محمود میرلوحی: فراکسیون« امید» رویش‌دارد نه ریزش

بر اساس آنچه از نتیجه دو مرحله انتخابات به دست آمده است، 167 نفر با نام ائتلاف امید به مجلس راه پیدا کرده‌اند. در یک جلسه پیش از مرحله دوم و دو جلسه پس از آن با اعضای لیست امید، افراد نشان دادند که به حفظ این ارتباط و عنوان علاقه‌مند بوده و به قولی که به مردم دادند پایبند هستند. تا این مرحله هرچه آنها تماس گرفته‌اند یا ما به صورت فردی و جمعی تماس داشتیم، دیدیم که اعضای لیست امید به ائتلاف امید پایبند هستند. قبلا هم چیزی که در میثاق‌نامه به دوستان گفته شد و آنها امضا کردند این بود که با خردجمعی و فعالیت جمعی کار کنند. رفتار فردی و تکروی نداشته باشند. شاهد هستیم آنها هم به موازات فراکسیون امید تلاش می‌کنند تا متشکل شوند. دو فراکسیون عمده مجلس دهم تعیین‌کننده خواهد بود. پیش‌تر گفته‌ایم که اعضای فراکسیون امید میثاق نامه‌ای را امضا کرده‌اند و با مردم و رای مردم نوعی میثاق بین منتخبین و مردم شکل گرفته و برداشت ما این است که آنها به رای مردم وفادار هستند. بر اساس این قراین به نظر می‌آید هیات رییسه مجلس را اصلاح‌طلبان و حامیان دولت بتوانند تعیین کنند.
اصلاح‌طلبان و فراکسیون امید از چه نظر عارف را برای ریاست مجلس مناسب می‌بینند؟
به جهت اخلاقی فکر می‌کنیم که جامعه نشان داد که عملکرد آقای عارف در سال 92 را مورد توجه داشته است. ایشان دارای رای اول کشور به تعبیری و تهران، پایتخت کشور، شده است و تجارب کافی برای مدیریت ساختارهای گسترده دارد. او هیات دولت را اداره می‌کرده و همواره در سمت‌ها و مسوولیت‌های مهمی در کشور بوده است. در فراکسیون امید هم این طور برداشت کردیم که تمایل به ریاست آقای عارف دارند. هم به جهت تخصصی و هم به جهت اخلاقی، سابقه و استحقاق او این تصمیم گرفته شد. استنباط ما هم این است که جامعه خیلی صریح اعلام کرده که خواستار تغییر است. ما با همه ارادتی که به آقای لاریجانی داریم و او با تلاش ما به مجلس آمده است و در لیست امید قرار داشته است اما فکر می‌کنیم با حضور عارف این تغییر را مردم احساس خواهند کرد و امیدوار‌تر خواهند شد. در عین حال گفته‌ایم که هر چه فراکسیون امید تصمیم بگیرد همان را تایید خواهیم کرد. فراکسیون امید قصد دارد این مسیر تدبیری که تا انتخابات طی کرده را ادامه دهد. این نشانه بلوغ سیاسی جامعه بود که توانستیم به چنین ائتلاف فراگیری دست پیدا کنیم. اصلاح‌طلبان همین روش همکاری را در مجلس هم ادامه خواهند داد. با اصولگرایان و فراکسیون آنها در مجلس بنای همکاری داریم و می‌خواهیم مجلس کارآمدی تشکیل شود. روش‌هایی که در گذشته مبنی بر عدم تعامل و حذف بوده است باید تبدیل به رقابت‌های جوانمردانه در مسیر منافع ملی شود.
خیلی‌ها این تحلیل را دارند که اگر آقای عارف رییس مجلس نشود برای انتخابات 96 کاندیدا می‌شود. این ادعا چقدر واقعی است؟
اینها دام‌هایی است که رقیب پهن می‌کند. فعلا دلیلی نمی‌بینیم که به این مسائل بپردازیم. آنچه ما مدنظر داریم این است که دوشنبه آینده طبق برآوردهای کلی که داریم فراکسیون امید او را برای ریاست کاندیدا می‌کند وامیدواریم که او رای بیاورد. گام اول 92 و گام دوم 94 بوده است و فکر می‌کنیم با همین آهنگ و راهبرد گام سوم را هم بر می‌داریم. اصلاح‌طلبان از ابتدا به مردم هم قول دادند که گام سومی هم داشته باشند. از همکاری با دولت و رییس‌جمهور برای کشور برکاتی شاهد بودیم و در مخیله و ذهن دوستان اصلاح‌طلب نیز چنین چیزی نیست. چنین ادعاهایی که مطرح می‌شود تنها برای سرگرم کردن و حاشیه‌سازی است. برخی هم دام‌هایی است که بین اصلاح‌طلبان و دولت بی‌اعتمادی ایجاد کنند، اما فکر می‌کنم رابطه دولت و اصلاح‌طلبان استحکام کافی دارد. این ائتلاف قطعا تا سال 96 ادامه پیدا می‌کند.
طیف معتدل اصولگرا در جریان انتخابات همکاری‌های خوبی با اصلاح‌طلبان داشتند. چگونه می‌توان از این همکاری‌ها محافظت کرد و در مقابل جریان تندرو که در بحث ریاست مجلس به دنبال شکاف بین این دو جریان است، ایستاد؟
کسب پیروزی مهم است ولی حفظ آن مهم‌تر است. دیدیم که سه رسانه خاص اصولگرا در روزهای پیش از انتخابات نسبت به آقای لاریجانی، دولت و اصلاح‌طلبان چه بداخلاقی‌هایی داشتند و چقدر بر لیست خود تاکید داشتند. حالا همان سه رسانه سردمدار دفاع از آقای لاریجانی علیه اصلاح‌طلبان شده‌اند و تصور می‌کنند که دولت را می‌توانند به این طریق وسوسه کنند. این رسانه‌ها تلاش می‌کنند بین این سه بخش ایجاد شکاف کنند. در گذشته تا جایی پیش رفت که آنها در قم حرف‌ها و سخنرانی‌هایی علیه آقای لاریجانی طرح کردند اما امروز آقای بادامچیان، آقای ترقی و باهنر و دیگر کسانی که آقای لاریجانی را در لیست‌شان قرار ندادند مدافع او شده‌اند و به‌شدت برای ریاست او تلاش می‌کنند. فضا سیاسی است و تنها راه مقابله با چنین رفتارهایی دقت و هوشیاری است. وقتی 167 نفر با لیست ما به مجلس آمده‌اند و ما هم دلیل و سندی نداریم که نشان دهد آنها به لیست امید و رای مردم به این صراحت و روشنی پشت کرده‌اند چرا باید به تحلیل‌های منفی روی آوریم. متاسفانه برخی دوستان ما دچار وسوسه می‌شوند و می‌گویند منتخبین جدید ژله‌ای هستند و وفادار نیستند. بر چه مبنایی این حرف را می‌زنید؟ ما نباید گول این حرف‌ها را بخوریم. آنها وفادار هستند و ما تا خلاف آن را نبینیم مجاز نیستیم این طور فکر کنیم. چرا حسن ظن نداشته باشیم؟ می‌دانیم در چه شرایطی آمدند و خودشان هم این را می‌دانند. برخی برای آمدن به لیست امید ده‌ها واسطه و ده‌ها تماس و مذاکره کردند که بیایند و می‌دانستند علم اصولگرایان به زمین می‌افتد همان طور که در مرحله دوم به زمین افتاد. آنها می‌دانستند که اگر به لیست اصولگرایان بروند به مجلس راه پیدا نخواهند کرد. کسی که چنین نگاهی دارد را نباید با دید منفی نگریست. اصولگرایانی بودند که در مرحله اول در لیست اصولگرایان بودند و در مرحله دوم برای آمدن در لیست ما تلاش می‌کردند. بعدها خاطرات آن روزها را باید بگوییم. چه رفتاری داشتند و چه مسابقه‌ای گذاشته بودند برای اینکه در لیست امید عضو شوند. این علم و دقت آنها در تشخیص درست را نباید نادیده گرفت. آنها می‌دانستند که اگر با پرچم امید بیایند به مجلس راه پیدا می‌کنند و چنین هم شد. کسی که چنین موضوعی را درک می‌کرده و امروز هم دیده که همین اتفاق افتاده چرا فکر کنیم که او به اصولگرایان ملحق می‌شود؟ برآورد من این است که حتی برخی اصولگرایانی که رای مردم را دیدند به سمت ما متمایل می‌شوند. مستقلینی داشتیم که اعلام کرده‌اند که با ما هستند. بعدها باید این موارد را تعریف کنیم. این افراد به خاطر دغدغه‌هایی که داشتند و تهدیدهایی مبنی بر رد صلاحیت‌ها که تا روز ششم اسفند ادامه داشت، می‌گفتند ما با شما هستیم و شما ما را کمک کنید اما تابلوی امید را نمی‌توانیم بالای سرمان ببریم تا ردصلاحیت نشویم. بنابراین فکر می‌کنم نه تنها آن 167 نفر ریزش قابل توجهی نخواهند داشت بلکه رویش هم دارد. با وجود چنین شرایطی چرا نباید پیش‌بینی‌های مثبت کنیم؟
عددی که از حمایت از عارف برای ریاست داریم چقدر است؟
بالای 140 رای که لازم است را داریم. 167 نفر با لیست امید آمدند و ما به همه آنها حسن ظن داریم و این را اعلام می‌کنیم؛ مگر خلاف آن ثابت شود. تحلیل‌هایی که آن سه رسانه اصولگرا یا آقای بادامچیان و آقای ترقی و نمایندگان مجلس پایان یافته نهم دارند را جدی نگیرید. توجه کنید که عموما نمایندگان پایان یافته مجلس نهم هستند که اظهارنظر می‌کنند. نباید این حرف‌ها را اشتباه گرفت. آنها نمایندگان مجلس دهم نیستند. کل مجلس دهم تا به حال ده نفرشان اظهارنظر روشن به نام و مصداقی کرده‌اند که پنج نفرشان از عارف حمایت کرده‌اند و بقیه آقای لاریجانی. بقیه حرف‌ها جریان‌سازی رقیب است یا نمایندگان مجلس نهم هستند که مردم به آنها رای ندادند. آنها خودشان آقای لاریجانی را در لیست قرار ندادند و حالا می‌گویند او را برای ریاست قبول دارند؛ چطور برای نمایندگی او را قبول نداشتید اما به ریاست که رسید حامی او شدید؟ فکر می‌کنم آقای لاریجانی هم متوجه شده‌اند که عده‌ای تلاش می‌کنند همکاری بین اصلاح‌طلبان و اصولگرایان معتدل را از بین ببرند. به هر حال مجلس یک رییس خواهد داشت. آن یک نفر هم ما فکر می‌کنیم فراکسیون اکثریت حق دارد که پیشنهاد دهد. اگر فرصت و شرایطی فراهم شد که آقای عارف و لاریجانی روز قبل از انتخابات با هم تعامل کنند و هر کدام رای بیشتری دارند کاندیدا شوند خوب است. همه پشت سر همان یک نفر می‌ایستیم و رییس مجلس دویست رای خواهد داشت. اگر چنین نشد هم مساله‌ای نیست. بالاخره یک نفر باید رییس مجلس شود و دو پادشاه در یک اقلیم نمی‌گنجد. معنی آن هم‌چنین نباشد که دو طرف همکاری‌های‌شان را قطع کنند.
شنیده شده که تعدادی از اصولگرایان نیز از ریاست آقای عارف حمایت کرده‌اند، آیا چنین چیزی صحت دارد؟ چه تعداد بوده‌اند؟
بالاخره مجلس و نمایندگی آدابی دارد که آنها رای خود را به نزدیکان‌شان هم به صراحت نخواهند گفت. رای مخفی است.
به طور کلی صحت دارد؟
بله. روزی که از این مرحله عبور کردیم مواردی را خواهیم گفت که حتی برخی اصولگرایان نیز گفته‌اند به آقای عارف رای می‌دهیم. مصداقی دارم از کسانی که دوستان از رای آنها به آقای عارف تعجب می‌کنند. بین مرحله اول و دوم سکوت کردیم واعلام کردیم که بحث آقای لاریجانی و عارف دام است. این مساله نشانه این است که ما برنامه و چارچوبی داریم. همواره گفتیم که مساله مربوط به درون مجلس است. الان هم اگر حرف‌هایی می‌زنیم به خاطر امکانات تبلیغی رقیب است و در حدی که به سامانه جریان اصلاحات آسیب نزند پاسخ می‌دهیم. روز دهم خرداد هرچه تصمیم مجلس باشد ما همان را تمکین کرده و حمایت می‌کنیم.
اگر ریاست مجلس با اختلاف کمتر از 10 رای انتخاب شود چه پیام و معنایی خواهد شد؟
مطلوب ما این است که این اتفاق نیفتد و یکی از این دو بزرگوار به صحنه بروند و با رای دویست نفر رای بیاورند. اگر چنین نشد هم دنیا به آخر نمی‌رسد. ما خودمان را به جای دکتر عارف و فراکسیون می‌گذاریم و می‌بینیم که نمی‌توان از زیر بار مسوولیتی که مردم داده‌اند شانه خالی کرد. در مدت دو ماه در جلسات تبلیغاتی خواسته مردم سرلیست و بعد ریاست مجلس بوده است. به چه جهت برخی فکر می‌کنند که ایشان باید فداکاری کند؟ در سال 92 همه کارشناسان و آقای خاتمی معتقد بودند که فداکاری او به نفع اصلاحات است. امروز هیچ کس چنین توصیه‌ای به آقای عارف ندارد و خودش هم چنین فکری نمی‌کند. او کاندیدا نشدن خود را شانه خالی کردن تلقی می‌کند. مردم با رای به همه 30 نفر لیست امید خواسته‌هایی دارند. آقای عارف با چه دلیل و استدلالی می‌تواند از زیر بار مسوولیتی که مردم به او داده‌اند شانه خالی کند؟ رای مردم تغییر است. اگر نمایندگان تایید کردند که خوب است و اگر نشد هم مساله‌ای نیست. متاسفانه برخی بین 5 اسفند و 8 اسفند تفاوتی قائل نیستند. 5 اسفند ما فکر نمی‌کردیم چنین تعدادی رای داشته باشیم اما 8اسفند همه دیدند که اتفاقی در کشور افتاد. بزرگانی که می‌شناختیم از جمله آقای ابوتربی، آقای توکلی و آقای غفوری‌فرد رای نیاوردند. این چه پیامی دارد؟ آقای عارف حق دارد که این پیام را نادیده بگیرد و مانند آنچه 5 اسفند فکر می‌کردیم تصمیم بگیرد؟
آقای لاریجانی چرا تمایلی برای تعامل با اصلاح‌طلبان از خود نشان نداده است؟
اخیرا در گزارشی که آقای تاجگردون می‌دادند شنیدم که ظاهرا در خصوص هیاتی که از فراکسیون آقای عارف مشخص شدند تغییری ایجاد شده است.
یعنی امکان تعامل وجود دارد؟
آخرین خبری که از آقای تاجگردون شنیدم این بود که ظاهرا آقای لاریجانی پذیرفته است که گفت‌وگو‌هایی انجام شود.
عده‌ای این تحلیل را دارند که اگر لاریجانی رییس مجلس نشود، اصولگرایان و برخی نهادها به مجلس دهم حمله می‌کنند و آقای عارف توانایی مدیریت مجلس تحت فشار را ندارد. چقدر این تحلیل‌ها را واقعی می‌دانید؟
هر دو، مطالبی غیرکارشناسانه، غیرمسوولانه و غیرمدبرانه است. آقای عارف به عنوان کسی که معاون اول رییس‌جمهور بوده و سال‌ها دانشگاه تهران را اداره کرده است، مرد عرصه‌های مختلف آرام و غیر آرام بوده و هست. او معاون اول دولتی بود که با بحران‌های زیادی مـواجه بود و در زمانی که در دانشگاه تهران قبول مسوولیت کرده بود بحران‌هایی مثل حمله به کوی دانشگاه را از سر گذرانده است. این سخن قطعا درست نیست. آقای لاریجانی وقتی رییس مجلس شد از صدا و سیما آمد و تجربه آقای عارف را نداشت اما امروز به عنوان کسی که برند مدیریت مجلس معرفی می‌شود مطرح است. افراد از بدو تولد که رییس مجلس‌زاده نشده‌اند. متاسفانه در این باره عده‌ای دارند کم لطفی و تهدید می‌کنند. برخی از اصلاح‌طلبان هم این مواضع را اتخاذ می‌کنند که البته به خاطر عدم اعتماد به نفس است. طرف مقابل هم به نگرانی دوستان ما دامن می‌زنند و تهدید می‌کنند. این حرف غیرمنطقی است.
در مجلس نهم با ریاست لاریجانی حملاتی را به مجلس داشتند. اگر در این مجلس آقای لاریجانی رییس باشد حملات تندروها متوقف خواهد شد؟
خیر. سهم تندروها در مجلس پایین آمده است و اثرگذاری چندانی نخواهند داشت. تندروها از زمانی که در قم مهر نماز و لنگه کفش به او پرتاب کردند و در یکشنبه سیاه مجلس و آنچه در قم در انتخابات رخ داد، مخالف لاریجانی هستند. ممکن است گاهی به صورت تاکتیکی حرف از همکاری با او بزنند اما لاریجانی باید بداند که آنها به او وفا نمی‌کنند و تنها یک بازی سیاسی است که تندروها با لاریجانی کنار می‌آیند اما با آقای عارف کنار نمی‌آیند. چه آقای عارف رییس شود و چه آقای لاریجانی، تندروها نقش تعیین‌کننده‌ای در مجلس دهم نخواهند داشت. همان تعداد کم نیز در مجلس بنای ناسازگاری با هر دو خواهند داشت. حتی ممکن است به خاطر دعواهایی که با آقای لاریجانی داشته‌اند سازگاری بیشتری با عارف نسبت به لاریجانی داشته باشند.