«طرح پویش» عملیاتی‌ترین طرح اشتغال همزمان با تحصیل در کشور

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا؛ دانشگاه نسل سوم و چهارم در هر کشور، دانشگاهی مسئله محور و دخیل در امور راهبردی و مسائل و مشکلات آن کشور است و چند سالی است بر اساس خواست رهبر انقلاب از دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، دانشگاه آزاد اسلامی با لبیک به این فرمان و با نیت حل مسائل کلان جامعه مانند اشتغال جوانان به صورت عملیاتی وارد میدان شده و با ارائه طرح‌هایی مانند طرح پویش (اشتغال همزمان با تحصیل دانشجو) سعی در رفع معضلات کرده است.

طرح پویش، طرحی است که برای نخستین بار توسط دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان پیشنهاد و به مراجع تصمیم‌ساز دانشگاه آزاد اسلامی ارائه شد که پس از بررسی‌ها و جرح و تعدیل آن به همه واحد‌ها و مراکز دانشگاه در سراسر کشور ابلاغ و اکنون این طرح در این دانشگاه با قوت و سرعت و در برخی دیگر از واحد‌های دانشگاه آزاد اسلامی در حال اجراست.

به همین مناسبت پیام نجفی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار آنا به تشریح روند اجرایی طرح پویش (اشتغال همزمان با تحصیل دانشجو) از ابتدای شروع طرح تاکنون پرداخت که مشروح آن را در ادامه می‌خوانیم.

آنا: دلایل اجرای طرح پویش چه بود؟

نجفی: با نگاهی گذرا و نه‌چندان عمیق به سیستم تعلیم و تربیت و آموزش عالی کشور که اگر نگوییم مهم‌ترین؛ اما یکی از اصلی‌ترین نهاد‌های متولی و موظف تربیت متخصص برای آینده کشور و نیز ایجاد زمینه اشتغال برای این متخصصان است، می‌بینیم که تقریباً همه این مراکز آموزشی تا مرحله کسب تخصص آن هم به صورت تئوری و دریافت مدرک، دانشجویان همراهی می‌کنند و پس از آن یا به اقتضای عدم تعریف وظایف دانشگاه پس از اتمام تحصیل در قبال دانشجو در مناسبات اداری و بخشنامه‌ها و یا به دلیل عدم اشتیاق این نهاد‌ها در مداخله پس از اتمام تحصیلات، دانشجویان از همراهی دانشگاه‌ها بازمانده و باید به صورت خودجوش در راستای اشتغال، یافتن محلی برای کار و استفاده از تخصص و مهارت کسب شده مربوط یا از سر درماندگی نامربوط به تخصص خود اقدام کنند.

این معضل در کشور احساس می‌شد که باید به صورت ملی و در سطح کلان به آن پرداخته شود و این امر مهم مصادف شد با ابلاغ سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی به واحد‌ها در راستای رسالت این دانشگاه در مسئله محوری و حل مسائل کشور و دانشگاه آزاد اسلامی برای نخستین بار برای حل این چالش با پیشنهاد اجرای طرح پویش (اشتغال همزمان با تحصیل)، نخستین گام در حل این مشکل برداشته شد که تاکنون روند خوبی را پشت سر گذاشته است.

آنا: طرح پویش چگونه و با وجود چه مشکلاتی اجرایی شد؟

نجفی: پس از ارائه بسته پیشنهادی به سازمان مرکزی دانشگاه، بررسی‌های صورت گرفته و کارشناسی ابعاد مختلف آن، طرح مورد تأیید و تأکید ویژه مجموعه مدیریت دانشگاه و شخص دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی قرار گرفت و به سایر واحد‌های دانشگاهی ابلاغ شد؛ اما در این مرحله، به دلیل اینکه طرحی نو و تجربه نشده در کشور بود، طبیعتاً سازوکار‌های اجرایی آن و تعاملات با سازمان‌ها و نهاد‌های درگیر طرح با ابهامات، پیچیدگی‌ها، مقاومت‌ها و مشکلات اجرایی عدیده روبه‌رو بود.

مرحله بعدی اجرای طرح، آغاز مکاتبات متعدد و جلسات طولانی با نهاد‌های مربوطه مانند وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی، وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان تأمین اجتماعی، اتاق بازرگانی استان اصفهان و سایر نهاد‌های دخیل در امر بود؛ زیرا برای اجرای عملیاتی این طرح، دانشجو باید به صورت حضوری و مستمر در بخش صنعت و تولید حاضر و از تخصص کسب شده در دانشگاه استفاده کند و همین امر با چالش‌ها و مشکلاتی روبه‌رو بود که برای حل آنها و رفع دغدغه‌های پیش‌روی دانشجو و مؤسسات صنعتی و تولیدی مانند بیمه دانشجو یا مسائل مربوط به اداره کار آنها باید مرتفع شود.

از سویی دیگر برای تعریف این طرح و ساعات گذرانده شده در آن توسط دانشجو در حین تحصیل در تعداد واحد‌ها و دروس گذرانده شده، مکاتباتی با معاونت‌های موضوعی سازمان مرکزی دانشگاه و اخذ مجوز‌های لازم به‌منظور تعریف این طرح در قالب درس کارآموزی طرح پویش داشتیم که با همه این مشقات و وجود موانع متعدد خواسته و ناخواسته بر سر راه، افقی روشن و امیدبخش برای آینده این طرح و اشتغال کشور متصور هستم.

آنا: نخستین تجربه‌ها و بازخوردهای این طرح چه بود؟

نجفی: سیستم آموزشی کشور در سال‌های گذشته، تجربیاتی از حضور دانش‌آموز در بخش صنعت و تولید در قالب طرح‌هایی مانند طرح کاد را داشت؛ اما این طرح با تفاوت‌هایی بنیادین، اساسی و برای نخستین بار در کشور در نوع خود در حال اجرا بود و مسلماً نخستین حضور دانشجو در خارج از محیط دانشگاه برای هر دو طرف ناشناخته و با معضلاتی روبه‌رو خواهد بود که این معضلات نه یکدفعه؛ بلکه به مرور و با شروع طرح رخ می‌نمایند.

شناسایی، احصا و رفع این مشکلات محتاج زمان و صرف هزینه‌های اجتماعی و انسانی بود که البته خود را برای این مشکلات نیز آماده کرده بودیم. اکنون با توجه به رفع بسیاری از موانع و مشکلات، همچنان با موانعی درگیر هستیم که امید داریم در آینده‌ای نه‌چندان دور در حل این موارد نیز موفق شویم.

بهره‌روی با توجه به بازخورد و استقبال چشمگیر دانشجویان از این طرح و با ایمان به این عقیده که اجرای این طرح در سطح گسترده و به‌صورت همه‌گیر در کشور، قادر است در رفع معضل اشتغال و رونق اقتصاد و تربیت متخصص تجربه‌محور در مؤسسات صنعتی و تولیدی کمک قابل قبول و شایانی داشته باشد، ما را در ادامه راه و گذراندن این مسیر طاقت‌فرسا، اما پربازده مصمم‌تر می‌‌کند.

آنا: اهداف طرح پویش چیست؟

نجفی: در این طرح، از ابتدای امر دو هدف عمده مدنظر بوده که با نیل به این اهداف، موفقیت چشمگیری در زمینه تحقق رسالت دانشگاه آزاد اسلامی مانند دانشگاه مسئله‌محور و حلال مشکلات جامعه به دست خواهیم آورد و این دو هدف عبارتند از مهارت‌آموزی دانشجویان در حین تحصیل و تعدیل پذیرش رشته‌های دانشگاهی و سوق دادن دانشجویان به سمت رشته‌هایی که اقبال بیشتری در بازار کار و صنعت دارند.

آنا: روند جذب در طرح پویش چگونه پیش رفته است؟

نجفی: به دلیل اینکه این طرح، طرحی نوپا و ناآشنا برای عموم و به‌خصوص دانشجویان است، شروع و تثبیت آن با کندی روبه‌روست؛ اما به‌هر حال هر طرح نو مانند نهالی تازه نیاز به مراقبت و حمایت دارد تا به بار بنشیند و میوهٔ نغز بار آورد.

ابتدا تعداد ۳ هزار و ۵۰۰ نفر از دانشجویان متقاضی شرکت در طرح پویش بودند که تاکنون برای تعداد ۲ هزار نفر برای حضور در صنایع، مؤسسات و بنگاه‌های تولیدی قرارداد تنظیم شده و از این تعداد ۴۰۰ نفر از آنان جذب و در این شرکت‌ها و مؤسسات استخدام شده‌اند، تعداد ۴۰۰ نفر نیز به صورت بورسیه تحصیلی درآمده‌اند و در پیش‌بینی صورت گرفته مقرر است در آینده به تعداد ۱۲ هزار نفر دانشجوی مشارکت‌کننده در این طرح برسیم.

افق پیش‌رو و اعتقاد مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی درباره اجرای طرح پویش (اشتغال همزمان با تحصیل) بسیار روشن و امیدوارکننده است. نقطه عطف و امیدبخش این مسیر که گذراندن آن را برای ما تحمل‌پذیر خواهد کرد، تصور فارغ‌التحصیلان مشتاقی است که فارغ از دغدغه اشتغال پس از پایان تحصیلات با در دست داشتن مدرک در حال لذت بردن از محیط کار مورد علاقه و درآمدزای خود هستند.