تعرفه بالای برق برای خودرو‌های برقی و چالش زیرساخت برای فناوری‌های نوظهور

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری آنا؛ خودرو‌های برقی راه حلی هوشمندانه برای پاسخ به مشکلات خودرو‌های درون سوز بود. خودرو‌های درون سوز با مشکلاتی از جمله راندمان مصرف انرژی بالا، مشکلاتی در تامین زنجیره تهیه و توزیع سوخت، نیاز به مراقبت و نگهداری فنی پرهزینه و سخت و همچنین آلایندگی زیست محیطی دارند؛ اما در یک خودروی برقی تقریبا تمامی این موارد تا حد زیادی جبران شده است. تنها ضعف خودرو‌های برقی برد محدودتر و زمان شارژ طولانی‌تر نسبت به سوخت گیری یک خودروی بنزینی به دلیل تکنولوژی قابل دسترس باطری‌ها است.

تعرفه برق مصرفی خودرو‌های برقی در ایران چگونه محاسبه می‌شود؟

سال گذشته مصطفی رجبی مشهدی، مدیرعامل شرکت توانیر اظهار داشت که تعرفه برق خودرو‌های برقی در ایران مشابه تعرفه برق واحد‌های تجاری محاسبه می‌شود که معادل ۵۴۷ تومان به ازای هر کیلووات‌ساعت بوده است، اما با بررسی‌های انجام شده آخرین تغییرات نرخ برق در سایت توانیر برای مهر ماه ۱۴۰۳ است.

به نظر می رسد که در سال جاری تعرفه های خودروهای برقی شخصی از تاکسی متفاوت شده است. در این خصوص سید جعفر تشکری هاشمی رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران در اردیبهشت ماه ۱۴۰۴ در خصوص قیمت برق مصرفی خودروهای برقی اظهار می کند که بر اساس برآورد ما، هزینه هر کیلووات‌ساعت شارژ برای تاکسی‌ها ۵۰۰ تومان و برای خودرو‌های شخصی حدود ۹۵۰ تومان خواهد بود و به عنوان مثال می‌توان گفت یک تاکسی برای یک ساعت شارژ باید مبلغ ۵ هزار تومان بپردازد.

 اگر اظهارات رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران را به عنوان جدیدترین آمار در دسترس ملاک قرار دهیم، به این معنا است که برای شارژ کامل یک خودروبرقی شخصی  با ظرفیت ۷۲ کیلووات  به طور متوسط ۶۸ هزار و ۴۰۰ تومان هزینه خواهد شد. در واقع با توجه به متوسط مصرف ۱۴.۷ کیلوواتی این خودرو‌ها تقریبا می‌توان گفت که هزینه شارژ خودرو‌های برقی در ایستگاه‌های عمومی معادل حداکثر حدود ۱۴ هزار و ۲۰۰ تومان به ازای هر ۱۰۰ کیلومتر می‌شود که معادل تقریبا ۴.۷ لیتر بنزین با نرخ آزاد است. البته لازم به ذکر است که در تمام موارد افزایش نرخ به دلیل ماه‌های گرمسیر محاسبه نشده است.

با این شرایط و با توجه به صرف زمان حداقل ۴۵ دقیقه‌ای برای شارژ خودرو‌های برقی به نظر می‌رسد که حتی با وجود آن که نرخ برق مربوط به سال گذشته است و افزایش نیافته است، اما هزینه سوخت خودرو‌های برقی نیز بیش از انتظار می‌شود.

پروژه‌ خودروهای برقی تقریبا بی برنامه و بدون زیر ساخت 

با این شرایط باید گفت تعرفه گذاری دقیق برای برق مورد نیاز خودرو‌های برقی قابل مقایسه با ساز و کار تشویقی کشور‌های دیگر نیست و تاکنون اقدام دقیقی انجام نشده و ضابطه دقیقی تعریف نشده است که موجب تشویق عموم به استفاده از این خودرو‌ها شود. از طرفی با وجود واردات گسترده خودرو‌های برقی و تعیین ساز و کار برای واردات این نوع خودرو و همچنین تشویق خودروسازان داخلی به تولید خودروی برقی تا شهریور ۱۴۰۳ تنها ۳۷ ایستگاه شارژ خودرو‌های برقی در کل کشور نصب شده است که از این تعداد تنها ۲۳ ایستگاه فعال است.

این شرایط با خاموشی‌های مکرری که به دلیل ناترازی در تولید و تقاضای برق حادث می‌شود موضوع به کارگیری خودرو‌های برقی در ناوگان سبک کشور را بیتر به چالش می‌کشد. بدیهی است که واردات و ساخت خودرو‌های برقی بدون ایجاد زیر ساخت لازم برای سوخت گیری و تامین انرژی جایگاه‌های شارژ نه تنها موجب شکست طرح خواهد شد بلکه هدر رفت سرمایه‌های عمومی و عدم رضایت خریداران به همراه خواهد داشت.

 کشورهای پیشرو در تولید خودرو با خودروهای برقی چگونه برخورد می کند؟

با توجه به مزایای بی شمار خودرو‌های برقی، در تمام جهان برای ترغیب عموم به استفاده از این نوع خودرو امتیازات در نظر گرفته می‌شود. به عنوان مثال دولت آلمان که بزرگترین و بهترین شرکت‌های خودروسازی جهان را در اختیار دارد برای استفاده اشخاص حقوقی و حقیقی از خودرو‌های برقی امتیازاتی را در نظر گرفته است.

در آلمان از ژوئیه ۲۰۲۴ تا دسامبر ۲۰۲۸، شرکت‌ها می‌توانند تا ۴۰ درصد از هزینه خرید خودرو‌های برقی را در سال اول از مالیات خود کسر کنند. این میزان به تدریج تا سال ششم به ۶ درصد کاهش می‌یابد. همچنین، سقف قیمت خودرو‌های واجد شرایط از ۷۰٬۰۰۰ یورو به ۹۵٬۰۰۰ یورو افزایش یافته است. همچنین خودرو‌های برقی که تا ۳۱ دسامبر ۲۰۲۵ ثبت‌نام شوند، از معافیت ۱۰ ساله مالیات خودرو بهره‌مند می‌شوند. این معافیت تا پایان سال ۲۰۳۰ ادامه خواهد داشت.

همچنین در این کشور کارمندانی که از خودرو‌های شرکتی برقی برای مقاصد شخصی استفاده می‌کنند، تنها ۰.۵ درصد از قیمت فهرست ناخالص خودرو را به عنوان مزایای غیرنقدی ماهانه پرداخت می‌کنند. این نرخ در مقایسه با خودرو‌های احتراقی که ۱ درصد است، بسیار کمتر است؛ اما به نظر می‌رسد که این اتفاق به صورت عکس در ایران در حال رخ دادن است.

همچنین ه تا دسامبر ۲۰۲۴، آلمان دارای ۱۵۴ هزار و ۳۷ نقطه شارژ عمومی خودرو‌های برقی بود که در مقایسه با سال گذشته، افزایش قابل توجهی داشته است. این افزایش شامل ۱۲۰ هزار و ۶۱۸ نقطه شارژ با توان کمتر از ۲۲ کیلووات (شارژ معمولی) و ۳۳ هزار و ۴۱۹ نقطه شارژ با توان بالاتر از ۲۲ کیلووات (شارژ سریع) می‌شود.

راهکار‌ها برای توسعه خودرو‌های برقی در ایران چیست؟

با توجه به ضرورت توسعه خودرو‌های برقی در ایران به راهکار‌هایی در این خصوص اشاره می‌شود یکی از این مواردتعرفه‌گذاری تشویقی و منصفانه برق است که ضرورتی است برای تعرفه‌های ویژه و کم‌هزینه برای شارژ خودرو‌های برقی، به ویژه در ساعات کم‌باری تعریف درستی شود.از سوی دیگرافزایش تعداد و کیفیت ایستگاه‌های شارژاست که توسعه سریع زیرساخت‌های شارژ عمومی و خصوصی با اولویت مناطق پرجمعیت و مسیر‌های پرتردد در نظر گرفته شود و نکه مهم دیگر موضوع،مشوق‌های مالی و مالیاتی در این بخش است که بهره‌مندی خریداران و شرکت‌ها از معافیت‌ها و تخفیف‌های مالیاتی مشابه کشور‌های پیشرو از موارد مهم بشمار می‌رود.

ناگفته نماندپشتیبانی از تولید داخلی در این بخش حائز اهمیت است به طوری که حمایت از خودروسازان برای توسعه خودرو‌های برقی با کیفیت و قیمت مناسب می‌تواند گام مهمی در توسعه خودرو‌های برقی در کشور برداشته شود.