آرامبخش‌های خودسرانه و مرگ خاموش/ از مشکلات تنفسی تا کما

به گزارش آنا-زهرا اردشیری؛ مصرف خودسرانه داروهای آرامبخش، به‌ویژه بدون نظارت پزشکی، می‌تواند پیامدهای بسیار خطرناکی به همراه داشته باشد. بسیاری از افراد به اشتباه تصور می‌کنند که آرامبخش‌ها تنها برای کاهش استرس و اضطراب مفید هستند، اما مصرف نادرست و بی‌رویه این داروها می‌تواند منجر به مشکلات تنفسی، اختلالات قلبی و حتی کما شود. این وضعیت، که به "مرگ خاموش" معروف است، زمانی رخ می‌دهد که تاثیرات دارو بر سیستم عصبی و تنفسی فرد به حدی شدید باشد که خطرات جدی برای زندگی ایجاد کند.

در سال‌های اخیر، مصرف خودسرانه داروهای آرامبخش، به‌ویژه داروی کلردیازپوکساید، در میان جوانان به یک پدیده نگران‌کننده تبدیل شده است. پوکساید که عمدتاً برای درمان اضطراب و اختلالات روانی تجویز می‌شود، به دلیل اثرات تسکین‌دهنده‌اش در دسترس بسیاری از افراد قرار گرفته و گاهی بدون مشورت با پزشک یا رعایت دوز مناسب، مصرف می‌شود. این دارو اگرچه در موارد خاصی مفید است، اما استفاده خودسرانه آن می‌تواند پیامدهای جدی به همراه داشته باشد.

دسترسی آسان به پوکساید یا داروهای دیگر روانپزشکی و ناآگاهی در مورد عوارض جانبی آنها مهم‌ترین علت مصرف خودسرانه داروهاست. بسیاری از جوانان برای مقابله با استرس، فشارهای زندگی روزمره یا حتی مشکلات خواب به سراغ این دارو می‌روند و گمان می‌کنند یک قرص آرامبخش می‌تواند موقتاً استرس و اضطرابشان را کاهش دهد؛ بدون آنکه بدانند این داروها در درازمدت منجر به وابستگی و عوارض منفی برای سلامت جسمی و روانی می‌شوند.

احمد حاجبی، روانپزشک و استاد دانشگاه، معتقد است که استفاده از داروهای آرامبخش بدون تجویز پزشک می‌تواند عوارض جدی به همراه داشته باشد و با تداخلات دارویی خطرناکی روبه‌رو شود. او در گفتگو با آنا می‌گوید: «کلردیازپوکساید دارویی است که عمدتاً برای درمان اضطراب و اختلالات اضطرابی تجویز می‌شود؛ اما مصرف خودسرانه این دارو، به‌ویژه در بین جوانان، می‌تواند به مشکلات جدی منجر شود. یکی از اصلی‌ترین خطرات این است که فرد بدون مشورت با پزشک به استفاده از دارو می‌پردازد و نمی‌داند که چه دوزی برای او مناسب است؛ این امر می‌تواند باعث بروز علائم جانبی شدید از جمله خواب‌آلودگی، کاهش تمرکز و مشکلات حافظه شود.»

او می‌افزاید: «یکی از مسائل دیگری که در مصرف خودسرانه داروها وجود دارد، تداخلات دارویی است. وقتی فرد به‌طور همزمان از چند داروی مختلف استفاده می‌کند، خطر تداخلات دارویی به شدت افزایش می‌یابد. برای مثال، اگر پوکساید با داروهای دیگری مانند مسکن‌ها یا داروهای ضدافسردگی مصرف شود، می‌تواند باعث تشدید عوارض جانبی شود و حتی خطر مسمومیت دارویی را به همراه داشته باشد.»

یکی دیگر از دلایل عمده‌ای که جوانان به مصرف آرامبخش‌ها روی می‌آورند، دسترسی آسان به داروهای تجویزی است. این داروها که معمولاً برای درمان اضطراب، بی‌خوابی و دیگر مشکلات روانی تجویز می‌شوند، می‌توانند به‌طور خودسرانه توسط جوانان مصرف شوند. بسیاری از آنها به داروهایی مانند کلردیازپوکساید یا بنزودیازپین‌ها (دیازپام، آلپرازولام) دسترسی دارند که ممکن است از اعضای خانواده یا دوستان خود دریافت کنند. این داروها به‌طور قانونی برای درمان مشکلات روانی تجویز می‌شوند، اما استفاده غیرمجاز و خودسرانه آنها می‌تواند عواقب خطرناکی به‌دنبال داشته باشد.

حاجبی ادامه می‌دهد: «یکی از علل اصلی گسترش این مشکل، کمبود آگاهی در بین جوانان است. بسیاری از آن‌ها از عوارض جانبی این داروها بی‌اطلاع هستند و نمی‌دانند که مصرف خودسرانه آن‌ها می‌تواند به وابستگی، اختلالات حافظه، مشکلات خواب و حتی مشکلات شدیدتر روانی منجر شود.»

از جمله پیامدهای منفی مصرف خودسرانه آرامبخش‌ها، آسیب‌های جسمی است. این داروها می‌توانند به کبد، قلب و سیستم عصبی آسیب برسانند. در برخی موارد، مصرف بیش از حد داروهای آرامبخش می‌تواند منجر به مسمومیت و حتی مرگ شود. به‌ویژه زمانی که جوانان این داروها را با سایر مواد مانند الکل یا مواد مخدر ترکیب می‌کنند، خطرات جدی برای سلامت جسمی آن‌ها ایجاد می‌شود.

حاجبی تصریح می‌کند: «یکی از بزرگ‌ترین مشکلات این است که بسیاری از جوانان این عواقب را جدی نمی‌گیرند و به مصرف این داروها ادامه می‌دهند. در حقیقت، چون اثرات فوری داروها در تسکین اضطراب و استرس را تجربه می‌کنند، تصور می‌کنند که این داروها بی‌خطر هستند؛ در حالی که مصرف مداوم می‌تواند به وابستگی‌های شدیدتر منجر شود.»

برای مقابله با بحران مصرف آرامبخش‌ها، حاجبی بر ضرورت آگاهی‌رسانی و مشاوره به جوانان تأکید می‌کند. او معتقد است که ایجاد مراکز مشاوره و درمان‌های روان‌شناختی می‌تواند به جوانان کمک کند تا از طریق گفتگو و درمان‌های غیر دارویی با مشکلات خود مقابله کنند.

انتهای پیام/

زهرا اردشیری