آنا گزارش می‌دهد؛
ریشه‌های کمبود مزمن دارو؛ عدم تخصیص ارز، تحریم یا خود تحریمی
کمبودهای دارویی به امری مزمن در بازار دارویی کشور تبدیل شده است، این امر دلایلی مانند عدم تخصیص مناسب ارز، تحریم‌ها، خود تحریمی و ... دارد
به گزارش آنا، یاسر مختاری؛ داروخانه ۱۳ آبان، هلال احمر، ۱۲ فروردین و ... مکان‌های مشابه دیگر در تهران و سایر نقاط کشور هستند که با توجه به توزیع برخی از داروهای خاص در آنها، نسبت به داروخانه‌های دیگر همیشه شلوغ‌تر بوده و جنس بیمارانی هم که به آنجا مراجعه می‌کنند متفاوت‌تر است. داروهای پیوندی، شیمی درمانی، دیالیزی و ... عمدتا در این داروخانه‌ها توزیع می‌شوند اگر بیماری بتواند داروی خود را در این داروخانه‌ها دریافت کند که می‌تواند به مرکز درمانی یا منزل خود مراجعه کند، در غیر این صورت یا باید در شبکه‌های اجتماعی به دنبال دارو باشد یا راهی بازار سیاه شده و با قیمت گزافی دارو به دست آورد.
مراجعه به بازار سیاه هم چندان آسان نیست، باید از سویی جیب پر از پول داشت و از سوی دیگر دارو تقلبی نبوده یا اینکه چنانچه به شرایط نگهداری ویژهای مانند زنجیره سرد نیاز داشته باشند، این شرایط را رعایت کرده باشد که متأسفانه چنین نیست و برای یک فرد عادی امکان اینکه دریابد چه نوع دارویی را برای بیمار خود دریافت می‌کند وجود ندارد. شاید او تنها به نام دارو و یا تاریخ آن توجه کند که امکان تقلب در این موضوع نیز بسیار زیاد است؛ بنابراین همانگونه که گفته شد حتی بازار سیاه هم نمی‌تواند یک بیمار یا خانواده او را که نیازمند آن دارو هستند آسوده کنند.
مسأله کمبود دارو امر جدیدی نیست، اگر تا پیش از آغاز خروج یکجانبه آمریکا و تشدید تحریم‌های اقتصادی و همزمان تغییر جهشی نرخ ارز، کمبود دارو معمولا کمتر از ۲۰ قلم بود، پس این اتفاق کمبودهای دارویی نیز افزایش پیدا کرد این در حالی بود که به دارو همچون دیگر کالا‌های اساسی و استراتژیک دیگر ارز ۴۲۰۰ تومانی با عنوان ارز ترجیحی اختصاص پیدا کرد، اما این ارز نتوانست از کمبودهای دارویی، گرانی و قاچاق معکوس جلوگیری کند، به همین دلیل دولت سیزدهم به منظور رفع کمبودها و همزمان جلوگیری از افزایش پرداختی از جیب مردم و جلوگیری از قاچاق معکوس دارو، طرح دارویار را آغاز کرد. به گفته مسئولان وقت سازمان غذا دارو این طرح تا حدودی توانست به اهداف خود دست پیدا کند، اما در ادامه با عدم اختصاص به موقع بودجه لازم، کمبودهای دارویی نیز افزایش پیدا کرد چنانکه، محمدرضا ظفرقندی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در زمان آغاز به کار خود از بیش از ۳۰۰ قلم کمبود دارو خبر داد. مهدی پیرصالحی، رئیس سازمان غذا و دارو نیز در روز‌های گذشته از در همین رابطه ابراز نگرانی کرد و برای پیشگیری تشدید کمبودهای دارویی و حوزه تجهیزات پزشکی خواستار تأمین نقدینگی و پرداخت مطالبات ۱۷ ماهه شرکت‌های داروسازی و تجهیزات پزشکی شد.
پیرصالحی با بیان اینکه تأمین دارو به چند عامل بستگی دارد که همه این عوامل تحت اختیار سازمان غذا و دارو نیست، گفت: یکی از عوامل مهم مسئله قیمت دارو است که باید متناسب باشد تا شرکت‌های داروسازی از تولید داروهای زیان‌ده خارج شوند. همچنین تأمین ارز برای واردات دارو نیز از اهمیت بالایی برخوردار است که خوشبختانه در سال جاری به نسبت ارز مناسبی برای دارو تأمین شده است.
وی افزود: البته در حوزه ریال در زنجیره تأمین دارو هم با مشکل جدی مواجه هستیم و در واقع سازمان‌های بیمه‌گر، دانشگاه‌های علوم پزشکی و طرح دارویار حدود ۱۷ ماه است که ۵۰ همت به شرکت‌های داروسازی و تجهیزات پزشکی بدهکارند و اگر این مبلغ تأمین نشود نمی‌توان مواد اولیه دارویی را تأمین کرد و کمبودهای دارویی تشدید خواهد شد. نگران کمبودهای دارویی هستیم، زیرا می‌تواند به مشکلاتی در تأمین نیاز‌های مردم منجر شود و تأمین جایگزین برای داروهای کمیاب، بسیار دشوار و گاهی چند برابر هزینه‌بر خواهد بود.
ریشه‌های کمبود دارو
این گفته‌ها در حالی است که موضوع تأمین نقدینگی تنها عامل کمبود دارو نیست به گفته اسحاقی سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی عوامل دیگری نیز همچون، توزیع ارز بی‌ضابطه، تحریم‌های اقتصادی و خود تحریمی نیز در این رابطه نقش مهمی ایفا می‌کنند.
سلمان اسحاقی در گفت‌و‌گو با خبرنگار آنا، با بیان اینکه تا پیش از تخصیص ارز ترجیحی به کالا‌های اساسی، کمبودهای دارویی چندانی وجود نداشت، گفت: از ازمانی که ارز ۴۲۰۰ تومانی بدون نظارت توزیع و همزمان در حوزه دارو هم نظارتی انجام نمی‌شد، این مشکلات آغاز شد. به اندازه ۴۰۰ میلیون نفر دارو وارد کشور می‌شد در حالی که به اندازه ۴۵ میلیون نفر دارو نیاز داشتیم. یعنی ارز ۴۲۰۰ تومانی پولشویی دارو هم قاچاق می‌شد. یعنی به نام ایران دارو وارد کشور کرده و، اما آن را از کشور خارج می‌کردند و قاچاق معکوس رخ می‌داد.
وی افزود: در شهریور ۱۴۰۰ مدیریت ارز به دولت داده شد و در مجلس هم به نام کشور دارو وارد، اما از کشور خارج می‌شد پس از اینکه مدیریت ارز ۴۲۰۰ تومانی در سال ۱۴۰۱ به دولت داده شد در بودجه مصوب کردیم که نباید قیمت کالا‌های اساسی نسبت به ۱۴۰۰ افزایش پیدا کند. با این حال پس از این موضوع دو اتفاق رخ داد که موجب شد تا کمبودهای دارویی صعودی شوند. نخستین عامل تحریم‌های ظالمانه و دیگری عدم اختصاص به موقع ارز بود.
به نام حمایت از داروی ایرانی به کام جیب خود
در سال‌های اخیر وقتی سخن از کمبود دارو می‌شد بار‌ها مسئولان سازمان غذا و دارو در هر دو دولت دوازدهم و سیزدهم این موضوع را رد کرده و عملا با این استدلال که داروی «برند شاید کمبود داشته باشد، اما داروی مشابه آن در بازار وجود دارد» به نوعی این مسأله را از سر خود باز می‌کردند و بیماران را به مصرف داروی ایرانی تشویق می‌کردند. این در حالی است که برخی از داروهای تولید داخل از کیفیت قابل قبولی برخوردارنبودند، موضوعی که سخنگوی اسحاقی نیز آن را تأیید کرد.
اسحاقی در این رابطه اظهار کرد: به غیر از تحریم و عدم اختصاص به موقع ارز برای واردات، امر دیگری که حوزه دارو را تحت تأثیر خود قرار داد، سوء استفاده برخی از تولید کنندگان ایرانی بود. این افراد با سوء استفاده از کمبودها، داروی بی کیفیت تولید کردند. عدم کیفیت این دارو‌ها موجب شده تا برخی از بیماران مانند بیماران دیالیزی و بیماران هموفیلی نتوانند از این دارو‌ها به دلیل ناسازگاری یا ترس از عوارض آن استفاده کنند و به دنبال داروی خارجی باشند. با توجه به اینکه به دلیل تحریم نمی‌توان ارز لازم برای واردات این دارو‌ها تأمین کرد، بیماران یاد شده هم دچار مشکل شوند، حتی چند دَه بیمار به دلیل کمبود دارو فوت کرده‌اند.
سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه متأسفانه در کشور سوء استفاده از دو موضوع حمایت از تولید داخلی و اقتصاد مقاومتی موجب فساد و رانت شد، گفت: رهبر معظم انقلاب فرمودند حمایت از تولید داخلی باید زمانی باشد که کالای داخلی قابل رقابت با کالای خارجی باشد. اما از برخی از این موضوع سوء استفاده کرده و تا انتقادی از تولید داخل می‌شود، می‌گویند قانون است و باید در راستای حمایت از تولید داخلی جلوی واردات گرفته شود. رانتی که در این حوزه ایجاد شده است شاید کشنده‌ترین رانت باشد.
وی ادامه داد: نکته بعدی استفاده ابزاری از بیانات مقام معظم رهبری در مورد اقتصاد مقاومتی است در حالی ایشان تأکید دارند کالای داخلی باید قابل رقابت با کالای مشابه خارجی باشد، اما متأسفانه عده‌ای سوء استفاده می‌کنند. کاری که آقای پزشکیان و دولت می‌تواند انجام دهد این است که با این دو سوء استفاده مبارزه کند.
تحریم و خود تحریمی دارو عامل تهدید جان شهروندان
اسحاقی در پایان با تأکید بر اینکه باید رفع کمبودهای دارویی همزمان تحریم‌های خارجی و خود تحریمی را برداشت، گفت: باید برای برداشتن تحریم‌ها تلاش کنیم باید این را بپذریم که تحریم‌ها جان مردم را تهدید می‌کند ما باید برای این موضوع با عزت و اقتدار شأن و منزلت کشور اقدام کنیم. نکته دوم هم این است که خود تحریمی را کنار بگذاریم. خود تحریمی یعنی اینکه امکان واردات کالایی را داریم، اما به دلیل اینکه تولید بی کیفیت داخلی داشته، اما به دلیل و به بهانه حمایت از آن اجازه واردات نمی‌دهیم، در حالیکه باید این موضوع را کنار گذاشت و اجازه دهیم شرکت‌ها بدون هیچ مانعی نسبت به واردات دارو اقدام کنند.
انتهای پیام/
