رئیس‌جمهور در سفر به آفریقا از ظرفیت بخش خصوصی استفاده کند

«مرتضی غرقی» کارشناس مسائل بین‌الملل در گفتگو با خبرنگار جهان خبرگزاری علم و فناور آنا، با اشاره به برنامه‌ریزی برای سفر «سید ابراهیم رئیسی» رئیس جمهور ایران به چند کشور آفریقایی در آینده، گفت: یکی از مسیر‌های ارتباط با دنیا و دیگر کشورها، از طریق سفر‌های متقابل مقامات صورت می‌گیرد.

وی افزود: طبیعی است که این امر منافع زیادی در پی داشته باشد، اما متاسفانه ما هیچ‌گاه در ایران از این فرصت‌ها استفاده نکردیم.

کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: چراکه عمدتا این سفرها، سفر‌های رسمی است و قرارداد‌هایی که حاصل می شود، فقط روی کاغذ می‌ماند. کشور ما در۳۰ سال گذشته، قرارداد و تواقنامه‌های بسیاری با کشور‌های دیگر امضا کرده است، اما ۹۰ درصد آن‌ها اجرایی نشده است که اگر اجرا می‌شد، مناسبات ما با دنیا به شکل دیگری بود.

غرقی با بیان اینکه یکی از اشکالات مربوط به ساختار است، تاکید کرد: زمانی که وزیر خارجه آلمان حدود ۳۰ سال پیش به ایران سفر‌کرد، تیمی از کارشناسان، بازرگانان و اقتصاددانان آلمانی همراه وی به کشورمان آمدند. وی در واقع یک هیئت اقتصادی به همراه خود داشت. هرچند که این سفر، یک سفر سیاسی بود، اما در واقع آلمانی ها اهداف اقتصادی را پیگیری می‌کردند.

غرقی با اشاره به اینکه متاسفانه مقامات ایرانی با کشور‌های دیگر فقط قرارداد می‌نویسند، گفت: البته منظور بنده تنها به دولت سیزدهم نیست، کلا در جمهوری اسلامی ایران این اتفاق افتاده است که می‌گویند «دو کشور بر همکاری‌های دو جانبه تاکید کردند» اما در آخر اتفاقی حاصل نمی‌شود.

کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: زیرا ما همه چیز را در قالب روابط دولتی تعریف کردیم، از این رو اگر افرادی در ترکیب هیئت قرار می‌گیرند از مقامات‌ اقتصادی کشورمان هستند که دولتی هستند، در حالی که رئیس‌جمهور یا وزیرخارجه را باید یک تیم اقتصادی (بخش خصوصی) همراهی کند.

غرقی با بیان اینکه بخش خصوصی با راهکار آشنایی دارد و بهترین مسیر را انتخاب می‌کند تا روابط شکل بگیرد، افزود: در حالی که ما این گونه عمل نمی‌کنیم، عمدتا شرکت‌های دولتی را به همراه خود می‌بریم و چون آن‌ها حقوق بگیر هستند، هزینه و منافع این موضوع اهمیت چندانی برایشان ندارد.

وی تاکید کرد: ما باید نگاهمان را عوض کنیم به همین جهت زمانی که رئیس جمهور به کشور‌های آفریقایی می‌رود حداقل باید یک تیم بزرگ اقتصادی از بخش خصوصی همراه وی باشند، تا آن‌ها با بازرگانان آفریقایی ارتباط بگیرند. این ارتباط است که می‌تواند ماندگار باشد و اقتصاد ایران را تغییر دهد و منافع اقتصادی برای ما داشته باشد.

کارشناس مسائل بین‌الملل تاکید کرد: اگر رئیس‌جمهور یک تیم اقتصادی بزرگ از بخش خصوصی همراه خود به آفریقا ببرد، این سفر می‌تواند موثر باشد و در غیر این صورت مانند سفر‌هایی که در گذشته روسای جمهور ایران انجام دادند نتیجه‌ای در پی نخواهد داشت.

غرقی تاکید کرد: ما با بسیاری از کشور‌های آسیای میانه، روسیه، شانگ‌های و ... قرارداد و توافق‌نامه‌های اقتصادی زیادی امضا کرده ایم، اما بهره اقتصادی نمی‌بریم، برای آنکه مسیر و ساختار کشور به لحاظ تجارت و سرمایه گذاری درست نیست.

وی با بیان اینکه مذاکره و همپیمانی با یک کشور آفریقایی گام خوبی است، اما کافی نیست و نمی‌تواند پایدار باشد، تصریح کرد: ۸۰ درصد این کشور‌ها در سیاست خارجی خود نمی‌توانند تصمیم مستقل بگیرند.

کارشناس مسائل بین الملل همچنین با اشاره به ظرفیت‌های کشور‌های آفریقایی، گفت: ما به چند دلیل نتوانستیم از ظرفیت‌های کشور‌های آفریقایی استفاده کنیم. در این راستا می‌توان به عدم برنامه ریزی دقیق در داخل کشور، وابسته بودن برخی حکومت های آفریقایی، عدم مشارکت بخش خصوصی و بهاد دادن بیش از حد به بخش دولتی و نبود فرصت‌های سرمایه‌گذاری و به روز نبودن تجارت بین‌الملل ایران اشاره کرد.