چرا زبالهسوز ساری «سرد» مانده است؟/ ۲۰۰ تُن زباله مازندران در ۸۰۰۰ تُن زباله تهران گم میشود!
خبرگزاری آنا ـ حسین بوذری؛ بررسی دقیق مستندات مکتوب و شفاهی پیرامون وضعیت کنونی مدیریت پسماند در استان مازندران، حکایت از یک بحران زیستمحیطی ساختاری دارد که ریشه در عدم انطباق زیرساختهای موجود با جمعیت فصلی و شناور منطقه دارد.
با توجه به اینکه جمعیت شناور استان به طور غالب از جمعیت ثابت فراتر رفته و برآوردها بالغ بر سه و نیم تا چهار میلیون نفر است، فشار وارده بر زیرساختهای فعلی، پیامدهای نامطلوبی از حیث تولید و نشت شیرابهها و نقض موازین ملاحظات زیستمحیطی بر منطقه تحمیل کرده است.
اگرچه تلاشهای نظاممند برای برونرفت از این وضعیت، از جمله آغاز پروژه زبالهسوزی در ساری نشاندهنده عزم مدیریتی است، اما عمق پیشرفت اجرایی که تاکنون به مرز ۹۰ تا ۹۵ درصد رسیده، متأسفانه با خروجی مطلوب و مورد انتظار همخوانی ندارد و به طور مشخص، سایت زبالهسوزی که عملیاتی شده است، همچنان فاقد دستیابی به دمای بهینه عملیاتی برای اجرای موفق فرآیند سوزاندن است که این امر، کارایی کلی طرح را زیر سؤال میبرد.
تحلیل دقیقتر نشان میدهد که در سطح اجرای قراردادهای مرتبط، ابعاد مدیریتی پیچیدهای مطرح است و تشکیل پروندههای قبلی و شواهد موجود، نگرانیهایی جدی در خصوص سوءجریانی محتمل در مراحل اجرا، هم در سطوح شهرداری و هم در تعامل با قرارگاه سازندگی و شرکت پیمانکار (TTS)، به همراه ضعف عملکرد دستگاه ناظر معرفیشده، ایجاد کرده است.
این ضعف نظارتی تا حدی بود که در آخرین جلسه با حضور معاونت عمرانی استاندار، تذکر رسمی مبنی بر لزوم ارائه گزارش عملکرد در بازه زمانی یک هفتهای صادر شد.
یک ملاحظه حیاتی این است که حتی در صورت فعالسازی موفقیتآمیز زبالهسوز، محل استقرار فعلی آن به دلیل مجاورت با شهرک صنعتی تولید غذا و احتمال ایجاد چالش در تردد وسایل نقلیه، ممکن است درمان کامل دردی از پسماند استان نباشد.
خبرنگار آنا با محور معضل زباله در استان مازندران بهخصوص در سواحل این استان و آخرین سایت زبالهسوزی در ساری گفتوگویی را با علی اکبر عالشاه دادستان مرکز مازندران ترتیب داده است.
سایت زبالهسوز ساری به دمای مناسب موردنیاز برای فرآیند زبالهسوزی نرسید!
آنا: اخیراً تأکید کرده بودید که موضوع زبالهسوزی در ساری باید تا پایان اسفندماه به عنوان یک دستور ویژه مورد توجه قرار گیرد، درباره وضعیت پیشرفت کار زبالهسوزی و شرایط کلی مدیریت پسماند در استان مازندران و شهرهای همجوار توضیحاتی ارائه کنید.
عالیشاه: ببینید، وضعیت حوزه پسماند استان مازندران با توجه به جمعیت شناور که غالباً از جمعیت ثابت فراتر میرود و بالغ بر سه و نیم تا چهار میلیون نفر است، آسیب جدی به زیرساختها وارد کرده است؛ از حیث شیرابهها و ملاحظات زیستمحیطی، وضعیت استان مازندران را آزاردهنده کرده است.
تلاشهایی صورت گرفته؛ بحث پسماند در ساری از سال ۹۳ استارت خورد، اما متأسفانه نتوانستیم به نتیجه مطلوب برسیم و تا این لحظه شاید ۹۰ تا ۹۵ درصد کار اجرایی انجام شده، اما خروجی مورد انتظار محقق نشده است.
یکی از سایتهای زبالهسوز ساری فعال شده، اما به دمای مناسب موردنیاز برای فرآیند زبالهسوزی نرسیده است.
آخرین جلسه هفته گذشته با حضور معاون عمرانی استاندار مازندران برگزار شد و نمایندگان شرکتهای ذینفع را فراخواندیم.
ما در گذشته برای این پروژه پرونده تشکیل داده بودیم و اطمینان داریم در اجرای این قرارداد، چه در حوزه شهرداری، چه در سطح قرارگاه و چه از سوی شرکت پیمانکار (TTS) که هرکدام بخشی از کار را برعهده گرفتهاند، همچنین در زمینه ناظر معرفی شده که فاقد کفایت لازم در نظارت به عنوان دستگاه ناظر بوده است، سوءجریانی وجود دارد.
من در جلسه قبل به ناظر تذکر دادم، چراکه کفایت لازم را بهعنوان دستگاههای ناظر نداشت و مقرر شد طی یک هفته گزارشی از عملکرد ارائه کند.
معتقدیم که تا پایان سال جاری، تکلیف زبالهسوز ساری حداقل باید مشخص شود و هماهنگی لازم انجام شده تا انشاءالله هیئت کارشناسی پرونده را به صورت صفر تا صد پیگیری کند و اگر سوءجریانی در جریان باشد (این سوءجریان در قرارداد قطعی است) آن نیز مورد پیگیری قرار گیرد.
نکته کلیدی این است که چه بسا ممکن است شروع زبالهسوز، دردی از پسماند استان مازندران را درمان نکند؛ چراکه محل استقرار آن تقریباً در منطقهای قرار گرفته که شهرک صنعتی تولید غذا در آنجا واقع شده و حتی تردد وسایل نقلیه و اتومبیلها نیز ممکن است با چالش مواجه شود.
آنا: خوب حال باید چه کرد؟
عالیشاه: متأسفانه برنامهریزی صحیح در این مسیر صورت نگرفته که باید ادامه دهیم و توقف آن ممکن است سرپوش گذاشتن بر هزینههایی باشد که بر گُرده مردم استان مازندران تحمیل شده است.
کارهای پهنهبندیهای صحیحی از سوی استانداری مازندران انجام شده و خدماتی از استان دریافت شده و این کار، یک فکر کلان است که اگر محقق شود، شاید استان مازندران را نجات دهد و این موضوع باید در سطح ملی دیده شود.
اگر پسماند استان مازندران ملی دیده شود و حمایت مسئولان ملی کشور را جلب کنیم، شاید به نتیجه برسیم؛ درغیراینصورت این جریانی است که در آینده آسیب جدی به جامعه، شهر و صنعت گردشگری استان مازندران خواهد زد.
آنا: با توجه به این مسائل مطرح شده، بفرمایید به طور دقیق، چه موانع زیرساختی یا تأمین تجهیزاتی در فاز نهایی پروژه باقی مانده که از حیث منابع مالی یا هماهنگی ملی، نیازمند اقدام فوری است؟
عالیشاه: ببینید، پیمانکار اصلی سایت ساری، یک قرارگاه سازندگی بسیج و یک شرکت TTS هستند که هرکدام بخشی از کار را برعهده دارند و مشکلی که تاکنون وجود داشته، این بود که اگر شرکت TTS اعلام میکرد طی سه ماه کار را انجام میدهد، باید زیرساختها و پیشنیازها توسط قرارگاه نیز فراهم میشد؛ اما مخاطب شرکت TTS ، قرارگاه نبود.
در آخرین جلسه، از هر دو خواستیم و به ناظر اعلام کردیم که ایشان باید پیشنیازهای رسیدن به شرایط پایدار و فعالسازی صحیح زبالهسوز را مشخص کرده و اعلام کند که این موارد باید تأمین شوند.
امیدواریم طی یک هفته این اطلاعرسانی انجام شود تا به نتیجه برسیم، اما اگر هریک از این پیمانکاران را مجزا یا ترکیبی ببینیم، ممکن است یکی کار خود را به درستی انجام دهد و دیگری خیر. زمانی که بخش ضعیف کار خود را انجام ندهد، مانند دو بال یک پرنده است که یکی قوی و دیگری ضعیف است؛ بخش ضعیف، بخش قوی را نیز پایین میکشد و نتیجهای حاصل نمیشود.
استان مازندران به غیر از جنگل، دارایی دیگری ندارد؛ زباله را کجا میبرید؟
آنا: زباله، خطر بالقوه و جدی برای جنگلهای استان مازندران و شهرهای همجوار است، برای حفاظت از جنگل و مقابله با پدیده زباله باید همافزایی استانی و ملی بین ارگانهای دولتی و خصوصی شکل بگیرد، در این زمینه نهادها و ارگانها پای کار آمدهاند تا یک همافزاییی ملی و استانی شکل بگیرد؟
عالیشاه: ببینید. به عنوان مثال در شهرستان نور شاهد هستیم که زباله به جنگل منتقل میشود و تمامی همت استان و دادستان استان مازندران منابع طبیعی، استانداری، دستگاه قضا و سمنها، بر جلوگیری از این امر متمرکز است.
استان مازندران به غیر از جنگل، دارایی دیگری ندارد. شما زباله را کجا میخواهید ببرید؟ اگر در جنگل پهنهای تعریف شود که بستر مناسب برای کمپوست، زبالهسوز یا تبدیل به کود باشد، این امر امکانپذیر است.
منطقه ما (مازندران) کویر نیست که زباله را به آنجا منتقل کنیم و از جنگل دوری کنیم، بلکه خاک مازندران درجه یک و دو است و قابلیت اصلاح ندارد تا بگوییم زباله را در جنگل نریزید.
اگر قرار است زباله مازندران به استان دیگری منتقل شود، باید دوستان اعلام کنند، اما نمیتوانیم جنگل مازندران را ببینیم و زباله آن را نادیده بگیریم و باید همه جوانب دیده شود. اگر اینطور باشد، باید در جنگل کار اساسی انجام دهیم و پهنهای تعریف کنیم.
اگر قرار است زباله مازندران به استان دیگری منتقل شود، باید دوستان اعلام کنند، اما نمیتوانیم جنگل مازندران را ببینیم و زباله آن را نادیده بگیریم و باید همه جوانب دیده شود. اگر اینطور باشد، باید در جنگل کار اساسی انجام دهیم و پهنهای تعریف کنیم.
شرکتهایی هستند که میتوانند در قالب تولید کود و کمپوست فعالیت کنند؛ همه باید دست به دست هم دهیم و این نگاه یکطرفه مطالبهگرانه که ما باید خدمات صحیح ارائه دهیم، اما خروجی آن یعنی زباله و پسماند را نبینیم، نتیجهاش همین است.
آنا: کارگروه ملی پسماند در استان مازندران تشکیل شده است؟
عالیشاه: کارگروه ملی پسماند در استان مازندران ۱۸ سال است که تشکیل شده و کارگروه ملی به معنای مشارکت کل کشور است.
محل دفن پسماند زباله باید توسط وزارت کشور تعریف شود که کمترین آسیب را به اراضی جنگلی و حریم سواحل ما وارد کند و در منطقه آمل نیز پیگیریهایی در این باره صورت گرفته است.
استان مازندران باید با حساسیت ویژهای دیده شود و تمامی داشتههای آن به صورت صحیح مدیریت شوند و تلاش بنده این بود که با داوود گودرزی معاون خدمات شهری و محیط زیست شهرداری تهران صحبت کردم و گفتم تهران با ۸۰۰۰ تُن زباله روزانه، این ۲۰۰ تُن زباله مازندران را در خود گم میکند.
درخواست شد خانم انصاری رئیس حفاظت از محیط زیست کشور دستوری صادر کند تا زباله استان مازندران به مجتمع پسماند کهریزک تهران منتقل شود که ظرفیت بالایی دارد و کارهای مؤثری انجام میدهد و اگر ما به این شیوه پهنهای استانی یا حداقل منطقهای نبینیم، فکر میکنم نتیجهای حاصل نخواهد شد و این اقدامات صرفاً مسکن خواهد بود.
آنا: فکر نمیکنید میتوان پسماند را وارد چرخه تولید کرد، کما اینکه بسیاری از استانها در این زمینه اقداماتی انجام دادهاند و این امر بسیار مثمر ثمر خواهد بود؟
عالیشاه: بله حتماً. از هیئت استانها درخواست میکنم به استان مازندران بیایند و ما در خدمتشان هستیم و اگر شما در این زمینه اطلاعی دارید، لطفاً در اختیار ما قرار دهید و بنده شخصاً بانی این اتفاق مبارک خواهم شد.
آنا: در این زمینه رایزنیهایی با مسئولان استان مازندران داشتهاید؟
عالیشاه: بله، ما با همه در ارتباط هستیم؛ مجموعه دادستانی استان مازندران از استاندار و آیتالله محمدباقر محمدی لائینی نماینده ولیفقیه در استان مازندران ارتباط حسنه و خوبی دارد و راهحل این است که خروج از بنبست باید ملی یا حداقل منطقهای باشد، نه صرفاً استانی.
آنا: ممنون از فرصتی که در اختیار خبرگزاری آنا قرار دادید، در پایان اگر صحبتی مانده، میشنویم.
عالیشاه: از شما و مجموعه خبرگزاری آنا ممنونم.
انتهای پیام/
