برنامه هفتم توسعه در خطر تکرار سرنوشت برنامه ششم کشاورزی

به گزارش خبرگزاری آنا در همایش آئین آغاز سال جدید زراعی، ذبیح الله خداییان رئیس سازمان بازرسی کل کشور با اشاره به اهمیت امنیت غذایی گفت: در هر کشوری، امنیت ملی بدون امنیت غذایی معنا ندارد و کشوری نمی‌تواند مدعی استقلال سیاسی و اقتصادی باشد مگر آنکه در تولید محصولات اساسی به خودکفایی رسیده باشد. این موضوع برای ایران که هم دوران دفاع مقدس و هم سال‌های طولانی تحریم را پشت سر گذاشته اهمیتی دوچندان دارد.

وی افزود: همان‌گونه که امروز مردم مظلوم غزه در محاصره غذایی قرار گرفته‌اند ما نیز باید درک کنیم که بی‌توجهی به امنیت غذایی می‌تواند کشور را آسیب‌پذیر کند. هرچند پیشرفت‌های خوبی در بخش کشاورزی و دامپروری حاصل شده، اما همچنان چالش‌های مهمی وجود دارد. ایران در منطقه‌ای خشک و نیمه‌خشک قرار دارد و با کاهش بارندگی، تغییرات اقلیمی و خشک شدن منابع آبی روبه‌رو است. اگر برای نجات دریاچه‌هایی مانند ارومیه اقدام جدی نشود زمین‌های حاصلخیز چند استان به شورزار تبدیل خواهند شد.

خداییان تصریح کرد: یکی از چالش‌های اصلی کشور وابستگی به واردات کالا‌های اساسی همچون ذرت، سویا، جو و دانه‌های روغنی است. براساس برنامه ششم توسعه باید ۹۵ درصد کالا‌های اساسی در داخل تأمین می‌شد، اما تحقق نیافت. در برنامه هفتم نیز تأکید شده ۹۰ درصد کالا‌های اساسی باید در کشور تولید شود، اما یک سال از این برنامه گذشته و باید بررسی شود تا چه اندازه به این هدف نزدیک شده‌ایم.

وی با اشاره به اصلاح الگوی کشت گفت: این سیاست از سال گذشته ابلاغ شده و در برنامه هفتم ضمانت اجرایی یافته است. کشاورزانی که به الگوی کشت وزارت جهاد عمل نکنند از حمایت‌ها محروم خواهند شد. این موضوع با توجه به کمبود منابع آب و زمین حاصلخیز، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.

رئیس سازمان بازرسی کل کشور افزود: برای سیاست‌گذاری دقیق آمار‌های شفاف و به‌روز ضروری است حتی در برآورد مساحت اراضی کشاورزی یا میزان تولید محصولاتی مانند برنج اختلاف نظر وجود دارد. نبود آمار دقیق موجب می‌شود نظارت بر بازار و تنظیم قیمت‌ها دشوار شود. افزایش شدید قیمت برنج نمونه‌ای از این ضعف آماری و نظارتی است.

وی با بیان اینکه سیاست‌های خلق‌الساعه به کشاورزان آسیب می‌زند گفت: تغییر ناگهانی در صادرات یا واردات در فصل برداشت موجب سردرگمی کشاورزان می‌شود. همچنین قطعی برق چاه‌های کشاورزی، نبود برنامه برای انرژی‌های تجدیدپذیر و وجود واسطه‌ها باعث زیان تولیدکنندگان است. طبق قانون باید شکاف قیمتی میان تولیدکننده و مصرف‌کننده حداقل ۱۰ درصد کاهش می‌یافت، اما در برخی محصولات این شکاف به ۴۰۰ درصد رسیده است.

خداییان به ضایعات بالای محصولات کشاورزی اشاره کرد و افزود: ۲۵ تا ۳۰ درصد محصولات از بین می‌رود که معادل غذای مورد نیاز ۲۰ میلیون نفر است. کاهش کیفیت خاک، تغییر کاربری اراضی و ساخت‌وساز‌های غیرمجاز نیز منابع کشاورزی را تهدید می‌کندو اجرای دقیق قوانین و مقابله با تخلفات در این زمینه ضرورت دارد.

وی تأکید کرد: نظارت بر بازار جلوگیری از انحصار در واردات و ایجاد رقابت واقعی میان واردکنندگان از دیگر اولویت‌هاست. همچنین تأمین ذخایر راهبردی کالا‌های اساسی برای شرایط بحرانی، به‌ویژه در زمان جنگ یا تحریم، باید جدی گرفته شود.

رئیس سازمان بازرسی کل کشور در پایان گفت: برنامه هفتم توسعه تکالیف روشنی برای بخش کشاورزی تعیین کرده و مدیران باید با جدیت آن را دنبال کنند. شفافیت در آمار و عملکرد نیز موجب اعتماد عمومی و افزایش کارآمدی خواهد