۳۰/ بهمن /۱۴۰۳
11:10 10 / 11 /1403

چرا ماه نزدیک افق بزرگ‌تر به نظر می‌رسد

چرا ماه نزدیک افق بزرگ‌تر به نظر می‌رسد
ماه در افق بزرگ‌تر نیست، این خطای دید است که باعث این توهم بصری می‌شود.

به گزارش خبرگزاری آنا، ماه احتمالاً جذاب‌ترین جرم آسمانی برای اهالی زمین است. ماه از آغاز تاریخ، تأثیر عمیقی بر زندگی ساکنان زمین داشته است، این تأثیر شامل ایجاد جزر و مد در اقیانوس‌ها و نوسانات نوری، تا تأثیرگذاری بر چرخه‌های طبیعی و تنظیم تقویم می‌شود. یکی از پدیده‌های جالب در مورد ماه این است که در نزدیکی افق بزرگ‌تر از زمانی به نظر می‌رسد که در وسط آسمان قرار دارد. با این حال این پدیده صرفاً یک خطای دید یا توهم بصری (Optical Illusion) است.

به طور کلی اندازه ماه در واقع هیچ تغییری نمی‌کند. قطر زاویه‌ای ماه، یعنی زاویه‌ای که قرص ماه در آسمان دیده می‌شود، در تمام مدت ثابت است. این پدیده که به توهم ماه (Moon Illusion) معروف است، در اصل ناشی از نحوه ادراک انسان از فواصل و اندازه‌ها در آسمان است.

یکی از دلایل اصلی این خطای دید به نظریه مقایسه اندازه (Size-Comparison Theory) برمی‌گردد. وقتی ماه در نزدیکی افق است، اشیایی مثل درختان، ساختمان‌ها، یا کوه‌ها در کنار آن دیده می‌شوند. مغز ما به طور ناخودآگاه ماه را با این اشیا مقایسه می‌کند و نتیجه می‌گیرد که ماه باید بسیار بزرگ‌تر از زمانی باشد که در آسمان خالی و بدون مرجع بصری قرار دارد. 

گوشتیران
قالیشویی ادیب

شبیه‌سازی‌های انجام‌شده توسط گروه تحقیقاتی دانشگاه استنفورد ثابت کرده که قطر زاویه‌ای ماه در تمام نقاط آسمان ثابت است. در یکی از این آزمایش‌ها، تصاویر ثابتی از ماه در افق و بالای آسمان به شرکت‌کنندگان نمایش داده شد. نتایج نشان داد که وقتی مرجع‌های بصری محیطی وجود داشتند، شرکت‌کنندگان ماه را در افق بزرگ‌تر تصور می‌کردند.

به طور کلی خطا‌های دید به این دلیل اتفاق می‌افتد که مغز انسان اطلاعات حسی را صرفاً با مشاهدات مستقیمش تفسیر می‌کند. درکی که ما از اندازه‌ها و فواصل داریم، محصول داده‌های بصری نیست، بلکه نتیجه ترکیبی از داده‌های ذهنی، تجربیات پیشین و پردازش شناختی است.
این پدیده همچنین در فرهنگ عامه و هنر تأثیر داشته است. از شاعران و نویسندگان گرفته تا عکاسان و فیلم‌سازان، اغلب از این جلوه بصری برای ایجاد حس شگفتی و عظمت استفاده کرده‌اند. درک این حقیقت که ذهن انسان می‌تواند حتی ساده‌ترین پدیده‌های طبیعی را به شکلی متفاوت بازتاب دهد، حکایت از پیچیدگی عملکرد ذهن و ادراک انسان دارد.

انتهای پیام/

ارسال نظر