دیده بان پیشرفت علم، فناوری و نوآوری
17 آذر 1403 - 16:04

«ثابت هابل» یا «ثابت هابل-اسلیفر»؟!

«ثابت هابل» یا «ثابت هابل-اسلیفر»؟!
در حالی که اکثر مردم کشف انبساط جهان را به ادوین هابل نسبت می‌دهند، واقعیت این است که وستو اسلیفر در دهه ۱۹۱۰ اولین شواهد انبساط جهان را ارائه داد!
کد خبر : 945083

به گزارش خبرگزاری آنا، اکثر مردم کشف انبساط جهان را به ادوین هابل نسبت می‌دهند، اما در واقع وستو اسلیفر در دهه ۱۹۱۰ اولین شواهد مبنی بر انبساط جهان را ارائه داد. او نشان داد که سحابی‌های مارپیچی با سرعت‌های بی‌سابقه‌ای از ما دور می‌شوند. هابل بعد‌ها رابطه‌ای بین سرعت‌های اسلیفر و فاصله‌های اندازه‌گیری شده توسط خودش ایجاد کرد، اما به پژوهش‌های اسلیفر اشاره‌ای نکرد. این رابطه به "قانون هابل" معروف شد و تنها نام هابل را به خود گرفت، در حالی که اسلیفر سهم مهمی در این کشف داشت. امروزه، اخترشناسان همچنان به اندازه‌گیری سرعت و فاصله کهکشان‌ها می‌پردازند تا سرعت انبساط جهان را تعیین کنند.

علم مدرن تلاش زیادی برای اصلاح تاریخ کرده است. در همین راستا، پیشنهاد شده که «ثابت هابل» به «ثابت هابل-اسلیفر» تغییر نام داده شود تا از دستاورد تاریخی وستو اسلیفر تقدیر شود.

چالش ابر‌های مارپیچی و جهان در حال انبساط

وستو اسلیفر (Vesto Slipher) یکی از ستاره‌شناسان برجسته آمریکایی است که به خاطر کارهایش در زمینه اندازه‌گیری انتقال دوپلر و شناسایی انبساط جهان شناخته می‌شود. او در سال ۱۸۷۵ متولد شد و بیشتر عمر حرفه‌ای خود را در رصدخانه لوول در آریزونا گذراند.
اسلیفر، در سال ۱۹۱۲ طیف آندرومدا را– که در آن زمان تصور می‌شد یک سحابی است - ثبت کرد و دریافت که این جرم با سرعت ۳۰۰ کیلومتر بر ثانیه به سمت ما حرکت می‌کند. 
«ثابت هابل» یا «ثابت هابل-اسلیفر»؟!
این کشف، اولین اندازه‌گیری مهم در مطالعه حرکت کهکشان‌ها بود و راه را برای درک انبساط جهان هموار کرد. او با استفاده از تلسکوپ ۲۴ اینچی رصدخانه لوول و طیف‌سنج جدید آن، یافته‌های مهمی کشف کرد:از جمله شناسایی گاز‌های متان و آمونیاک در سیارات غول‌پیکر، گاز میان‌ستاره‌ای در کهکشان راه شیری، و اولین سحابی بازتابی در خوشه پروین.
«ثابت هابل» یا «ثابت هابل-اسلیفر»؟!
چالش بزرگ اسلیفر مطالعه سحابی‌های مارپیچی بود که در آن زمان بحث‌برانگیز بودند: آیا این سحابی‌ها، منظومه‌های خورشیدی در حال شکل‌گیری در کهکشان ما بودند یا کهکشان‌های جداگانه‌ای در فضای کیهانی؟ 
اسلیفر با استفاده از طیف‌سنجی و بررسی جابه‌جایی خطوط طیفی توانست حرکت این اجرام را اندازه‌گیری کند. او با تغییر لنز دوربین طیف‌سنج، زمان نوردهی را به‌طور چشمگیری کاهش داد، اما همچنان تهیه یک طیف کامل نیازمند ساعت‌ها نوردهی بود.
وستو اسلیفر در دسامبر ۱۹۱۲ طیف آندرومدا را ثبت کرد و متوجه شد که این جرم با سرعت ۳۰۰ کیلومتر بر ثانیه به سمت زمین حرکت می‌کند. این بالاترین سرعت کیهانی اندازه‌گیری‌شده تا آن زمان و آغازگر تحقیقات بیشتر درباره حرکت کهکشان‌ها بود. او در سال ۱۹۱۳ سحابی کلاه‌مکزیکی را بررسی کرد و دریافت که این سحابی با سرعت ۱۱۰۰ کیلومتر بر ثانیه از ما دور می‌شود. تا سال ۱۹۱۴، اسلیفر سرعت ۱۵ سحابی مارپیچی را اندازه‌گیری کرد و اعلام کرد که بیشتر سحابی‌ها از کهکشان راه شیری دور می‌شوند.
اسلیفر به پژوهش خود ادامه داد و ۲۵ سحابی را تا سال ۱۹۱۷ یافت که تقریباً همه آنها در حال دور شدن بودند. او در مقاله‌ای نوشت که مشاهداتش نظریه «جهان‌های جزیره‌ای» را تقویت می‌کند و در نهایت ۱۷ سحابی دیگر را تا سال ۱۹۲۲ بررسی کرد که همه آنها نیز در حال دور شدن بودند.

هابل و تلاش‌های او

در سال ۱۹۲۴، ادوین هابل با استفاده از متغیر‌های قیفاووسی ثابت کرد که سحابی‌های مارپیچی مانند آندرومدا، در واقع کهکشان‌هایی مستقلند. در سال ۱۹۲۹، هابل رابطه‌ای بین فاصله و سرعت کهکشان‌ها ارائه کرد که به نام «ثابت هابل» شناخته شد.

«ثابت هابل» یا «ثابت هابل-اسلیفر»؟!

نادیده گرفتن اسلیفر

هابل بدون ذکر نام وستو اسلیفرازداده‌های او در اندازه‌گیری سرعت این اجرام استفاده کرد. اگرچه هابل در سال‌های بعد به این موضوع اشاره کرد، اما سهم واقعی اسلیفر در این کشف به فراموشی سپرده شد. این عدم اشاره به پژوهش‌ها و کشفیات اسلیفر بی‌احترامی بزرگی به حساب می‌آمد، زیرا اسلیفر داده‌های مهمی درباره سرعت کهکشان‌ها ارائه داده بود. اما مشکل فقط اسلیفر نبود. هابل همواره تمایل داشت که اعتبار کشف‌های مربوط به رابطه بین سرعت و فاصله کهکشان‌ها را فقط به خود و تیمش نسبت دهد. هابل در سال ۱۹۳۰ نامه‌ای به ویلم دوسیتر، کیهان‌شناس هلندی نوشت.

 دوسیتر در مقاله‌ای نوشته بود که چندین اخترشناس دیگر نیز قبلاً به این رابطه پرداخته‌اند. هابل به دوسیتر هشدار داد که او این رابطه را دستاوردی از کوه ویلسون (رصدخانه‌ای که هابل در آن کار می‌کرد) می‌داند و نگران بود که دیگران این کشف او را به رسمیت نشناسند. هابل می‌خواست همه بدانند که او و تیمش در این کشف نقش اصلی را داشته‌اند و از این که دیگران نیز به این موضوع اشاره کنند، ناراحت بود. این رفتار نشان‌دهنده حسادت هابل نسبت به اعتبار علمی و تلاش‌های دیگران بود. او مایل نبود که دیگران در این کشف شریک شوند و می‌خواست که تمام اعتبار به نام او و تیمش ثبت شود.

در سال ۱۹۴۴، اسلیفر مجبور شد یادداشتی برای اصلاح حقایق بنویسد. او نیز به دلیل استفاده از واژه‌های مبهم و انتشار نتایج در نشریات درجه دو، در عدم توجه به کارش مقصر بود. با این حال، داده‌های اسلیفر دقیق و منحصر به فرد بودند و سهم او در کشف انبساط جهان نباید نادیده گرفته شود.

تلاش برای تصحیح عنوان قانون هابل

ستاره‌شناسان در تلاشند تا سهم و نقش اسلیفر در کشف انبساط جهان را بیشتر مورد توجه قرار دهند و اعتبار او را به رسمیت بشناسند. با این حال، هنوز به اندازه کافی به اسلیفر توجه نشده است. این تلاش‌ها نشان‌دهنده تغییر در نگرش علمی به تاریخ علم نجوم است، اما هنوز راه زیادی برای جبران نادیده گرفتن سهم اسلیفر باقی مانده است.

اتحادیه بین‌المللی نجوم (IAU) در سال ۲۰۱۸ نام قانون هابل را به «قانون هابل-لومتر» تغییر داد تا ازادوارد لومتر به دلیل حل دینامیکی معادلات نسبیت عام انیشتین در سال ۱۹۲۷ تقدیر شود. اما نام اسلیفر ذکر نشد و این موضوع انتقاداتی را به همراه داشت. برخی منجمان خواستار اضافه شدن نام اسلیفر به این قانون شدند، زیرا او در سال ۱۹۱۴ نشان داد که سحابی‌های مارپیچی در حال دور شدن هستند. در نهایت اخترشناسان پیشنهاد می‌کنند به احترام تلاش‌های اسلیفر، ثابت هابل به ثابت «هابل-اسلیفر» تغییر نام یابد.

انتهای پیام/

مریم فخیمی
ارسال نظر
قالیشویی ادیب