تصویب سند ملی توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی در هیئت دولت

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، حسن مسلمی نائینی رییس جهاددانشگاهی، یکی از رسالت‌های این نهاد را پرداختن به مسایل و چالش‌های کلان کشور دانست و گفت: اسکان غیررسمی به دلیل گسترش روزافزون در کشور و تشدید آثار و پیامد‌های آن در شهرها، متأسفانه به یک چالش کلان در کشور تبدیل‌شده است.

وی با اشاره به این‌که رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز حاشیه‌نشینی را به‌عنوان یکی از چالش‌های کشور در زمینه آسیب‌های اجتماعی اعلام نمودند و از مسئولان خواستند برای این معضل راه‌حل‌های علمی ارایه دهند، اظهار کرد: جهاددانشگاهی نیز به این حوزه ورود پیداکرده است و تهیه سند «راهبردی ملی توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی» یکی از این اقدامات ارزشمند پیرامون این پدیده است.

وی افزود: تهیه این سند در چارچوب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، بیانیه گام دوم انقلاب، سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و سیاست‌های کلی نظام در بخش‌های مسکن و شهرسازی و به استناد به جزء ۳ بند الف ماده ۱۲۰ قانون برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی (۱۳۹۶-۱۴۰۰) توسط وزارت راه و شهرسازی به پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاددانشگاهی محول شد.

رییس جهاددانشگاهی این سند را یکی از دستاورد‌های مهم این نهاد انقلابی در حوزه علوم انسانی دانست و تاکید کرد: اکنون‌که این سند مهم به تصویب هیات دولت رسیده است، فرصتی مغتنمی را فراهم خواهد کرد که جهاددانشگاهی نقش بیشتری را برای کاهش و کنترل این مساله کلان کشور در هماهنگی و همکاری با دستگاه‌های متولی ایفا کند.

وی ادامه داد: جهاددانشگاهی آمادگی خود را برای به‌کارگیری تمامی ظرفیت‌های خود در تحقق اهداف و راهبرد‌های این سند اعلام می‌دارد.

مسلمی نائینی ضمن قدردانی از پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی برای انجام این طرح ملی، ابراز امیدواری کرد، جهاددانشگاهی بر اساس رسالت و ظرفیت‌های انسانی و ساختاری خود، در پیوند با دستگاه‌های متولی و جامعه صاحب‌نظر، گام‌های مؤثری را در تحقق اهداف، راهبرد‌ها و سیاست‌های این سند بردارد.

همچنین ایرج فیضی رییس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاددانشگاهی، نیز سکونتگاه‌های غیررسمی را نمودی فضایی از فقر شهری دانست که در چند دهه اخیر نه‌تن‌ها در کلان‌شهر‌ها و شهر‌های بزرگ کشور، بلکه در شهر‌های میانی و حتی کوچک نیز در حال گسترش است.

وی گفت: این سند مرجع تعاریف مشترک و مبیّن اهداف، اصول، راهبرد‌ها و سیاست‌گذاری‌های بخشی و فضایی در سکونتگاه‌های غیررسمی خواهد بود و چارچوب، نحوه فعالیت و هماهنگی تمام بازیگران در توانمندسازی و ساماندهی این سکونتگاه‌ها را مشخص می‌کند.

فیضی تصریح کرد: تهیه این سند برای جهاددانشگاهی هم از منظر انباشت دانشی و هم تجربی بسیار مهم است و بر همین اساس تهیه و انجام یک کلان طرح ملی با محوریت اسکان غیررسمی در دستور کار پژوهشگاه قرار گرفت.

حمید رمضانی مدیر طرح تهیه این سند نیز گفت: پیرامون پدیده اسکان غیررسمی قریب به دو دهه است که در کشور اقدام‌های نظامند و یکپارچه صورت می‌پذیرد. علی‌رغم تمامی این تلاش‌ها و اقدام‌های ارزشمند، متأسفانه فراگیری و شدت آن کاهش پیدا نکرده است. بازنگری در سیاست‌های (قوانین، راهبردها، برنامه‌ها، ساختار‌های نهادی و غیره) و توجه به روند‌ها و تحولات تشدیدکننده این پدیده، تهیه این سند را ضرورت بخشید.

وی گفت: این سند بر اساس مطالعات انباشت دانشی و تجربی داخلی و بین‌المللی و آسیب‌شناسی سیاست‌های کشور در این حوزه و همچنین در یک فرایند مشارکتی در سطوح ملی، استانی و محلی با صاحب‌نظران، مدیران و کارشناسان، حرفه‌مندان و کنشگران اجتماع محلی تهیه شد.

این پژوهشگر ادامه داد: فقر و محرومیت، تعارضات و ناکارآمدی ساختار‌های نهادی، تورم سیاست‌ها (قوانین، مقررات، مصوبات، برنامه‌ها و غیره)، بخشی‌نگری و موازی کاری، کم‌توجهی به ابعاد اجتماعی و اقتصادی مساله، پیوند ضعیف برنامه‌ریزی فضایی با اجتماعی، مقصدنگر بودن بخش زیادی از سیاست‌ها (درمان وضع موجود) و کم‌توجهی به سیاست‌ها و برنامه‌های پیشنگری و پیش‌گیری و ... مهم‌ترین مسائلی بودند که سند به آن‌ها توجه ویژه‌ای داشته است.

رمضانی ادامه داد: همچنین این سند یک چارچوب اقدام جامع مشترک در سطوح ملی، استانی و محلی تدوین کرده که بر اساس آن نقش دستگاه‌های کلیدی در عملیاتی ساختن راهبرد‌ها و سیاست‌های سند تعیین‌شده است.

وی بیان کرد: تهیه این سند بدون هدایت و راهنمایی‌های عالمانه صاحب‌نظران، حمایت مستمر مسئولان و متولیان، مسئولیت‌پذیری، تلاش و کوشش بی‌دریغ همکاران در ساختار طرح و درنهایت همدلی و همراهی ارزشمند مدیریت پژوهشگاه و کلیه عزیزان و بزرگواران مجموعه جهاددانشگاهی امکان‌پذیر نبود.