داوود ضامنی: آثار مطرح ادبیات پایداری در استان‌ها تدوین می‌شود

به گزارش گروه فرهنگی آنا، داوود ضامنی، معاون برنامه‌ریزی، نظارت و ارزشیابی اداره کل امور استان‌های حوزه هنری در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری حوزه هنری با بیان این که پژوهش در مراکز استانی حوزه هنری در چند سطح انجام می‌شود، اظهار کرد: سطح اول معطوف به تحقیق و پژوهش و انتشار مجموعه آثاری است که ذیل تاریخ شفاهی و تاریخ انقلاب اسلامی در استان ها صورت می گیرد.
وی ادامه داد: حدود 5 سال است که واحدی با عنوان واحد ادبیات پایداری مراکز استانی در این اداره کل شکل گرفته است و بحث مشاوره، حمایت و انتشار کتاب‌های مربوط به این حوزه را بر عهده دارد. در 5 سال گذشته چیزی بالغ بر 200 جلد کتاب در زمینه خاطرات جانبازان، اسرا، خانواده شهدا و موضوعات مهمی که در مقاطع خاص انقلاب اسلامی در استان‌ها رخ داده، منتشر شده است که برخی از آن‌ها به چاپ چندم رسیده است.
ضامنی درباره مطرح ترین آثار ادبیات پایداری مراکز استانی حوزه هنری گفت: «از خامنه تا خرمشهر»، «ابد+ده سال»، «تاریخ انقلاب اسلامی در اردبیل»، «وقتی پلنگ خواب است»، «پرواز روی خاک»، «مجموعه خاطرات انقلاب، 8 جلدی»، «خاطراتی از وقایع انقلاب اسلامی در زرند»، «آقا کلاه آهنیتو به من می دی»، «وقتی مهتاب گم شد»، «هدایت شوم» و ... بخشی از مطرح ترین این آثار هستند.
وی خاطرنشان کرد: در آخرین جشنواره آثار و تولیدات مراکز استانی حوزه هنری، 120 عنوان کتاب استانی رونمایی شد که در نوع خود رویداد بی نظیری در کشور تلقی می‌شود و می توان گفت ظرفیت پژوهش در مراکز استانی حوزه هنری طی چند سال گذشته در حوزه ادبیات پایداری و انقلاب اسلامی از رشد خیلی خوبی برخوردار بوده است. اگرچه برخی از کتاب‌ها توسط انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده، اما صفر تا صد مراحل تحقیق و پژوهش و نگارش این آثار در مراکز استانی صورت گرفته است.
معاون برنامه‌ریزی، نظارت و ارزشیابی اداره کل امور استان‌های حوزه هنری همچنین با اشاره به کلان پروژه دانش‌نامه فرهنگ و تمدن، گفت: این کلان پروژه‌ای است که از سال 88-89، در دستور کار مراکز استانی قرار گرفته است. با توجه به این که شناخت‌نامه و دانشنامه جامعی در خیلی از مراکز استانی که به شناساندن مضامین، رخدادها، تاریخچه و فرصت های فرهنگی هنری آن استان به مخاطب ندشتیم؛ لذا پروژه‌ بلندمدتی تعریف شد که ذیل این کلان پروژه مجموعه موضوعات فرهنگی، تاریخی و هنری مراکز استانی به نویسندگان و پژوهشگران بومی استان‌ها سفارش داده ‌شود و به تناسب در هر سال مجلدهایی از آن منتشر می‌شود. این پروژه تا 5-4 سال آینده نیز ادامه خواهد داشت. در حال حاضر مجموعه‌ای تحت محوریت دانشنامه فرهنگ و تمدن کار می‌شود. شناخت جغرافیای انسانی، جغرافیای طبیعی، جغرافیای فرهنگی و جغرافیای تاریخی مهمترین رویکردهایی هستند که در این دانشنامه ها به آنها پرداخته شده است. البته در برخی از استان‌ها این کلان پروژه به سازمان میراث فرهنگی سپرده شده است.
ضامنی همچنین گفت: دسته دیگری از فعالیت‌های پژوهشی مراکز استانی اختصاص به موضوعات خاص هنری دارد که در قالب یک پروژه تعریف و بعد از اتمام کار به صورت کتاب منتشر می‌شود. برخی از مهمترین آثار پژوهشی منتشر شده طی دو سه سال گذشته عبارتند از: کتاب موسیقی کلاسیک قزوین، موسیقی اورامان که در کردستان کار شد، دریچه ای بر رسم ها، آیین ها، نقل ها و نمایش های مازندران، تاریخ تئاتر مشهد از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی و تذکره شاعران مشهد که در استان خراسان رضوی کار شد، از شعر امروز تا شاعران دیروز که در گیلان کار شد، کارآفرینی فرهنگی و اقتصاد هنر و نیز کتاب چرا هنرمندان فقیرند که در اصفهان کار شد، گذری بر دوبیتی های عامیانه بیرجندی و حماسه عشق که در خراسان جنوبی منتشر شد، سرچشمه های هنر که در همدان کار شد و خیلی از آثار دیگر که به اختصار بسنده می کنم.

وی با بیان اینکه سال گذشته یک آسیب شناسی در خصوص 3 سال فعالیت مراکز استانی در حوزه آموزش و پژوهش انجام گرفت، اظهار کرد: مراکز استانی حوزه هنری در زمینه پژوهش با چند مسئله و چالش مواجه هستیند. مسئله اول عدم شناسایی اولویت‌های پژوهشی است. هرچند انتظار این بود که معاونت آموزش و پژوهش یا پژوهشگاه هنر و اندیشه اسلامی این کار را می کرد اما شاهدیم طی چند سال گذشته اولویت های پژوهشی حوزه هنری احصاء و منتشر نشده است. بنابراین بررسی ها نشان داد برخی از تولیدات پژوهشی که در چند سال گذشته در مراکز استانی صورت گرفته با سیاست ها و اهداف حوزه هنری همخوانی ندارد.
این محقق و پژوهشگر خاطرنشان کرد: مسئله دوم فقدان سیاست‌گذاری روشن و دقیق در حوزه پژوهش است. به نظر می رسد امر پژوهش طی چند سال گذشته در اولویت مراکز استانی و حتی حوزه هنری نبوده است. در سال گذشته ما با همکاری کارشناسان‌مان در اداره کل اقدام به تدوین یک شیوه نامه نحوه انجام فعالیت‌های پژوهشی در مراکز استانی کردیم که هفته گذشته رسماً ابلاغ شد. در این شیوه نامه یازده فصل آمده که مسیر و فرآیند فعالیت های پژوهشی استانها را کاملاً روشن کرد.
معاون برنامه‌ریزی، نظارت و ارزشیابی اداره کل امور استان‌های حوزه هنری گفت: مسئله سومی که در پژوهش های انجام گرفته مشهود بود فقدان بکارگیری یک شیوه استاندارد در استناددهی توسط مجریان پژوهشی بود. رعایت دقیق ضوابط یک شیوه استاندارد در استناد، نکته بسیار مهمی است. برخی پژوهش‌های صورت گرفته در حوزه هنری از اسلوب استاندارد در نظام استناد برخوردار نیست و این باعث می شود که اعتبار علمی این پژوهش‌ها زیر سوال برود. در دنیا 6 تا 7 روش استناد شناخته شده داریم که هر پژوهشگری موظف است در هر کار علمی که انجام می دهد یکی از این روش ها را انتخاب و تمام ارجاعات کار را با ضوابط خاص آن روش انجام دهد. اگر به این موضوع توجه نشود حوزه هنری نمی تواند در شاخص تولید علم در کشور حرفی برای گفتن داشته باشد.

وی با تاکید بر ضرورت توجه به این شیوه نامه عنوان کرد: ما در اداره کل امور استانها این شیوه نامه را به عنوان فصل الخطاب کارهای پژوهشی در نظر می گیریم. امسال بر اساس خط مشی که توسط مدیرکل محترم امور استانها اعلام شد تلاش کردیم بخشی از پژوهش‌هایی که در مراکز استانی صورت می گیرد را معطوف به آن دسته از موضوعاتی کنیم که برای حوزه هنری کاملاً جنبه کاربردی دارد. با توجه به اینکه حوزه هنری در چهارمین دهه فعالیت خود قرار دارد، طبیعتاً با مسئله‌هایی مواجه است که لازم است برای اتخاذ یک تصمیم درست به یافته های علمی و پژوهشی بومی اعتنا کند. به عنوان مثال موضوع مدیریت منابع انسانی، توانمندسازی کارکنان حوزه هنری، الگوی مطلوب برنامه‌ریزی استراتژیک در حوزه هنری چه در سطح کلان، چه در سطح مراکز استانی و چه در سطح موضوعات، یا موضوع نحوه تعامل استان‌های مرزی با کشورهای همسایه از موضوعاتی است که طی چند سال گذشته در دستور کار حوزه هنری قرار گرفته، اما یک الگوی مشخص برای پیاده سازی این موارد در حوزه هنری نداریم. مسائل حوزه هنری با اتکاء به همان الگوهایی که برای سازمان‌های صنعتی، خدماتی و ... تعریف و اجرا شده، لزوماً حل نمی شود. به عنوان مثال برنامه ریزی استراتژیک در حوزه سینما یا معماری که از مسائل جدی حوزه هنری است، مدل خاص خود را می طلبد یا ارزیابی عملکرد به عنوان یکی از مولفه های مهم مدیریت منابع انسانی در سازمان های فرهنگی، الگوی خاص خود را می خواهد.

ضامنی اظهار داشت: ما امسال 18 اولویت را به اولویت‌های پژوهشی سال 95 مراکز استانی اعلام کردیم که امیدواریم در پایان سال با بهره گیری ازظرفیت های نخبگان کشور و صاحب نظرانی که با حوزه هنری همکاری خواهند کرد، بتوانیم شاهد تولیدات پژوهشی باشیم که نتایج آن ها یکی از مسئله های فراروی حوزه هنری را پاسخ دهد.