ترامپ؛ بازگشت فیل به کاخ سفید

به گزارش خبرگزاری آنا، «پایان جنگ اوکراین»، «ممانعت از هرج و مرج در خاورمیانه» و «جلوگیری از وقوع جنگ جهانی سوم»، اینها وعده‌هایی است که دونالد ترامپ رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، در آستانه تحلیف در جمع هوادارانش گفت که ورود دوباره او به کاخ سفید را جشن گرفته بودند.

اما شاید هیچ تصویر و حتی روایتی به اندازه عکس روی جلد مجله تایم بازگوکننده آنچه ترامپ جمهوری‌خواه در بدو ورود به کاخ سفید انجام خواهد داد نباشد.

کراوات قرمزرنگی که در هوا تاب می‌خورد و دستی که دفتر دستک رئیس‌جمهور قبلی را پس می‌زند- نمادی از طوفانی که قرار است در کاخ سفید برپا شود و نه تنها همه فرامین اجرایی «جو بایدن» دموکرات را نیست و نابود کند؛ بلکه خیلی از رسم و رسوم‌های دیگر دنیای سیاست را هم به چالش بکشد.

این تصویر ناخودآگاه یادآورد ضرب‌المثل «فیل در مغازه چینی فروشی» است که کنایه از هرج و مرج دارد؛ با این تفاوت که این بار، آن فیل در اتاق بیضی کاخ سفید است.

در یک کلام، او برای خانه‌تکانی آمده و این کار را هم دقیقاً از خانه یعنی آمریکا شروع می‌کند؛ آن هم با اخراج گسترده مهاجران غیرقانونی با این اتهام که «مجرم هستند» و «مشاغل کارگر آمریکایی را می‌دزدند». 

اما این همه ماجرا نیست، ترامپ می‌خواهد مسیر آمریکایی شدن را هم مشکل کند، با سلب شهروندی از فرزندان مهاجران غیرقانونی.

«ملی‌گرایی افراطی» بخشی یا حتی همه راهکار او برای تحقق شعار «عظمت را به آمریکا بازگردانیم» است؛ راهکاری که دست‌کم پاپ کلیسای کاتولیک آن را تکفیر می‌کند.

پاپ فرانسیس رهبر کلیسایی با ۱.۴ میلیارد مرید ازجمله جو بایدن، یک بار در سال ۲۰۱۷ گفته بود که از نظر او «ترامپ مسیحی نیست». 

حالا هم او خطاب به مردی که می‌خواهد از «همان دقایق اولیه» آغاز دور دوم زمامداری، آمریکا را از غیرآمریکایی‌ها پاکسازی کند؛ هشدار داده که «این راه درستی برای حل مشکلات نیست» و «مثل آن می‌ماند که هزینه‌های پرداخت‌نشده را از مهاجرانی بگیریم که آه در بساط ندارند».

البته بعید است حرف پاپ کلیسای کاتولیک که مثل «آنگلا مرکل» صدراعظم سابق آلمان، به سیاست در‌های باز پایبند بود، این روز‌ها حتی در خانه خود او یعنی ایتالیا خریداری داشته باشد. اکنون در اروپا، زنان و مردانی از جنس «جورجا ملونی» فرمان‌روایی می‌کنند که مجری سیاست‌های راست افراطی هستند و هنگام گرفتن عکس یادگاری، برای اینکه کنار ترامپ بایستند، با یکدیگر رقابت می‌کنند.

اما رسیدگی به بحران مهاجرت فقط بخشی از طوفان عظیمی است که سکان‌دار جمهوری‌خواه کشتی کاخ سفید، قرار است مردم آمریکا را از دل آن بگذراند.

او در بخشی از صحبت‌هایی که در جریان «جشن پیروزی» ایراد کرد، با اشاره به آتش‌بس غزه مدعی شد: «این اولین گام به سمت صلح دائمی در خاورمیانه است».

«گام اول» و «صلح دائمی» کلیدواژه‌هایی غلط انداز و در عین حال، خطرناک هستند. آیا این صلح دائمی از میز مذاکره اعراب با اسرائیل می‌گذرد؟ 

اگر چنین باشد، از میان انبوه بی‌شمار سوالات، پاسخ به دو مورد بسیار کلیدی است:

۱. اعراب چگونه با «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر اسرائیل که از سوی نهاد‌های بین‌المللی به ارتکاب جنایت جنگی متهم هستند، سر یک میز بنشینند؟

البته که آمریکا، دادگاه بین‌المللی کیفری را به رسمیت نمی‌شناسد، اما اعراب به خاطر ادعای مسلمانی هم که شده، باید پروژه عادی‌سازی را با کسی غیر از بی‌بی ادامه دهند و این یعنی احتمالا در دولت دوم ترامپ، نتانیاهو یک مهره سوخته است.

۲. ایران و محور مقاومت عادی‌سازی را برنمی‌تابد. در این صورت، برنامه ترامپ برای پرش از روی این مانع چیست و چه برداشتی باید از حرف‌های امروز «مایک والتز» مشاور امنیت ملی او داشته باشیم که در مصاحبه با «سی‌بی‌اس نیوز» در پاسخ به سوالی درباره حمایت کاخ سفید از حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران، مدعی شد: ایران در موقعیت ضعف است و اکنون لحظه گرفتن آن تصمیمات کلیدی است و در ماه آینده این کار را (تصمیم‌گیری) خواهیم کرد.

این تهدید حتی اگر توخالی هم باشد، نشانه‌ای است از تکیه دولت جدید آمریکا به اهرم فشار همه‌جانبه که از طنز روزگار با نشان دادن چراغ سبز دیپلماسی منافاتی ندارد.

البته، برای خیلی‌ها در گوشه و کنار دنیا وضع به همین منوال است ازجمله برای چین و روسیه؛ منتها ترامپ هر یک را به تناسب در دوراهی فشار و دیپلماسی قرار می‌دهد.

برای مثال، به همان اندازه که او برای تلفن زدن به «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه عجله دارد و می‌خواهد تکلیف جنگ اوکراین را یک سره کند؛ ابایی هم ندارد که از محل مصادره دارایی‌های خارجی مسکو، به کی‌یف غرامت پرداخت کند.

از سوی دیگر، ترامپ خواهان خاتمه جنگ اوکراین و آرام نگه داشتن خاورمیانه است، تا بتواند با فراغ بال به رفع دغدغه بلندبالای واشنگتن یعنی مهار پکن رسیدگی کند.

اما در عین حال، او سفر به چین را یکی از اولویت‌‎های ۱۰۰ روز اول زمامداری خود تعریف کرده است؛ چراکه دوئل پای میز مذاکره به صرف غذای چینی را به فرسایش در میدان جنگ ترجیح می‌دهد.

سکان‌دار جمهوری‌خواه کاخ سفید قبل از هر چیز یک تاجر است- تاجری که می‌خواهد در روز نخست حضور در کاخ سفید مثل یک دیکتاتور فرمان صادر کند- فرامینی که چارچوب دور دوم زمامداری او را تشکیل می‌دهند، حول شعار «اول آمریکا» می‌چرخند و حتی قبل از علنی شدن، قاب عکس مجله تایم را پر کرده‌اند.