باید انتظارمان را از دانشجو تعریف کنیم

ابوالفضل ظهره وند سفیر پیشین ایران در ایتالیا و افغانستان که سابقه تدریس در دانشگاه را دارد، به بهانه روز دانشجو در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست و جهان خبرگزاری علم و فناوری آنا اظهار کرد: متأسفانه نه آموزش و پرورش و نه وزارت علوم و نهادهایی که می‌توانند در دانشگاه مؤثر واقع شوند، اقداماتی برای شناخت دانشجو از جایگاه خود و تأثیرات شگرفی که می‌تواند در آینده کشور داشته باشد شکل نداند و به همین دلیل محیط دانشگاه بیشتر اسیر دوقطبی‌ها و تأثرات از بیرون شده است تا پویا و آگاه باشد.

وی ادامه داد: برای آسیب‌شناسی شرایط و البته بهبود این وضع اول باید ببینیم دانشجو را در چه چارچوبی تعریف می‌کنند و چه مرجعی چه انتظاری از او دارد.

این استاد دانشگاه تصریح کرد : متأسفانه اینکه دانشگاه را چه تعریفی می‌کنیم و باید دارای چه کارایی باشد برای دانشجو مبهم است. محیط تربیتی دانشجو دارای  دو بعد است یک بعد آموزه‌های دینی است و یک بعد دولت است که انتظارات را برای بلندمدت می‌بیند.

ظهره وند افزود: تحصیلات کسانی که اکنون در اجتماع  و دانشگاه فعال‌اند و یا مسئولیتی دارند ، به دوره‌های اول انقلاب برمی‌گردد.

آن زمان وقتی انقلاب فرهنگی شد واقعاً نیاز به انقلاب فرهنگی بود و کارکرد داشت ولی متأسفانه ما اکنون  نهاد شورای عالی انقلاب فرهنگی را داریم اما خروجی‌ قابل قبولی در آن مشاهده  نمی‌شود.

وی تأکید کرد : منظور از این خروجی ان است که به نظر می‌رسد مسئولان این بخش  بضاعت این را نداشتند که نسبت دین را با دانشگاه و جایگاه این دو را در حیات اجتماعی و آینده کشور روشن کنند.

عضو پیشین تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای با اشاره به اینکه بایستی  کار ویژه و نوع تعامل و مسئولیت‌های هر بخش در دانشگاه و نسبت آن با حیات اجتماعی ، آینده کشور و ارتباط نسبت آن دین مشخص شود تصریح کرد:در حال حاضر دانشجو هم آلان سرگردان است چرا که ارتباطی میان این امور را احساس و درک نمی‌کند.

نظام نخبه پروری را برای چه طراحی کرده‌ایم؟

وی با انتقاد از استفاده نادرست از مسئله نخبه پروری اظهار داشت : واقعاً این کلاس‌های کنکور و... به‌گونه‌ای مافیایی از درون آموزش‌وپرورش، ظهور کرده،  برای چیست؟ این نظام نخبه پروری می‌کند که چه شود؟ برای فرار از کشور؟ چرا نخبه و تحصیل‌کرده کشور و دانشجوی ما با آینده کشور نسبتی ندارد؟

ظهره وند اظهار داشت: اکثر دانشجویان نخبه کشور چون قبل از تعلیم، تربیت‌نشده اصلاً اهمیت حضور خود را  در آینده کشور را نمی‌بیند و کسی برای آن‌ها  این آینده را تعریف نکرده است.

وی گفت: به همین دلیل است که وقتی دانشجو نقش خود را در مطالبه گری و آینده کشور گم می‌کند به تأثیر از بیرون، اغلب به‌اشتباه مسیر را گم‌ کرده و  به اپوزیسیون تبدیل می‌شود.

این کارشناس مسائل سیاسی گفت: کانون‌هایی را تشکیل دادیم اپوزیسیون سازی و هنجارستیزی در دستور کارشان است. چون هنجارها را کسی برایشان تعریف نکرده است.

وی افزود: این کانون‌ها در تلاش ایجاد تعارض بین سنت و مدرنیته هستند در حالی که نه سنت می‌دانند چیست نه مدرنیته. مگر سنت و مدرنیته در ساحت تاریخی کشور در تعارض بوده؟! همین تعارضات است که تبدیل به سنت و رویه می‌شوند.

دوقطبی سازی  در دانشگاه

ظهره‌وند معتقد است غالب ادبیات کنونی موجود در دانشگاه به ادبیات اروپا که هنوز هم به‌ هم‌ ریخته و متأثر از قرون‌وسطی است، برمی‌گردد.

این استاد دانشگاه گفت: این دوقطبی‌ها در ذات خودش مؤلفه‌های اروپایی را دارد نمونه‌اش را در اوکراین و غزه می‌بینیم، نشده این مسئله را  روشن و جانمایی کنیم و حتی در محیطی که زندگی می‌کنیم بسط دهیم. بنابراین قبل از اینکه ما بگوییم رفتار دانشجو باید ببینیم هدفمان از تحصیل جوانان چیست؟

وی با طرح این سؤال که برای چه دانشجو تولید می‌کنیم و برای چه این رشته‌ها را شکل دادیم و پشتیبانی می‌کنیم؟ افزود: باید دید  این منابع حمایتی کجا می‌رود؟ رابطه بدنه اجتماعی، فعالیت‌های اجتماعی و تولیدات با دانشگاه چه هست؟ و چرا هنوز نتوانستیم این را ترسیم کنیم.

حمایت از استارتاپ‌ها اندک است

وی تصریح کرد: اکنون استارت‌اپ‌های تشکیل‌شده‌اند اما به دلیل حمایت نشدن منابع را به خارج از کشور انتقال می‌دهند  و خودشان هم درنهایت  به فرار از کشور فکر می‌کنند تا نتیجه تلاش‌هایشان را ببینند.

سفیر پیشین ایران در ایتالیا و افغانستان گفت: چون متأسفانه دانشجویان را درست تربیت نکرده‌ایم همه فکر دانشجو مبتنی بر منفعت‌گرایی و مادی‌گرایی شخصی شده است. این‌ها مسئله ریشه‌ای است و کسی به آن نمی‌پردازد.

وی افزود: یادمان رفته که دانشگاه نباید ایستگاهی برای اعتراض و بروز نامیدی و یاس باشد بلکه دانشجو باید بداند که بایستی در غالب یک ظرفیت و نیروی آرمان‌خواه، تحول‌خواه و مطالبه گر ظاهر و در ایجاد تحول در کشور نقشی برای خود متصور شود.

ظهره وند اظهار داشت : البته  باید عواملی که در بیرون هستند ، دستی بر آتش داشته و نقشی در دانشگاه دارند،  این بستر را فراهم کنند. در دوره قبل از انقلاب  چون آرمان‌خواهی سرکوب می‌شد،  خودجوش دانشجوها پیش می‌رفتند اما اکنون  سردرگمی به وجود آمده است.

آموزش و پرورش حیات اخروی را تعریف کند

وی تأکید کرد: لازم است نهادهای مسئول از آموزش و پرورش و آموزش عالی و همه متاثرین در دانشگاه بر پایه آموزه‌های قرآنی مفهوم جدید را استخراج کنند و جامعه‌ای بر مبنای حیات اخروی تعریف کنند تا دانشجو درست بتواند فعال شود وگرنه جامعه‌ای که حیات اخروی نداشته باشد تبدیل به جامعه‌ای  داروینیسم می‌شود که هنجاری در آن وجود ندارد و همه هنجارها نسبی است.

این کارشناس مسائل سیاسی خاطرنشان کرد : اکنون آنچه در غرب جریان دارد یعنی لیبرالیسم ، بریده از آخرت است و چنین تفکری بر آن حاکمرانی می‌کند .

وی درنهایت تأکید کرد: باید هرچه سریع‌تر تکلیف دانشجو در موارد مبهم روشن شود و انتظار جامعه نیز از دانشجو مشخص شود تا وی د به مسیر درست هدایت و در این مسیر حرکت کند .