «یعنی امریکایی‌ها در مورد راکتور آب سنگین اراک اینگونه برخورد می‌کردند.(انی که اسم را نیار، منظورش این بود.) اسمش را حاضر نبودند بیاورند و این کجا تا موضع اخرشان که قبول کردند راکتور اراک با ماهیت اب سنگین برجا بماند. ولی نگرانی‌هایی درباره سو استفاده از آن وجود دارد (چون می‌دانید که راکتور اب سنگین اسان‌ترین راه برای رسیدن به بمب است) در رفع این نگرانی‌ها حاضر بودیم مذاکره کنیم و به همین دلیل است که راکتور اراک مدرن‌سازی شد. هم کارایی بیشتر پیدا می‌کند هم مقدار پولوتونیم در آن کاهش پیدا می‌کند. یک راه‌حل خلاقانه برای کاهش نگرانی‌ها بدون تغییر ماهیت بود.»
عراقچی ادامه داد که اینها در برجام و توافق نهایی راکتور اب سنگین را پذیرفتند و قبول کردند که خودشان و همه اعضای 1+5 به ایران در مدرن‌سازی راکتور اراک کمک کنند. موضعشان از ابتدا تا آخر خیلی فرق کرد و این برای ما دستاوردی بود.
رئیس ستاد پیگیری برجام افزود: «قرار شد ما مخزن راکتور اراک را در بیاوریم و مخزن مدرن‌تری که پولوتونیوم کمتری تولید می‌کند را جایگزین کنیم تا نگرانی‌ها هم رفع شود. گفتیم مخزنی که خارج می‌شود را تکه تکه کنیم که خیال همه راحت شود یا اینکه با بتن پر شود که در اژانس گفتند بهتر است بتن روی ان ریخته شود که ظاهرش حفظ شود.»
برای من هم مزاح در مورد ماله کشی می‌فرستند و خیلی هم لذت می‌برم
عراقچی با اشاره به اینکه مخزنی که هیچ کارایی ندارد و در حفره‌های آن بتن ریخته شده با اینکه اراک را بتن گرفتند و سیمان ریخته شده خیلی فرق دارد، بیان کرد: «این تبلیغات را امریکایی‌ها از ابتدا شروع کردند و چون در مورد اراک خیلی باخته بودند گفتند ما حفره‌ها را بتن گرفتیم. این بتن گفتن خودش یک موضوع شد.»
وی تصریح کرد: علی رغم شفاف سازی باید مراقب ترفندهای رسانه ای طرف مقابل باشیم. من احساسم می کنم انچه ما انجام دادیم بحث روشنگری در ابعاد مختلف برجام بوده با توجه به بی انصافی هایی که واقعا صورت گرفت.
تیشه زدن به منافع کشور بدتر از ماله‌کشی است
وی افزود: «مزاح کردن و گفتن خیلی خوب است. برای من هم مزاح‌هایی درباره ماله‌کشی می فرستند و من هم جمع می‌کنم و خیلی هم لذت می‌برم. همین نشان می‌دهد که اتفاقا منطق ما کار می‌کند چون برای مقابله با آن به شوخی و مزاح وارد می‌شوند پس نشان می‌دهد منطق سر جایش هست. خوشحال هستیم و احساس می‌کنم که اگر با تامین منافع ملی در راستای موفق اجرای برجام کمک نمی‌کنیم حداقل تیشه به ریشه‌‌های منافع کشور نزنیم.»
وی تا کید کرد: «فکر کنم تیشه زدن به منافع کشور بدتر از ماله کشی است.»
انتهای پیام/
دایرةالمعارف دانشبنیانها ۹۶؛
