پرواز بر آسمان سوار بر خودروی شخصی

خبرگزاری علم و فناوری آنا- هدا عربشاهی؛ تیرماه امسال بود که اداره هوانوردی فدرال برای آزمایش وسیله نقلیه‌ای به‌نام «مدل اِی» که یک استارتاپ کالیفرنیایی به‌نام Alef Aeronautics آن را به‌عنوان خودروی پرنده توصیف می‌کند، گواهینامه قابلیت پرواز ویژه صادر کرد که براساس این مجوز، «مدل اِی» به‌عنوان اولین وسیله‌ نقلیه کاملا الکتریکی دارای گواهینامه تردد که هم قادر است با برخاست و فرود عمودی پرواز کند و هم در جاده‌ها حرکت کند شناخته می‌شود. این خودروی پروازی ظاهراً می‌تواند یک یا دو سرنشین را حمل کند و بُرد جاده‌ای 200 مایلی و برد پروازی 110 مایلی داشته باشد. این شرکت انتظار دارد این مدل را به قیمت ۳۰۰هزار دلار با اولین تحویل تا پایان سال ۲۰۲۵ بفروشد. صدور چنین مجوزی این سوال را مطرح می‌کند که چه آینده‌ای در انتظار خودروهای پرنده است.

خودروی پرنده یا هواپیمای جاده‌‌پیما نوعی وسیله نقلیه است که می‌تواند هم به‌عنوان وسیله نقلیه خیابان‌رو و هم به‌عنوان هواپیما عمل کند. اصطلاح «خودروی پرنده» همچنین برای هواگردهای شخصی برخاست و فرود عمود (VTOL) هم به‌کار می‌رود. بسیاری از نمونه‌های اولیه این خودروها از اوایل قرن بیستم بااستفاده از انواع فناوری‌های پرواز ساخته شده‌اند. بیشتر این خودروهای پرنده برای برخاستن و فرود به‌طور معمول به باند پرواز نیاز دار‌ند. اگرچه پروژه‌های VTOL رو به افزایش‌اند، اما هنوز همه این خودروها چه از نوع نیازمند باند و چه از نوع VTOL در حد نمونه‌های آزمایشی ساخته شده‌اند.

این نوع وسایل نقلیه بارها در سینمای علمی‌تخیلی دیده‌ شده‌اند که از معروف‌ترین فیلم‌های با این محتوا می‌توان به «بازگشت از آینده» اشاره کرد و آینده‌شناسان اغلب شکل ظاهری نمونه‌های تجاری این محصولات را برای آینده پیش‌بینی می‌کنند و ازاین‌رو، طرح‌های مفهومی بسیاری برای نشان‌دادن خودروهای پرنده آینده رواج یافته‌اند تاجایی‌که این جمله «ماشین پرنده‌ام را کجا پارک کرده‌ام؟» دیگر به‌عنوان عبارتی شناخته می‌شود که آیندگان قرار است در زندگی روزمره به‌کار ببرند.

پیش‌بینی‌ها چه می‌گویند؟

بی‌شک در دنیای آینده، خودروی پرنده عصر جدیدی از راه‌حل‌های تحرک شهری است و ازآنجاکه باید هم‌زمان مطابق با الزامات تعیین‌شده در جاده و هوا کار کند پیش‌بینی می‌شود که اکثر خودروهای پرنده آینده مجهز به سامانه‌های برخاست و فرود عمودی باشند تا به زیرساخت‌های زمان‌بری چون باند پرواز نیاز نباشد. همچنین باید این وسیله‌نقلیه دو کاره را به‌گونه‌ای با امکانات زیرساختی شهری چارچوب‌بندی کرد. ازاین‌رو، سیاست‌گذاران باید مقررات و قوانینی را برای انطباق با نیازهای این نوع راه‌حل‌های ترددهای شهری معرفی کنند. ضوابطی که هم با حمل‌ونقل هوایی و هم حمل‌ونقل جاده‌ای سازگار باشد. به‌ویژه که، ماشین پرنده طیف گسترده‌ای از کاربردها، ازجمله ایات‌و‌ذهاب مسافر، حمل‌و‌نقل عمومی مثل تاکسی هوایی و حمل‌و‌نقل حرفه‌ای مثل پلیس و خدمات پزشکی را دارد. به‌عبارتی‌دیگر، در دهه آینده، توسعه زیرساخت برای این قبیل خودروها مهم‌تر از توسعه خود محصول خواهد بود.

درحال‌حاضر، چند شرکت و استارتاپ روی توسعه نمونه‌های اولیه و مفهومی ماشین‌های پرنده کار می‌کنند. این شرکت‌ها هم شامل نام‌های شناخته‌شده‌ای چون اوبر می‌شوند و هم شامل بازیگران جدیدی چون ترافوجا، ولوکوپتر و پال‌وی و به‌خصوص شرکت نوظهور الف که حتی توانسته گواهینامه تردد خودروی پرنده‌اش را هم بگیرد. بسیاری از این پروژه‌ها بر فناوری‌های برخاست و فرود عمودی الکتریکی (eVTOL) متمرکز هستند.

چالش‌های پیش روی بازار خودروهای پرنده شامل نگرانی‌های ایمنی، موانع نظارتی، الزامات زیرساختی و هزینه‌های بالای تولید در این بازار است. هرچند هنوز دقیقا مشخص نیست از چه زمانی این وسایل نقلیه با قیمت مناسب و به‌طورگسترده برای استفاده عموم مردم در دسترس خواهند بود باوجوداین، فوایدی چون کاهش ترافیک‌های جاده‌ای و شهری و کاهش آلاینده‌های ناشی‌از خودروهای سوخت‌های فسیلی آنچنان در خودروهای پرنده بالاست که دست‌کم ازنظر آمار و ارقام پیش‌بینی‌های این بازار بسیار امیدوارکننده است.

برای‌مثال، سال ۲۰۲۱، «گزارش بازار جهانی خودروهای پرنده، فرصت‌ها و پیش‌بینی‌ها از ۲۰۲۵ تا ۲۰۳۵» پیش‌بینی کرد که ارزش بازار جهانی خودروهای پرنده در سال ۲۰۲۵ به ۲۱۵.۵۴میلیون دلار برسد و تا سال ۲۰۳۵ با ۳۴.۱درصد نرخ رشد مرکب سالانه به رقم ۳۸۰۴.۱۸میلیون دلار دست یابد. همچنین براساس این گزارش، انتظار می‌رود اروپا با ۷۷.۹۸میلیون دلار در سال 2025 بیشترین مشارکت را در این بازار داشته باشد و تخمین زده می‌شود که تا سال 2035 ارزش این بازار در این قاره، رقم ۱۶۱۸.۶۸میلیون دلار را با نرخ رشد مرکب سالانه ۳۷.۸درصد ثبت کند.

ازسویی‌دیگر، برپایه پژوهش‌ها بر بازار فعلی که تیم تحلیل‌گر Custom Market Insights انجام داده است، انتظار می‌رود بازار جهانی خودروهای پرنده از سال 2023 تا 2032 نرخ رشد مرکب سالانه ۳۵.۲درصدی را ثبت کند و سال 2032 ارزش‌گذاری بازار به رقم ۳۹۶۷.۱۰میلیون دلار برسد.

همچنین براساس «گزارش جامع پژوهش بازار آینده سال: اطلاعات بازار خودروهای پرنده براساس محصول، ظرفیت و منطقه- پیش بینی تا سال 2030»، بازار وسایل نقلیه پرنده باید از ۰.۴۲میلیارد دلار در سال 2022 به ۵.۲۸میلیارد دلار در سال ۲۰۳۰ و با نرخ قابل توجه 43.70درصد طی دوره پیش‌بینی‌شده ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳ افزایش یابد.