۳۱ شهریور در دنیای علم چه خبر؟

به گزارش خبرگزاری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز 31 شهریور برابر 21 سپتامبر را ورق می‌زنیم. 

پایان ماموریت کاوشگر گالیله 

۲۱ سپتامبر ۲۰۰۳ میلادی برابر با ۳۱ شهریور ۱۳۸۲ خورشیدی، کاوشگر فضایی گالیله ناسا طبق برنامه به ماموریت ۸ ساله خودش در مدار سیاره مشتری پایان داد. آزمایشگاه پیش‌رانش جت ناسا در پاسادنا، کالیفرنیا، فضاپیما را به جو مشتری هدایت کرد تا بسوزد و کل سازه‌اش کاملاً تبخیر شود. این امر از احتمال سقوط غیرقابل کنترل بعدی روی یکی از قمرهای مشتری که باعث آلودگی با حیات باکتریایی از زمین می‌شد جلوگیری کرد. تماس با فضاپیما کمی بعد از ساعت ۳:۴۰ بعد از ظهر به وقت شرقی آمریکا قطع شد. بیش از هزار نفر که در برنامه گالیله کار می‌کردند در آزمایشگاه جمع شدند تا پایان ماموریت را جشن بگیرند. گالیله برای اولین‌بار در سال ۱۹۷۶ با هدف انجام ماموریتی به مشتری و قمرهایش گانیمد، کالیستو، آیو و اروپا برنامه‌ریزی شد. 

فاجعه در کارخانه کودسازی 

۲۱ سپتامبر ۱۹۲۱ میلادی برابر با ۳۱ شهریور ۱۳۰۰ خورشیدی، انفجار مهیبی در یک کارخانه کود شیمیایی در اوپائو، آلمان، باعث جان‌ باختن بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ نفر و مجروح‌شدن حدود ۲هزار نفر شد و صدها خانه مجاور این کارخانه ویران شد. کود تولیدشده در این کارخانه از سال ۱۹۱۷ ترکیبی ۵۰-۵۰ از نیترات‌آمونیوم و سولفات‌آمونیوم بود. سیلوهای ذخیره‌سازی به ارتفاع صد فوت می‌رسیدند. خوردکردن نمک‌های سولفات‌آمونیوم با بولدوزر و دینامیت به امری عادی تبدیل شده بود و کود مخلوط به‌عنوان ماده منفجره در نظر گرفته نمی‌شد. در روز فاجعه، دینامیت مورد استفاده باعث انفجار ۴هزارو۵۰۰ تن کود شد و حفره‌ای با قطر ۲۵۰ فوت وعمق ۵۰ فوت به‌وجود آورد.  

پسر حبابی به‌دنیا آمد 

۲۱ سپتامبر ۱۹۷۱ میلادی برابر با ۳۱ شهریور ۱۳۵۰ خورشیدی، بیماری آمریکایی که با هویت دیوید وِتر شناخته می‌شود به‌دنیا آمد. این بیمار بدون مصونیت در برابر بیماری‌ها به دنیا آمد و به‌همین‌علت از زمان تولد در این حباب ایزوله و عاری از میکروب در بیمارستان اطفال تگزاس در هیوستون زندگی کرد. دیوید با اختلال نادری به نام کمبود شدید ایمنی ترکیبی یا SCID متولد شد و از این‌رو، فاقد سلول‌های T بود. این پسر در ۷ فوریه ۱۹۸۴ زمانی که ۱۲سال داشت برای اولین‌بار از بدو تولد از داخل حباب پلاستیکی‌ای که از او محافظت می‌کرد بیرون آمد و برای اولین‌بار طی زندگی‌اش بدون پلاستیک محافظ، مادرش را بغل کرد و دو هفته بعد در ۲۲ فوریه ۱۹۸۴ درگذشت. ۱۵ سال بعد در ۱۸ فوریه ۱۹۹۹، محققان دانشگاه دوک نتایج پژوهشی را در ژورنال پزشکی نیوانگلند منتشر کردند که نشان می‌داد درمان زودهنگام با مغز استخوان از والدین یا خواهر و برادر می‌تواند اکثر بیماران SCID را نجات دهد. پس‌از چندماه، سلول‌های بنیادی مغز استخوان پیوندشده- پیش‌ساز سلول‌های خون- تکامل می‌یابند و به سلول‌های T خود بیمار تبدیل می‌شوند. 

خوآن د لا سیروا 

۲۱ سپتامبر ۱۸۹۵ میلادی برابر با ۳۱ شهریور ۱۲۷۴ خورشیدی، خوآن د لا سیروا، مهندس هوانوردی اسپانیایی به‌دنیا آمد. او در سال ۱۹۲۳ هواچرخ را اختراع کرد که سلف هلیکوپتر (بالگرد) بود. این هواچرخ برخلاف هلیکوپترهای بعدی، نمی‌توانست به‌صورت عمودی بلند و در هوا معلق شود. درواقع، هواچرخ نوعی هواگرد با بال متحرک است که برخلاف بالگرد، نیروی موتور در آن، فقط صرف پیشراندن می‌شود. شکل ظاهری هواچرخ بسیار شبیه به بالگرد است ولی از نظر اصول پرواز با آن تفاوت دارد. پروانه بزرگ در هواچرخ همواره در شرایط خودگردی است و به‌همین‌دلیل حتی اگر موتور خاموش شود هواچرخ دچار واماندگی نمی‌شود. دلا سیروا درحالی‌که فقط ۴۱ سال داشت در یک سانحه هواپیمای بال ثابت جان باخت.