«علی مُسیو» در نوبت اکران هنر و تجربه است/ تعقیب رد پای «کالوینو» در ایران با «شکل زمان»

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، مستند‌های تاریخی یکی از گونه‌های خاص و جذاب مستند هستند، آثاری که مرورشان این امکان را به مخاطب می‌دهد که دقیقی به دل تاریخ بزند و به روز‌هایی برود که وقایع کوچک و بزرگ رخ داده در آن، شاید دیگر در خاطر هیچ کس نباشد. در حقیقت این قبیل مستند‌ها دروازه‌ای را در ذهن مخاطب باز می‌کند تا ببیند در گذشته افراد مختلف چگونه زندگی می‌کردند و افراد مختلف و اتفاقات مهم تاریخی، چگونه به وقوع پیوست و به مرور چه تاثیری در زندگی امروز ما گذاشت.

در طول سال‌های اخیر مستند‌های تاریخی زیادی در کشور ما ساخته شدند، مستند‌هایی که هرکدام به یک وجهه از وقایع تاریخی یا یک شخص خاص اشاره داشت و با استفاده از عکس‌ها و فیلم‌های قدیمی و گفتگو با کارشناسان و تاریخ‌شناسان، حقایق تاریخی را بازخوانی می‌کرد. یکی از این آثار مستند «علی مُسیو» به کارگردانی مسعود میر است، مستندی در رابطه با یکی از چهره‌های تاثیرگذار دوران مشروطه؛ در این اثر ما به خانه شخصی علی مسیو نیز سر می‌زنیم و حاوی اطلاعات تاریخی شنیدنی درخصوص این شخصیت، فرجامش، شایعات و ابهامات در رابطه با او و عملکردش است.

این مستند سال گذشته در جشنواره سینما حقیقت به نمایش درآمد که در همان دوره نیز با استقبال خوبی از طرف دوستداران آثار تاریخی مواجه شد. طبق اعلام قبلی قرار بود این اثر اکران عمومی خود را در سینما‌های سراسر کشور در گروه هنر و تجربه آغاز کند، اما این اتفاق هنوز رخ نداده است. به واسطه همین اتفاق گفت‌وگویی با مسعود میر سازنده این اثر انجام دادیم، گفت‌وگویی که در آن هم از مستند «علی مُسیو» صحبت کردیم، هم مستند دیگری که در رابطه با «ایتالو کالوینو» نویسنده مشهور ایتالیایی است و به سفارش سفارت ایتالیا ساخته شده است.

 تاباندن نور حقیقت بر تاریکخانه شخصیت «علی مُسیو» 

مسعود میر با اشاره به این موضوع که مستند «علی مسیو» اولین اثر تصویری در رابطه با این شخصیت تاریخی است گفت: ما تا پیش از این هرچه داشتیم منابع مکتوب و پراکنده بوده است که اشتباهات تاریخی زیادی هم در آن‌ها وجود دارد و به شدت محل اختلاف است، مثل ماجرای محل زندگی یا مرگ او که روایت‌های مختلفی از آن مطرح است.

این روزنامه‌نگار حوزه فرهنگ و مستندساز در رابطه با زمان اکران «علی مُسیو» در سینما‌ها گفت: این مستند همچنان در نوبت نمایش در گروه هنر و تجربه است. متأسفانه زمان‌بندی اکران آن بار‌ها تغییر کرد، ولی مدیر گروه هنر و تجربه قول داده در اولین فرصت این فیلم اکران شود. اگرچه از آن قول نیز مدت زیادی گذشته، ولی ما همچنان منتظر هستیم که «علی مسیو» در سینما‌های گروه هنر و تجربه به نمایش درآید.

وی افزود: روال کار در این گروه سینمایی اینطور است که مستند در پردیس سینمایی چارسو رونمایی می‌شود و بعد در سالن‌هایی در تهران و شهرستان‌ها به نمایش درمی‌آید که ما خیلی امیدواریم این مستند در تبریز هم اکران شود، چون با فضای فیلم مرتبط است. بعد از آغاز اکران عمومی نیز مقدمات نمایش آنلاین فیلم در پلتفرم‌های پخش مستند مهیا می‌شود.

مستندی برای پژوهشگران تاریخی 

کارگردان مستند «علی مسیو» با اشاره ویژگی‌های پخش مستند در گروه هنر و تجربه گفت:  آغازاکران هنر و تجربه یک مزیت دارد و آن این است که می‌توانیم بعد از آغاز آن، اکران‌های دانشگاهی را شروع کنیم. این اثر  فیلمی است که برای پژوهشگران، تاریخ‌پژوهان و افراد علاقه‌مند به تاریخ مناسب است و ما می‌توانیم آن را در فضای آکادمیک نمایش دهیم، چون جنس کار ما مستند است و باتوجه به کمک‌های مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی به دنبال آورده مالی هم نیستیم و به همین دلیل معتقدم که این مستند می‌تواند در اکران‌های دانشگاهی خوب دیده شود.

میر با اشاره به ارزش مستند‌های تاریخی در اهمیت شناخت دقیق حقایق نیز اظهار کرد: در یک مستند هیچ چیزی به اندازه کشف و نور انداختن به جوانب تاریک زندگی و تاریخ لذتبخش نیست. مستند «علی مسیو» هم در همین راستا ساخته شده است. این را در مقام سازنده اثر می‌گویم،بلکه به عنوان یک بیننده و تماشاگر معتقدم مستندی را خواهیم دید که بخش‌هایی از ابهامات تاریخی عصر مشروطه را  توضیح می دهد.

رد پای ایتالو کالوینو در ایران

وی درباره جدیدترین اثرش که در رابطه با یکی از چهره‌های مهم ادبیات ایتالیاست هم توضیح داد: به مناسبت صد سالگرد تولد «ایتالو کالوینو» به سفارش سفارت ایتالیا مستندی به نام «شکل زمان» به کارگردانی مشترک من و محمد مقدم ساخته شد کهنخستین بار پنجشنبه یازدهم آبان  نخستین بار در سفارت ایتالیا به نمایش درآمد.

میر با اشاره به جزئیات نمایش این اثر گفت: اگر سفارت ایتالیا مشکلی نداشته باشد، احتمال دارد که مستند «شکل زمان» به صورت عمومی هم منتشر شود، اما بعید است که در جشنواره‌های داخلی حضور پیدا کند. این مستند کوتاه کمتر از ۳۰ دقیقه زمان دارد، به زبان فارسی است و زیرنویس ایتالیایی دارد. البته بخش‌هایی از مستند که راوی ایتالیایی زبان دارد با زیرنویس فارسی پخش می‌شود.

وی در پایان سخنانش در مورد یک نکته ویژه موجود در این مستند جدید گفت: در این مستند فارغ از فضای کتاب‌ها، زندگی هنری و اتفاقاتی که وی در حوزه ادبیات شکل داده، یک شگفتی بزرگ وجود دارد و آن هم سفر او به ایران است. کالوینو در سال ۱۹۷۵ میلادی (اواسط دهه ۵۰ شمسی) برای ساخت مستندی به ایران می‌آید و ما اشاره مفصلی به این سفر داریم. او در سفر به اصفهان، شیراز، یزد و شهر‌های مختلف می‌رود و در آن شهر‌ها گشت و گذار می‌کند.

 این مستند ساز افزود: بخش‌های مربوط به سفرنامه کالوینو را بابک کریمی به زبان ایتالیایی خوانده که بسیار جذاب شده است، این بخش‌ها زیرنویس فارسی دارد. اگرچه نسخه نهایی مستند کالوینو هیچ وقت آماده نشد و نتیجه کار کالوینو در ایران را ندیدیم، اما تماشای عکس‌های تاریخی او در میراث فرهنگی ایران مثل عمارت عالی‌قاپو واقعا جذاب است.