روز قانون و سالگرد آغاز بکار اولین مجلس شورای اسلامی

عماد نجار، کارشناس و تحلیلگر مسائل سیاسی و بین الملل در یادداشت اختصاصی برای خبرگزاری آنا نوشت:هفتم خرداد ماه سال ۱۳۵۹ روزی بود که نمایندگان مردم پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ برای اولین بار با انتخاب آزاد ملت وارد ساختمان بهارستان شدند و از این پس صدای مردم توسط آنان در حاکمیت شنیده میشد.

در این سال‌ها ایرانیان بطور جد به دنبال تحقق آرمان‌هایی بودند که برای آنها علیه رژیم پهلوی قیام کردند و اینت سلطنت ننگین را به زیر کشیدند و با رای آری انتخاب خود را برای تشکیل حکومت اسلامی به صندوق‌ها انداختند و در دومین عرصه حضور خود نمایندگان خود را راهی صحن خانه ملت کردند تا آنها بتوانند بهترین راهکار‌ها را برای رشد و موفقیت این انقلاب انتخاب کنند.حال دیگر ایران میخواست طعم خوش حاکمیت مردم بر سرنوشت خود را بچشند که بر همین اساس می‌بایست ساختار حکومت شکل میگرفت که ابتدای این مسیر با تدوین و تصحیح قانون اساسی تعیین شده بود و این مهم برعهده مجلس شورای اسلامی گذاشته شده بود.

انتخابات نمایندگان اولین دور مجلس شورای اسلامی در ۲۴ اسفندماه ۱۳۵۸ برگزار شد، در روز‌هایی که فضای عمومی کشور بسیار ملتهب و سیاست زده بود، چالش‌های فراوانی در تمام سطوح کشور وجود داشت تمام احزاب، گروه‌ها، نهاد‌ها، انقلابی‌ها، روشنفکران و حتی نظامیان و نیرو‌های مردمی سعی داشتند با تاثیر در انتخابات سهمی در تعداد نمایندگان خود در مجلس داشته باشند.اولین انتخابات مجلس شورای اسلامی پس از پیروزی در انقلاب اسلامی، در روز جمعه ۲۴ اسفند ۱۳۵۸ برگزار شد و حدود ده میلیون و پانصد هزار نفر در سراسر کشور در این انتخابات مشارکت کردند و از آن زمان، هفتم خرداد روز قانون نامیده می‌شود.

در دوره اول انتخابات مجلس، انتخابات بصورت دو مرحله‌ای صورت میگرفت که اولین مرحله در اسفند ماه سال ۱۳۵۸ انجام شد و دومین مرحله نیز اردیبهشت ماه سال ۱۳۵۹ انجام شد و در مجموع ۲۷۰ کرسی برای همه نمایندگان در نظر گرفته شده بود. البته در اولین دور مجلس شورای اسلامی ۲۶۵ نفر وارد مجلس شدند و پنج نفر باقیمانده به دور سوم کشیده شد.یکی از نکات مهم این مجلس ناشناس بودن چهره‌های اکثریت نمایندگان بود که غالبا نه دارای ثروت بودند و نه تشکیلات تبلیغاتی منسجم و فراگیر، با این حال مردم ایران به افرادی رای دادند که به آنها اعتماد داشتند.نهایتا در هفتم خردادماه ۱۳۵۹ اولین مجلس شورای اسالمی آغاز بکار کرد و ایران امید‌ها و آرزو‌های بزرگ خود را در دل این صحن میدیدند. کمتر از یکسال و نیم بود که انقلاب اسلامی پیروز شده بود و مردم لذت آزادی را احساس میکردند. دیگر نه مستشاران خارجی در خیابان‌ها زیر چتر کاپیتولاسیون حرکت میکرد و نه سرمایه داران صهیونیست زالو وار خون مردم را در شیشه میکردند و نه ایران سرزمین امن جاسوسان بود.حال ساختمان بهارستان با قدمتی زیاد که در سال‌های مشروطه ساخته شده بود و جریانات و فراز و نشیب‌های زیادی را در خود دیده بود اکنون محل حضور نمایندگان مردم ایران بود.

بعد از تلاوت قرآن پیام حضرت امام خمینی (ره) قرائت شد و امام طلیعه این مجلس را به ملت ایران و نمایندگان تبریک گفتند و تذکراتی را نیز لحاظ فرمودند: نمایندگان باید با تمام قدرت در برابر قدرت‌های شیطانی ایستادگی کنید و بحمدالله مجلس دانشمندان و علمایی حضور دارند و علمای شورای نگهبان نیز حاضرند لاکن لازم است طرح‌هایی که در مجلس میگذرد مخالفتی با احکام دین مقدسه اسلام نداشته باشد. در پایان نیز از خداوند بزرگ عظمت ایران اسلامی و مردم شریف را خواستار شدند.پیام حضرت امام (ره) بسیار موضوعات مهمی را اعلام کرد از جمله استقلال مجلس، پاکدستی نمایندگان، ساده زیستی نمایندگان، تلاش برای خدمت به محرومان و جمله معروف حضرت امام خمینی که فرمودند مجلس در راس امور است.ریاست موقت اولین جلسه مجلس به سید رضا زنجانی سپرده شد، زیرا وی یکی از مسن‌ترین نمایندگان مجلس بود که چند روز بعد در انتخابات داخلی مجلس حجت الاسلام اکبر هاشمی رفسنجانی نماینده تهران با کسب اکثریت آرا به عنوان رئیس مجلس انتخاب شد و حال مردم منتظر عملکرد این نمایندگانی بودند که با تنوع فراوان در ترکیب از روحانی تا پزشک، بازاری، معلم و مهندس و از همه اقوام و مذاهب، ترک، لر، عرب، بلوچ، کرد، ترکمن، ارمنی، آشوری آمده بودند تا هدفی واحد را در مجلس پیگیری کنند، ساخت مجدد ایران اسلامی با اصول ایرانی و اسلامی.شاید مناسب باشد که از چهره‌های آن دوره از مجلس افرادی را مانند شهید محمد جواد باهنر، علی اکبر ناطق نوری، عبدالکریم موسوی اردبیلی، مهدی کروبی، احمد توکلی، حبیب الله عسگر اولادی، محمد یزدی و سید علی اکبر پرورش نام ببریم.

اما سه ماه از آغازبکار مجلس نگذشته بود که حمله رژیم بعث صدام به خاک ایران اسلامی صورت گرفت و جنگ هشت ساله آغاز شد و به همین دلیل شرح وظایف نمایندگان مجلس افزایش پیدا کرد، زیرا آنها می‌بایست علاوه بر تدوین قانون اساسی برای شرایط جنگی و سخت پیش آمده نیز تصمیم گیری میکردند و مصوبات مهمی مانند قانون بودجه جنگ، تاسیس نهاد‌هایی مانند بنیاد شهید و بنیاد مستضعفان و مسکن، اصلاح قوانین بهداشت، آموزش و کشاورزی تنها بخش اندکی از امورات انجام شده در آن مجلس بشمار میرود.

در شرایط سخت موجود در کشور و بحران جنگ و همچنین وجود اختلاف نظر‌های فراوان در بین نمایندگان از همه طیف‌ها چهره‌هایی حضور داشتند، ملی گرا انقلابی، اصلاح طلب، پیروان خط امام و حتی چپی ها، اما دلسوزی برای ایران اسلامی و مردم را میشد براحتی احساس کرد و همین موضوع باعث بروز بحث‌های فراوانی در مجلس میشد ولی در نهایت پس از رای گیری همگی سر تسلیم در برابر خواست اکثریت فرود می‌آوردند.

این مجلس دوره چهار ساله خود را تا سال ۱۳۶۳ طی کرد که تجربه‌ای گرانبها شد برای ساختار سازی در بحران‌های متعدد که شاید اکنون با نگاهی به مجلس اول انتقاد‌هایی را هم داشته باشیم ولی این روز شروعی بود برای قانون نویسی، برای شنیده شدن صدای مردم، برای ایجاد ساختار‌های اداره کشور، برای حضور و امکان انتخاب توسط مردم و نمایندگان برای انجام وظیفه به مجلس آمده بودند.حال پس از گذشت بیش از چهل سال یک مهم را در مجلس باید در نظر داشته باشیم و آن صدای ملت است که باید بلندترین و رساترین صدا باشد و هیچ صدایی از آن بلندتر نباید باشد.

انتهای پیام/