هوش مصنوعی می‌تواند روان‌درمانی کند؟

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا به نقل از دیلی‌مِیل، استفاده از اپلیکیشن‌های هوشمند برای حمایت از افراد مضطرب و افسرده در بخش‌هایی از انگلستان در حال افزایش است و این نرم‌افزار حتی می‌تواند جایگزینی آزمایشی برای بیمارانی باشد که مدت‌هاست برای دریافت خدمات ملی بهداشت انگلستان در فهرست انتظار مانده‌اند.

چت‌بات‌های تعاملی مدتی است به کمک بیماران روحی آمده‌اند و به روش درمان‌شناختی رفتای (نوعی درمان با گفت‌وگو) و نیز با توصیه به مدیتیشن و انجام تمرینات تنفسی به کاهش رنج روحی آن‌ها کمک می‌کنند.

با این وجود، طرح استفاده از هوش مصنوعی برای درمان‌های حوزه سلامت روان، که در ژوئن ۲۰۲۱ از سوی وزیر سابق بهداشت انگلستان معرفی شد، هشدار‌هایی مبنی بر این به همراه داشته است که شاید افراد نیازمند به مراقبت روانشناسی به جای دریافت کمک از روانشناس به استفاده از اپلیکیشن‌ها روی بیاورند. از طرفی، برخی از متخصصان نگران هستند که عدم مداخله انسانی شاید مشکلات روحی را در افراد آسیب‌پذیر بدتر کند.

نباید کمبود نیروی کار را با هوش مصنوعی جبران کرد

انجمن مشاوره و روان‌درمانی بریتانیا (BACP) که نهاد ناظر برکارکنان حوزه بهداشت روان است به تازگی هشدار داده که خدمات ملی بهداشت انگلستان نباید کمبود نیروی کار خود را با به‌کارگیری چت‌بات‌های هوش مصنوعی جبران کند.

این نهاد ناظر به خدمات ملی بهداشت انگلستان هشدار داده است به جای روی آوردن به هوش مصنوعی بر استخدام نیروی کار بیشتر تمرکز کند. مارتین بِل (Martin Bell) رئیس سیاستگذاری عمومی در انجمن مشاوره و روان‌درمانی بریتانیا در این خصوص گفت: برای ما باورپذیر نیست که هوش مصنوعی بتواند ویژگی‌های انسانی در حوزه سلامت روان را بازآفرینی کند یا جایگزین آن شود. مشاوره سلامت روان مبتنی بر یک پردازش عمیق انسانی به همراه احساسات و هیجانات پیچیده است. ضمن آنکه رابطه درمانگر و مراجع در فرایند درمان نقش مهمی دارد.

بنابر این گزارش، حدود 5 میلیون بریتانیایی به اضطراب و افسردگی دچارند و بیش از یک میلیون شهروند این کشور برای ملاقات با روا‌ن‌درمانگر در فهرست انتظار خدمات ملی بهداشت انگلستان قرار دارند. در این آمار، نزدیک به ۷۰۰ هزار کودک و چهره‌های حکومتی نیز حضور دارند.

هنگامی که یک کاربر برای مشاوره روانشناسی وارد اپلیکیشن مربوطه می‌شود، هوش مصنوعی از او می‌پرسد که روزش را چطور گذرانده؟ و اگر پاسخی مبنی بر اضطراب از طرف کاربر دریافت کند، راهنمایی‌هایی درباره مدیتیشن و تمرینات تنفسی به او می‌دهد. زبان طراحی‌شده برای این چنین اپلیکیشن‌هایی بر اساس همدلی و حمایت است.

چت‌بات‌ نمی‌تواند افسردگی بالینی را درمان کند

الیزابت کاتن (Elizabeth Cotton) سخنران ارشد دانشکده مدیریت کاردیف (Cardiff) در انگلیس گفت: چت‌بات نمی‌تواند افسردگی بالینی را درمان کند. آن‌ها به غیر از: «خوشحال باش و عشق بورز» چیز دیگری بلد نیستند و گفتن چنین حرف‌هایی به نوجوانانی که در فقر زندگی می‌کنند، از مدرسه اخراج شده‌اند و یا بدسرپرست هستند کمکی نمی‌کند.

البته سخنگوی ویسا (Wysa) یکی از اپلیکیشن‌های مشهور انگلیسی در حوزه سلامت روان ادعا کرده است که پاسخ‌های ویسا طوری برنامه ریزی‌شده که فقط پاسخ‌های مورد تایید پزشکان را به کاربران ارائه می‌دهد و بنابراین احتمال راهنمایی نادرست را کاهش می‌دهد. به گفته او استفاده از این اپلیکیشن برای افرادی که دارای افکار خودکشی هستند و یا قصد آسیب زدن به خود را دارند مناسب نیست.

سخنگوی خدمات ملی بهداشت انگلستان نیز در این خصوص گفت: مؤسسه ملی بهداشت و درمان عالی بریتانیا، مراجعه به درمانگر دیجیتال در حوزه سلامت روان را به طور مشروط تأیید کرده است و اعلام کرده قرار نیست جایگزینی برای درمانگر‌های انسانی باشد.