چالش‌های روانی دانشجویان علوم پزشکی؛ فشارهایی که سلامت روان را تهدید می‌کند
دانشجویان رشته‌های علوم پزشکی، به‌عنوان آینده‌سازان نظام بهداشتی و درمانی کشور، همواره با چالش‌های روانی زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند. فشارهای تحصیلی، ساعات طولانی کار در محیط‌های بالینی و رقابت‌های علمی، تنها بخشی از مشکلات روانی است که بر سلامت ذهنی این گروه از دانشجویان تأثیر می‌گذارد
به گزارش خبرنگار آنا؛سلامت روان دانشجویان علوم پزشکی یکی از مسائلی است که به‌طور معمول توجه کافی به آن نمی‌شود، در حالی که این گروه از دانشجویان در معرض چالش‌های خاصی قرار دارند که می‌تواند تأثیرات جدی بر وضعیت روانی آنها بگذارد. فشار تحصیلی، رقابت‌های علمی شدید و مسئولیت‌های بالینی در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، همگی عواملی هستند که سلامت روان دانشجویان را تهدید می‌کنند. مشکلات روانی مانند اضطراب، افسردگی و خستگی روحی در میان این دانشجویان به‌ویژه در دوره‌های بالینی، بسیار شایع است و این مشکلات نه‌تنها بر عملکرد تحصیلی و شغلی آنها تأثیر می‌گذارند بلکه می‌توانند بر کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی در آینده نیز تأثیر منفی بگذارند.
فشار تحصیلی و مسئولیت‌های بالینی؛ تهدیدی برای سلامت روان
یکی از اصلی‌ترین عواملی که سلامت روان دانشجویان علوم پزشکی را تهدید می‌کند، فشار تحصیلی و مسئولیت‌های بالینی است. این فشار‌ها به‌ویژه در دوران کارآموزی و دوره‌های بالینی شدت می‌یابند. دانشجویان در این دوران با چالش‌های فراوانی روبه‌رو هستند: از انتظارات بالا از سوی اساتید و خانواده‌ها گرفته تا رقابت‌های علمی فشرده و حجم بالای کار‌های عملی در بیمارستان‌ها. در چنین شرایطی، فرصت کمی برای استراحت یا بازسازی روحی باقی می‌ماند. تحقیقی از دانشگاه علوم پزشکی تهران نشان می‌دهد که در دوره‌های بالینی، درصد قابل‌توجهی از دانشجویان این دانشگاه، فشارهای روانی شدید و استرس‌های طاقت‌فرسا را تجربه می‌کنند. در کشور‌های دیگر نیز، آمار‌ها نشان می‌دهند که حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد از دانشجویان پزشکی با مشکلات روانی مانند اضطراب و افسردگی روبه‌رو هستند و وضعیت در ایران نیز مشابه است.
رقابت علمی برای کسب نمرات عالی و ورود به دوره‌های تخصصی، علاوه بر فشارهای درسی، احساس بی‌کفایتی و اضطراب را در دانشجویان ایجاد می‌کند. این مشکلات به‌ویژه زمانی که دانشجویان در موقعیت‌های حساس و با مسئولیت‌های سنگین مانند درمان بیماران و تصمیم‌گیری‌های حیاتی قرار می‌گیرند، شدت بیشتری می‌یابد.
اضطراب و افسردگی؛ مشکلات رایج در میان دانشجویان علوم پزشکی
اضطراب و افسردگی از شایع‌ترین مشکلات روانی در میان دانشجویان علوم پزشکی هستند. تحقیقات مختلف نشان می‌دهند که درصد زیادی از این دانشجویان، به‌ویژه در دوره‌های بالینی، علائم اضطراب و افسردگی را تجربه کرده‌اند. فشارهای رقابتی، مشکلات خواب، عدم امکان برای استراحت و فشار اجتماعی ناشی از تبعات شغلی، همگی عواملی هستند که این اختلالات روانی را تشدید می‌کنند. برخی از دانشجویان نیز با مشکلات فرهنگی و اجتماعی اضافی روبه‌رو هستند که این مسأله، به‌ویژه برای دانشجویانی که از شهر‌ها یا کشور‌های دیگر به دانشگاه‌های پزشکی می‌آیند، وضعیت روانی آنها را پیچیده‌تر می‌کند.
راهکار‌ها و پیشنهادات برای بهبود سلامت روان
به‌منظور کاهش مشکلات روانی دانشجویان علوم پزشکی، نیاز است که دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی اقداماتی جدی و مؤثر انجام دهند. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که حمایت‌های روان‌شناختی و برنامه‌های مشاوره‌ای می‌توانند تأثیرات مثبتی در کاهش استرس و اضطراب دانشجویان داشته باشند. بر اساس مطالعه‌ای در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم پزشکی تهران، بسیاری از دانشجویان بر این باورند که برنامه‌های مشاوره‌ای و روان‌شناختی می‌توانند در کاهش مشکلات روانی آنها مؤثر باشند.
راه‌اندازی برنامه‌های مشاوره‌ای و روان‌شناختی ویژه برای این دانشجویان، ضروری به نظر می‌رسد. این برنامه‌ها می‌توانند شامل جلسات مشاوره فردی، کارگاه‌های آموزشی برای مدیریت استرس، مهارت‌های مقابله با اضطراب و برنامه‌های آموزشی برای مقابله با فشارهای تحصیلی باشند. این نوع برنامه‌ها می‌توانند فضایی حمایتی برای دانشجویان ایجاد کنند و به آنها کمک کنند تا در مواجهه با چالش‌ها، استرس کمتری را تجربه کنند.
ایجاد فضا‌های حمایتی روانی در دانشگاه‌ها، از دیگر راهکار‌های مؤثر است. نتایج تحقیقاتی که در دانشگاه پزشکی شهید بهشتی انجام شده، نشان می‌دهد که ایجاد اتاق‌های مشاوره و گروه‌های حمایتی موجب افزایش احساس حمایت در میان دانشجویان و کاهش استرس‌های آنها شده است. این فضا‌ها به دانشجویان کمک می‌کنند تا در محیطی امن و بدون قضاوت، مشکلات خود را با دیگران به اشتراک بگذارند و از تجربیات یکدیگر بهره‌مند شوند.
علاوه بر این، دانشگاه‌ها باید برنامه‌های تفریحی و ورزشی برای دانشجویان در نظر بگیرند. این برنامه‌ها می‌توانند فرصتی برای استراحت و بازسازی روحی فراهم کنند و به کاهش استرس و اضطراب کمک کنند.
اولویت‌بندی سلامت روان در آموزش علوم پزشکی
با توجه به چالش‌های روانی که دانشجویان علوم پزشکی با آن روبه‌رو هستند، لازم است که سلامت روان این گروه از دانشجویان به‌طور ویژه مورد توجه قرار گیرد. سلامت روان دانشجویان نه‌تنها بر کیفیت آموزش و پژوهش در دانشگاه‌ها تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند بر کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی در آینده نیز تأثیرگذار باشد. ایجاد یک سیستم حمایتی قوی از امروز می‌تواند تضمینی برای فردای بهداشت و درمان کشور باشد. این اقدامات باید شامل برنامه‌های مشاوره‌ای، کارگاه‌های آموزشی، کاهش ساعات کاری و ایجاد فضا‌های حمایتی روانی باشد تا دانشجویان بتوانند به‌طور مؤثر و با سلامت روان به فعالیت‌های علمی و حرفه‌ای خود ادامه دهند.توجه به این مسأله نه‌تنها به نفع دانشجویان است، بلکه می‌تواند به‌طور غیرمستقیم بر ارتقاء کیفیت خدمات درمانی و بهبود وضعیت سلامت عمومی کشور تأثیرگذار باشد.
انتهای پیام/
