پیکر نقاش کویر به‌سوی آسمان بدرقه شد/ فکوهی: پرویز کلانتری هرگز نمایش حقارت نساخت

به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا، مراسم تشییع پیکر شادروان پرویز کلانتری، هنرمند مدرن نوگرای نقاشی ایران، نویسنده، روزنامه‌نگار و تصویرگر برجسته تصاویر خاطره‌‌انگیز کتاب‌های درسی صبح روز دوشنبه 3 خرداد 1395 با حضور جمع کثیری از هنرمندان از مقابل خانه هنرمندان ایران به سوی بهشت زهرا (س) برگزار شد.

در ابتدای این مراسم، علیرضا غفاری مدیر روابط عمومی خانه هنرمندان به عرض تسلیت و ذکر نکاتی درباره زندگینامه و آثار پرویز کلانتری پرداخت و سپس دکتر محمد سریر، آهنگساز، موسیقیدان و رئیس خانه موسیقی ایران درباره شخصیت این هنرمند فقید سخنانی ایراد کرد.

محمد سریر درباره روحیه پویا و نواندیش پرویز کلانتری گفت: «من همیشه می‌گفتم که او هشتاد سال است به علاوه هفت سال؛ انسانی در باطن با آن صفا، آن صداقت و آن مهر یک نوجوان، یک کودک، ولی در این سن. این را در آثار او نیز می‌بینیم؛ در همه آثارش، در آن تصویرگری‌هایی از او که در کتاب‌های درسی بود.» وی افزود: «حس امیدبخش او و لبخند امیدبخش او همیشه با ما خواهد بود.»

سخنران بعدی مراسم، دکتر ایرج پارسی‌نژاد، استاد دانشگاه توکیو و فارغ‌التحصیل آکسفورد درباره هنرمند فقید گفت: «پرویز کلانتری، پرویز کلانتری بود. درست بود، صاف بود، پاک بود و آدم خوبی بود. همین.»

مجید ملا نوروزی، رئیس مرکز هنرهای تجسمی، سخنران بعدی بود که گفت: «هنرمندان نمی‌میرند، بلکه با کوچ‌شان جاودانه می‌شوند.»

دکتر ناصر فکوهی، انسان‌شناس و استاد دانشگاه تهران با اشاره به دوران سخت و طولانی بیماری پرویز کلانتری، از خانواده وی تشکر و تجلیل کرد و آن هنرمند را «معلم میلیون‌ها ایرانی» نامید و گفت: «من اولین بار که او را دیدم و مصاحبه‌ای طولانی (که دو سال طول کشید) با وی انجام دادم، به او گفتم که من اولین بار ایران، روستاها، عشایر، طبیعت و تاریخ ایران را با نقاشی‌های شما شناختم. این در مورد میلیون‌ها ایرانی که امروز به سن ما رسیده‌اند، صادق است.»

فکوهی افزود: «وی فقط یک نقاش آوانگارد نبود، بلکه نقاشی آموزشی را وارد سیستم هنری ایران کرد.» وی با اشاره به این‌که «هر هنرمند و هر هنری محصول جامعه‌ای است که آن را تولید کرده است» پرویز کلانتری را حاصل یک دوران شکوفایی در هنر ایران دانست.

به گفته فکوهی، «پرویز کلانتری محصول جامعه‌ای بود که در سال‌های 1320 تا 1340 در ایران داشتیم، دوران شکوفایی که به ‌خصوص در دهه 1340 جامعه ما در موقعیتی بود که توانست چنین بزرگانی را تربیت کند. حاصل جامعه‌ای بود که جوانان و هنرمندانش در آن موقع وقتی که هنر خلق می‌کردند، فقط به هنر فکر می‌کردند، به تعهدشان به هنر فکر می‌کردند و شاید آخرین چیزی که به ذهنشان می‌آمد، بازار و سلیقه عمومی بود.»

وی افزود: «پرویز کلانتری یکی از آن جوانان بود که امروز اساتید بزرگی شدند که ما امروز در جمع‌مان تعداد زیادی از آنان را داریم. آن جامعه می‌توانست هنر را به خلاقیت‌هایی برساند که ما در وجود پرویز کلانتری دیدیم. جای آن دارد که از خودمان سؤال کنیم در روندی که امروز جامعه ایران در آن پیش می‌رود، روندی که در آن خودنمایی، تبعیت از بازار، تبعیت از سلیقه عامه و بدترین صفاتی (وجود دارد) که در این‌جا به‌خاطر شأن مجلس نخواهم گفت، اما درباره‌اش خواهم نوشت و در جلسه‌ای مفصل درباره‌اش بحث می‌کنم، در جامعه‌ای که به این طرف می‌رود که هنر فقط برای بازار تولید شود، فقط برای سلیقه عمومی تولید شود و تنها چیزی که در آن نیست، خودانگیختگی و عشق به هنر باشد، آیا ما سی یا چهل سال دیگر کسانی مثل پرویز کلانتری خواهیم داشت؟»

وی فعال و در دسترس بودن پرویز کلانتری از لحاظ اجتماعی، پایبندی او به اخلاق و پرهیز از بدگویی یا نشان دادن خشم یا نفرت و همچنین ارزش هنری و دوری این هنرمند آوانگارد از سلیقه بازار و سلیقه عمومی را به عنوان سه ویژگی برجسته پرویز کلانتری برشمرد و گفت: «هرگز پرویز کلانتری از مردم ایران و هنر خود، نمایش حقارت نساخت. کاری که در نقاشی پرویز کلانتری دیده می‌شود، تصویر مردم ایران است، ولی یک تصویر فاخر است.»

مجید رجبی معمار، مدیر عامل خانه هنرمندان ایران، در ادامه مراسم به ستایش از این هنرمند پرداخت و دکتر رهنمایی، استاد رشته جغرافیا در دانشگاه و از دوستان پرویز کلانتری، دکتر مرادخانی، معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایرج کلانتری، برادر آن هنرمند از دیگر سخنرانان مراسم بزرگداشت و تشییع پیکر هنرمند فقید ایرانی بودند.

در این مراسم، چهره‌هایی مانند کامبیز درم‌بخش، رضا نامی، سیروس ابراهیم‌زاده، ایرج اسکندری، علی فرامرزی، جمال‌الدین اکرمی، حسین محجوبی، خسرو سینایی، حبیب‌ آیت‌اللهی، عباس مشهدی‌زاده، بهزاد شیشه‌گران، علی شیرازی، علی‌اکبر صادقی، عباس عظیمی، غلامحسین امیرخانی، محمدعلی بنی‌اسدی، مانی حقیقی و ... حضور داشتند.

پرویز کلانتری در تاریخ 31 اردیبهشت ماه پس از یک دوره طولانی بیماری در 85 سالگی از دنیا رفت. این هنرمند در آذرماه 1393 به سکته مغزی دچار و مدتی در سی‌سی‌یو و آی‌سی‌یو بستری شده بود و جمعه شب به دلیل عوارض ناشی از این سکته و کهولت سن درگذشت.