مستند «فریدون گله کجاست؟» و یادگار روزگار سپری شده
به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، رضا درستکار در «فریدون گله کجاست؟» بخشی از دغدغه‌های ژورنالیستی‌اش را به تصویر کشیده است. سال‌ها پیش، نویسندگان «گزارش فیلم» به دنبال فیلمنامه نویس و کارگردانی گشتند که پیش از پیروزی انقلاب جدی گرفته نمی‌شد، اما نسل تازه منتقدان سینمایی از جمله رضا درستکار، فیلم‌های او را کشف کرده و استعدادش را ستودند. استعدادی که در دل سینمای فارسی آن روزها، آن طور که باید دیده نشد.
«فریدون گله کجاست؟» با این جست‌و‌جو آغاز شده و درباره این فیلمساز قدیمی اطلاعات می‌دهد، حالا تماشای فیلم با دیدن تصاویری از فریماه فرجامی، داود رشیدی، و بسیاری دیگر که از دست رفته‌اند، اندوهبار شده است. درستکار کوشیده، به شخصیت گله به عنوان سینماگری مستعد و صاحب ذوق نزدیک شود، اما فیلم، بیشتر روی فعالیت سینمایی او تمرکز کرده و کمتر درباره شخصیت، ویژگی‌های خانوادگی یا روحیات این فیلمساز فقید تمرکز می‌کند.
احتمالا نبود تصاویر و عکس‌های بیشتر از پشت صحنه یا نکات مغفول پرونده فیلمسازی فریدون گله، باعث شده بیشتر تمرکز فیلمساز روی مصاحبه باشد، از میان صحبت‌ها البته اشاره‌های پوری بنایی یا رضا کرم رضایی نکات جالب و خاطراتی به یادماندنی دارد. نکته رضا کرم رضایی درباره فیلمسازی با سانسور در دوره پهلوی، بخشی از محدودیت‌های سینمای ایران در آن دوره را بازتاب می‌دهد.
از این منظر، «فریدون گله کجاست؟» یک سند برای تاریخ سینمای ایران محسوب می‌شود، اثری که پژوهشگران و مستندسازان دیگر هم می‌توانند به عنوان منبع اقتباس به آن رجوع کنند. رضا درستکار که منتقد سینماست، مانند امید نجوان در «ساموئل خاچیکیان، یک گفت‌و‌گو»، علاقه فردی خود را وارد فضایی کرده که تماشاگران بیشتری داشته باشد، این کاوش در گذشته سینمای ایران و یادآوری از نسلی که قدر ندیده یا تجربیاتش فراز و فرود‌های فراوان داشته و از تحلیل جدی محروم مانده، جالب است.
به تجربه ثابت شده مستندسازان، علاقه زیادی به ساخت پرتره درباره سینماگران ندارند. گذشته سینمای ایران، اغلب برای آنها دوست داشتنی نیست و یادآور آثاری کم ارزش و عامه پسند است، در حالی که در دل سینمای فارسی، تجربیاتی شکل گرفت که سینمای موثر ایران، بر شانه آنها استوار شد. تلاش افرادی مانند رضا درستکار یا امید نجوان برای واکاوی و تحلیل همه جانبه درباره گذشته باارزش است، اگرچه که این آثار قطعا ضعف و کاستی دارند، اما شروع یک مسیر تازه‌اند، مسیری که تحلیل و ارزیابی گذشته، در آن به عنوان گام اول شناخته می‌شود.
«فریدون گله کجاست؟» اگر چه یک مستند گزارشی است، اما امروز تماشای آن، سوال‌های بسیاری برای تماشاگر به وجود می‌آورد، تماشاگر پیگیر سینما به یاد می‌آوردکه گله کوشید به سینما بازگردد، اما درگذشت و پروژه‌هایی که به آنها امید بسته بود، بدون بروز و ظهور، پایان یافت. شاید بتوان سرنوشت گله را به عنوان یکی از قربانیان سینما پذیرفت، همان طور که فیلمبردار «کندو» اشاره می‌کند، سینما بی‌رحم است. گله دیر کشف شد، و دیر از پیله تنهایی بیرون آمد تا به سینما بازگردد، خاطرات و تجربیات او با مهمترین و ستایش شده‌ترین فیلمش «کندو» در بخش جدی و قابل نقد سینمای ایران، بایگانی شده است.
«فریدون گله کجاست؟» تولید مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی است و این روزها در فیلیمو اکران آنلاین شده است.
انتهای پیام/
