نقش مجلس برای بهبود سرمایه‌گذاری/ چرا سرمایه‌ها به سمت بازار‌های غیرمولد می‌روند؟
به گزارش خبرگزاری آنا، شعار‌های سال تا سال ۱۳۸۷ عمدتاً با محوریت سیاسی انتخاب می‌شدند؛ ولی از سال ۱۳۸۷ به این سوی، رهبر معظم انقلاب تمام شعار‌های سال را با مضامین اقتصادی نام‌گذاری کرده‌اند؛ ازجمله سال ۱۴۰۴ که با تأکید بر مقوله تولید، سال «سرمایه‌گذاری برای تولید» نام‌گذاری شده است.
در همین رابطه، خبرنگار آنا در گفتوگو با مجید گودرزی کارشناس مسائل اقتصادی علت استفاده رهبری در سال‌های اخیر از موضوعات اقتصادی را جویا شد.
اقتصاد پاشنه آشیل کشور
وی در پاسخ گفت: در سال‌های اخیر عموماً تهدیدات علیه ما از سمت تهدیدات سخت به سمت تهدیدات نرم رفته است و آمریکایی‌ها سعی در جلوگیری از صادرات نفت دارند و برای اینکه بتوانند به اهداف و برنامه‌های خودشان دست پیدا کنند؛ اقتصاد ما را با چالش مواجه کرده‌اند.
گودرزی ادامه داد: واقعیت این است که مهم‌ترین بخش جنگ آمریکا علیه ایران در حال حاضر جنگ اقتصادی است؛ به عبارت بهتر، اقتصاد پاشنه آشیل ما شده است.
اولین تحریم اقتصادی علیه ما تحریم سرمایه‌گذاری بود
گودرزی در خصوص انتخاب شعار‌های سال‌های اخیر گفت: واقعیت این است که شعار‌های انتخابی هوشمندانه هستند و بر مشکلات موجود تمرکز دارند و حل آنها را در اولویت قرار می‌دهند. در مورد شعار امسال، ما خیلی منتظر بودیم که این قضیه اتفاق بیفتد، به این معنی که «سرمایه‌گذاری» نقطه ثقل تمام فعالیت‌های اقتصادی در یک کشور است و یکی از اولین تحریم‌هایی که از سوی آمریکایی‌ها علیه ایران مصوب شده، تحریم سرمایه‌گذاری خارجی بود.
وی در ادامه با اشاره به نرخ بهره و بازدهی سرمایه اضافه کرد: متأسفانه این موضوع یک سری زمینه‌های داخلی هم دارد ازجمله اینکه ما نرخ بهره بسیار بالایی داریم و بازدهی سرمایه‌گذاری به‌شدت پایین است؛ چون به‌هرحال هزینه‌های تأمین مالی بالاست و از سوی دیگر هم متأسفانه اقدامات مؤثری برای حمایت از سرمایه‌گذاری در کشور انجام نشده است.
مشکلات سرمایه‌گذاری در اقتصاد ایران
مشکلات سرمایه‌گذاری را به چند بخش می‌توان تقسیم کرد؛ مشکل اول برمی‌گردد به شفافیت، چون یکی از مهم‌ترین مشکلات موضوع مهم شفافیت است، به‌هرحال هیچ‌کس حاضر نیست در بازاری که شفاف نیست سرمایه‌گذاری کند. از نظر من شفافیت معجزه می‌کند و می‌تواند خیلی از بخش‌هایی که در حال حاضر ما در آنها دچار بحران و فساد شده‌ایم یا دچار مافیا شده‌ایم را نجات داد، اگر واقعاً شفافیت باشد باید گفت که این چنین اتفاقاتی در کشور ما نخواهد افتاد.
تجدید ارزیابی یک الزام در اقتصاد‌هایی با تورم بالا
گودرزی در ادامه با اشاره به موضوع اعتماد عمومی به بازار سرمایه توضیح داد: موضوع دوم بحث مهم اطمینان‌بخشی است، چون در سال‌های اخیر متأسفانه دست‌درازی‌هایی به سرمایه‌های مردم شد که به این واسطه اعتماد عمومی نسبت به برنامه‌های دولت آسیب دید و در خصوص بازار سرمایه متأسفانه مشکلات عمده و عدیده‌ای داریم. یکی از آن مشکلات موضوع تجدید ارزیابی است که متأسفانه ارزیابی‌های ما دلبخواهی شده درصورتی‌که در اقتصاد‌هایی که تورم بالای ۱۰ درصد دارند، برای حفظ سرمایه مردم تجدید ارزیابی یک الزام است.
وی در ادامه گفت: ما شاهد هستیم برخی از شرکت‌ها چندین سال است که سرمایه‌های خود را تجدید ارزیابی نکرده‌اند و مشکلاتی مثل این باعث می‌شود که مردم به سمت بازار‌هایی بروند که هم به‌روز هستند و هم شفاف و واقعیت است که این موضوع یک مشکل بزرگ در اقتصاد ماست، زیرا سرمایه‌گذاران ما نه می‌توانند اطمینان کنند و نه می‌توانند اطلاعات کافی را برای سرمایه‌گذاری دریافت کنند.
صرفه اقتصادی منفی باوجود تورم بالای ۴۰ درصد
این کارشناس اقتصادی با مقایسه نرخ بهره و تورم در اقتصاد اظهار کرد: موضوع سوم بحث صرفه اقتصادی است. در حال حاضر، باوجوداینکه نرخ بهره ما به ۲۳ درصد می‌رسد و تورم حدود ۴۰ درصد است، متأسفانه با این تورم رقم بازدهی سرمایه‌گذاری منفی است و این باعث می‌شود که بخش بزرگی از سرمایه‌های ما نتوانند به سمت تولید حرکت کنند و بازده منفی، اقتصاد ما را متأسفانه با چالش مواجه کرده و عموماً سرمایه‌ها به سمت بازار‌های غیرمولد می‌رود که مشکلات خاص خودش را دارد.
وی در ادامه اظهار کرد: اما از نظر من، مهم‌ترین چالش اقتصادی ما برمی‌گردد به چالش ارزش افزوده صفر که در برخی از بخش‌ها به چشم می‌خورد، متأسفانه بخش بزرگی از سرمایه‌های کشور ما به‌خاطر این موارد که پیش‌تر خدمتتان عرض کردم به سمت بازار‌هایی رفته که تماماً بازدهی آنها صفر مطلق است.
سرمایه‌گذاری در بازار‌های غیرمولد
گودرزی با اشاره به سرمایه‌گذاری در بازار‌های غیرمولد از سوی سرمایه‌گذاران، اضافه کرد: یعنی ما به‌جای سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های مولد، با سرمایه‌هایی که در اختیار داریم می‌رویم به سمت خرید طلا، ارز، بخش بزرگی از مسکن و بخش بزرگی از سپرده‌های بانکی درحالی‌که با این کار ضمن اینکه به‌خاطر جذاب نبودن تولید و مشکلات پیش رو در تولید مشارکت نمی‌کنیم، سرمایه‌های موجود در کشور را هم تبدیل به سرمایه‌های راکد می‌کنیم، درحالی‌که ارزش افزوده تمام این فعالیت‌ها برای اقتصاد کشور صفر است. با این اوصاف، حجم بزرگی از سرمایه‌های ما به سمت بازار‌هایی رفته که متأسفانه مولد نیستند و موجب راکد شدن سرمایه‌ها و ایجاد چالش بزرگ ارزش افزوده صفر شده است.
قوانین به‌گونه‌ای هستند که سرمایه‌گذاری شکل نمی‌گیرد
کارشناس اقتصادی در ادامه با اشاره به مشکلات قانونی برای حمایت از سرمایه‌گذاری بیان کرد: اما آخرین موضوع هم برمی‌گردد به نقص قانون، متأسفانه حمایت‌های قانونی ما از سرمایه‌گذاری خیلی کم است، شاهد این هستیم که در برخی از مواقع دست درازی می‌شود به سرمایه‌های مردم؛ خیلی از موارد متأسفانه قانون‌گذار قوانینی را وضع می‌کند که سرمایه‌گذاری شکل نمی‌گیرد و یا قوانینی را برای جلوگیری از زیان سرمایه‌گذاری وضع نمی‌کند.
وی در ادامه توضیح داد: متأسفانه سرمایه‌گذاران آسیب می‌بیند، ما در سال‌های گذشته ناترازی برق داشتیم که سرمایه‌گذاران را به‌شدت عاصی کرد و مشاهده شد که برخی از اوقات بهای خرید را زیر قیمت بهای تمام شده تعیین می‌کردند، این یک فاجعه است در هیچ کجای دنیا این چنین اتفاقاتی برای سرمایه‌گذاران نمی‌افتد.
گودرزی ادامه داد: ما سرمایه کم نداریم؛ ولی متأسفانه به بدترین شکل ممکن سرمایه‌های کشور را مدیریت می‌کنیم و با این شیوه مدیریت باعث فرار سرمایه‌ها شده‌ایم، جذابیت‌ها را از اقتصادمان زدودیم و خیلی وقت‌ها متأسفانه اقتصاد ما، غیراقتصادی شده و سرمایه‌گذار نمی‌تواند سرمایه‌گذاری کند.
این کارشناس در پاسخ به سؤال «نقش مجلس برای بهبود سرمایه‌گذاری در کشور چیست؟» توضیح داد: قانون اگر ضمانت اجرایی نداشته باشد پشیزی ارزش ندارد. باید قانون ضمانت اجرایی داشته باشد، در غیر این صورت کارایی لازم را قطعاً ندارد و اتفاقاً من گلایه‌ام بیشتر از مجلس است، متأسفانه باوجود آسیب‌های جدی که در برخی حوزه‌ها مخصوصاً رمزارز‌ها به اقتصاد ما وارد می‌شود، هنوز قوانین لازم را نداریم.
وی ادامه داد: بخش بزرگی از سرمایه‌های کشور به سمت رمزدارایی‌ها رفته و متأسفانه ما می‌بینیم که رمزارز‌ها فقط و فقط تنها خاصیتی که برای اقتصاد ما دارند در دورزدن تحریم‌ها است، ولی متأسفانه هم پرداخت‌ها در معاملات با رمزارز انجام می‌شود و هم از آن برای پرداخت رشوه به عنوان وسیله ترویج فساد و وسیله خروج سرمایه بدون سروصدا از کشور استفاده می‌شود. اینها ارزش افزوده‌ای برای اقتصاد ما ندارند، رقابت را هم در اقتصاد ما متأسفانه غیرممکن کردند.
وی در ادامه اظهار داشت: در برخی اوقات می‌بینیم که جهش این رمزارز‌ها تا ۵۷۰ درصد در سال می‌رسد که این رقم، رقم وحشتناکی است و هرگز بخش مولد اقتصاد ما قادر نیست با این بخش رقابت کند. به‌هرحال من فکر می‌کنم طرح مجلس برای وضع قانون و مانع‌زدایی بسیار مهم هست و می‌تواند مشوق‌های خوبی را تعریف کند.
گودرزی در پایان اضافه کرد: متأسفانه در اقتصاد ما سوداگری بسیار جذاب است، بخش‌های غیرمولد بسیار جذاب هستند و بخش‌های تولیدی برای جذب سرمایه‌گذاری تحت‌فشار هستند، هنوز هم در یک‌رویه غیرقابل‌قبول پول و سرمایه‌گذاری در بازار‌های غیرمولد کلاً معاف از مالیات هستند، درحالی‌که سرمایه‌گذاری در امور تولیدی و مولد تا جایی مشمول مالیات می‌شود که صرفه اقتصادی ندارد.
گفتوگو از سید جواد شکوری
انتهای پیام/
