فتحعلی‌بیگی: باید در دانشگاه رشته هنرهای آیینی داشته باشیم

به گزارش خبرنگار فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، آیین رونمایی از اولین آلبوم ردیف آوازی تعزیه با اجرای سید محسن هاشمی و حضور داوود فتحعلی بیگی پیشکسوت نمایش‌های آیینی سنتی عصر امروز دوشنبه ، ۲۹ مرداد ماه در تالار مهر حوزه هنری برگزار شد.

اجرای برنامه بر عهده سعید بیابانکی بود. وی با اشاره به علاقه‌اش به تعزیه از دوران کودکی گفت: در طول سال همیشه روزشماری می‌کنم روز عاشورا تعزیه ببینم و اشکی بریزم. تکرار این رویداد هیچ‌گاه ما را خسته نمی‌کند، همواره این پرچم برافراشته است.

در ابتدا رمضی مدیر مرکز موسیقی حوزه هنری در صحبت‌هایی گفت: کلید این مجموعه دوران میلاد عرفان‌پور خورد و کار با همت سید محسن هاشمی آماده شد. این کار برای مداحان و حتی نوجوانان و جوانان جذاب است و هر کدام از گوشه‌ها برای اهالی موسیقی مورد استفاده خواهد بود.

داوود فتحعلی‌بیگی پیشکسوت آیینی سنتی در صحبت‌هایی گفت: مدتی بود دنبال این بودیم بانی برای نشر این اثر پیدا کنیم، جای تاسف دارد قدمی برای تعزیه برداشته نمی‌شود.

وی در ادامه افزود: متاسفانه در حفظ و نگهداری و اشاعه هنرهای ایرانی آیینی و غیرآیینی بیشتر جوشش‌ها فرعی بوده و همت آقای هاشمی هم فرعی بود و از سال‌ها پیش این صحبت می شد که چنین کاری بشود. در مجموعه هنرهای ایرانی هرکسی قدمی برداشته باید دستش را بوسید.

فتحعلی بیگی با تاکید براینکه ما مرکزیتی برای حفظ هنرهای آیینی نداریم، گفت: حتی دانشگاه‌های ما نسبت به این مقولات کم توجه هستند، لازم است ما رشته هنرهای آیینی داشته باشیم، در این میان خوشبختانه دانشگاه آزاد وارد عمل شده اما رشته نمایش ایرانی راه‌اندازی نشده است.

این پژوهشگر تعزیه درباره چالش‌های تعزیه‌ها در کشور گفت: بسیاری از کارهای کنونی برگرفته از پژوهش‌هاست که درست نیست، خیلی چیزها مثل داد و فریاد و نعره زدن ربطی به تعزیه ندارد. من سررشته از موسیقی ندارم، اما درباره موسیقی هم قطعا این موارد هست که خلط شده است.  

وی در پایان گفت: دوست عزیزی گفتند ایرانی‌ها برای اینکه از موسیقی ایرانی مراقبت کنند سراغ تعزیه رفتند، این درست است اما این هنر را ایرانیان به بهترین شکل خلق کردند.

سپس یک پرده تعزیه تنهایی مسلم بن عقیل با اجرای سیدمحسن هاشمی و ساز سعید نبئی اجرا شد.

در بخش دیگر محمود حبیبی کسبی شاعر آیینی به خواندن شعر پرداخت و گفت: در مسیر انتشار این آلبوم قدری سخت گرفتیم اما خوشحالم که در نهایت آلبوم منتشر شد.

امین فروغی پژوهشگر موسیقی و ادبیات در صحبت‌هایی گفت: یکی از آرزوهای دیرینه من به همت سیدمحسن هاشمی برآورده شد، چون جای این اثر خالی بود.

وی در ادامه گفت: این ردیفی که به عنوان ردیف موسیقی در دست داریم فراز و نشیب‌های زیادی گذرانده و در تاریخ مشخص نیست که وضعیت نغمات موسیقی مثلا در دوره هخامنشی چطور بوده است، خیلی‌ها تاکید کردند که موسیقی ایرانی به دو دسته رزمی و آیینی تقسیم می‌شد و این سخن قابل تامل است، چون ما موسیقی بزمی هم داشتیم و علاوه بر آن در عصر ساسانی گسترش موسیقی را می‌بینیم.  

وی توضیح داد: از قرن نهم به بعد که موسیقی ایران دستخوش تغییرات شد، بزرگانی اقدام به تقسیم بندی موسیقی کردند.هرچه بود مختص دوره قاجاریه بوده اما اسامی مشخص نیست. از سوی دیگر در عهد صفوی که موسیقی ممنوع و شاعران در تنگنا قرار گرفتند، مهاجرت به هند زیاد شد و موسیقیدان‌ها منزوی و تعزیه‌ها و سوگواری‌ها رشد یافت. اگر کسی می‌خواست آوازی بشوند باید به تکایا و حسینیه‌ها و مساجد می‌رفت. اینجا ما با پدیده‌ای روبرو شدیم از عصر زندیه که هنر نمایشی ما را ایجاد و تبدیل به کانون محبت و توجه مردم به شعائر حسینی کرد. آنچه امروز باید بدان توجه داشته باشیم این است که موسیقی ملی و ردیف‌های ما راه خود را ادامه داد اما ردپای موسیقی در تعزیه باقی ماند و موسیقی کنونی ما بهره از تعزیه برده اما تمام آن نیست.