چگونه افت ارزش سهام متا سبب تحول در آینده شبکه‌های اجتماعی می‌شود؟

به گزارش خبرنگار گروه دانش و فناوری خبرگزاری آنا، امروزه شبکه‌های اجتماعی مجازی نقش پررنگی در زندگی انسان‌ها ایفا می‌کنند. در این صحنه شبکه‌های اجتماعی مختلفی طی سالیان به کاربران عرضه شده‌اند. در حال حاضر شرکت متا سهم بزرگی در این بازار دارد. شاید اکنون فیس‌بوک نقش اول و بیشترین کاربر را بین همتایان خود نداشته باشد، اما متا صاحب‌امتیاز فیس‌بوک، اینستاگرام و واتساپ سهام‌دار بزرگی در بازار شبکه‌های اجتماعی مجازی و پیام‌رسان‌ها است.

متا به‌تازگی کاهش ارزش شدیدی را تجربه کرده است. بعد از اینکه در سه ماه سوم سال سود این شرکت به نصف رسید، تنها در یک روز کاهش ارزش سهام ۸۰ میلیارد دلاری را تجربه کرد. ارزش کنونی متا ۲۷۰ میلیارد دلار است؛ درحالی‌که سال گذشته این عدد یک تریلیون دلار بود.

**چرا ارزش متا کاهش یافت؟

معمولاً آنچه در بازار قیمت یک محصول یا سهام را مشخص می‌کند؛ میزان عرضه و تقاضا است. کاهش تقاضا و اقبال کم به یک محصول، منجر به کاهش ارزش آن می‌شود. در مورد شرکت متا نیز چنین اتفاقی رخ داد. در واقع تعداد سرمایه‌گذاران بر روی این شرکت کاهش یافت. برخی مشکلات رخ‌داده برای این غول رسانه‌ای سبب این مسئله شد. یکی از مشکلات پیش‌آمده برای متا، کاهش درآمد تبلیغاتی در سال اخیر بوده است. از طرفی متا بر سر سیاست‌های شارژ فروشگاه اپلیکیشن با شرکت اپل درگیری‌هایی را تجربه کرد. همین موضوع مقداری به شهرت متا ضربه زد و تعداد سرمایه‌گذاران را کاهش داد. در پایان ورود رقبای جدید قدرتمند به بازار میزانی از این کاهش ارزش را باعث شد. به‌عنوان‌مثال تیک تاک رقیب جدیدی بود که برای جذب مخاطبان جوان با متا وارد رقابت شد.

**سرمایه‌گذاری روی آینده، راهکار متا و زاکربرگ

متاورس یک پروژه واقعیت مجازی است که شرکت متا پیش‌ازاین بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار برای آن هزینه کرده است. درحالی‌که واکنش سرمایه‌گذاران و رسانه‌ها به این امر چندان مثبت نبوده است؛ مارک زاکربرگ، مدیر اجرایی متا، جاه‌طلبی جدیدی را نشان داده و قصد دارد سرمایه‌گذاری خود بر روی متاورس را دوبرابر کند.

شاید در نگاه اول این ولخرجی و سرمایه‌گذاری، فانتزی‌های دیوانه‌کننده یک میلیاردر به نظر برسد. اما حقیقت چیز دیگری است. ازآنجایی‌که پلتفرم‌های زیاد و رو به رشدی برای مقدار محدودی درآمد تبلیغاتی با یکدیگر رقابت می‌کنند؛ فضا بسیار رقابتی شده است. سیاست‌گذاری‌ها و قوانین کشور‌های مختلف، مسائل فیلترینگ و حمایت از پلتفرم‌های داخلی در برخی کشور‌ها رقبای بیشتری را ایجاد کرده است. این موضوع خبر خوبی برای رسانه‌ها و پلتفرم‌های نوپا است. در این شرایط متا راه حفظ موقعیت خود را در شرط‌بندی گسترده بر روی فناوری‌های آینده است. زاکربرگ آینده را در متاورس دیده و آن را راهکاری برای حفظ موقعیت شرکت در آینده دیده است.

**سلطه بر روی بازار

حتی با وجود مشکلات اخیر، متا صاحب بزرگ‌ترین شبکه اجتماعی در جهان است. معمولاً متا برای حفظ موقعیت خود رقبای جدید و قدرتمند را خریداری کرده است. ادغام این شرکت‌ها با متا سبب شده تا درآمد تبلیغاتی برای متا به حداکثر برسد و رقابت از بین برود. تحقیقات نشان می‌دهد که بازار‌های دیجیتال معمولاً تحت سلطه یک شرکت هستند. به‌علاوه این شرکت‌ها تمایل دارند که به‌صورت تخصصی کار کنند. به‌عنوان‌مثال متا فقط در رسانه‌های اجتماعی فعال است و تقریباً فقط از طریق فروش تبلیغات درآمد کسب می‌کند.

**شکست سلطه جهانی

استراتژی‌های متا تا همین اواخر اجازه داده بود تا این شرکت بر روی بازار شبکه‌های اجتماعی در غرب حکومت کند. اما مسئله در کشوری مانند چین با بیش از ۳۰۰ میلیون کاربر شبکه‌های اجتماعی متفاوت است. از سال ۲۰۰۹ فیس‌بوک توسط بزرگ‌ترین و پیچیده‌ترین سیستم سانسور جهان در چین فیلتر شد. تلاش‌ها برای انطباق فیس‌بوک با قوانین و کنترل‌های دولت چین هیچگاه موفقیت‌آمیز نبوده است.

به‌این‌ترتیب شرکت چینی بایت‌دنس در سال ۲۰۱۲ یک پلتفرم خبری با عنوان توتیائو را راه‌اندازی کرد. این پلتفرم بدون نیاز به رقابت با حریفان خارجی بازار را در دست گرفت. این شرکت در سال ۲۰۱۶ پلتفرم دیگری برای انتشار ویدئو‌های کوتاه با نام دوئین راه‌اندازی کرد. بعد‌ها و در سال ۲۰۱۸ این سکو با عنوان تیک تاک در سایر نقاط جهان منتشر شده و در دسترس همگان قرار گرفت.

ارزش بایت‌دنس هم اکنون حدود ۳۰۰ میلیارد دلار است. همچنین پلتفرم تیک تاک کاربران جوان زیادی را در سراسر جهان به خود جذب کرده است. متا نمی‌تواند به‌سادگی تیک تاک را همانند سایر سکو‌ها خریداری کند؛ چراکه بسیار بزرگ است، تحت تجارت عمومی نیست و کنترل شدید دولت چین بر آن اعمال می‌شود. شرکت زاکربرگ در عوض سعی کرده با راه‌اندازی ویژگی‌های مشابه در اینستاگرام به رقابت با تیک تاک بپردازد؛ اما این استراتژی در عمل پاسخگو نبوده است.

**رقابت منصفانه در بازار

هم‌زمان با گسترش و قدرت‌گرفتن تیک تاک تنظیم‌کننده‌های غربی نیز شروع به بررسی تأثیر فقدان رقابت در بازار‌های دیجیتال و نوآورانه کرده‌اند. تحقیقات نشان می‌دهد که بازار رقابتی برای مصرف‌کنندگان و نوآوران مفید است. اما این مسئله در شرایطی صادق است که رقابت به‌صورت منصفانه و برابر باشد.

اخیراً بالاترین دادگاه اروپا احکامی را علیه سلطه شرکت‌های غالب در بازار دیجیتال صادر کرده است. علاوه بر این اتحادیه اروپا قوانین جدیدی را برای بازار دیجیتال معرفی و اعمال کرده است. با اعمال این قوانین بسیاری از اقدامات و راهکار‌های شرکت‌های بزرگ برای سلطه بر بازار غیرقانونی شده است. انتظار می‌رود که در آمریکا نیز به‌زودی چنین قوانین وضع شوند. انگلیس نیز متا را مجبور کرده تا کتابخانه عکس‌های متحرک خود (Giphy) را بفروشد.

همه این قوانین و محدودیت‌ها به این معناست که متا برای حفظ موقعیت در آینده باید بر روی محصول خود و بهبود آن و خلاقیت هرچه بیشتر سرمایه‌گذاری کند. دیگر متا نمی‌تواند به‌سادگی و با خرید شرکت‌های رقیب سلطه خود را بر بازار اعمال کند. این بهترین خبر برای مصرف‌کنندگان و سازندگان است. بازار رقابتی گزینه‌های بیشتری را در دسترس مصرف‌کنندگان قرار می‌دهد. از طرف دیگر سازندگان، افراد خلاق، استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های نوپا عرصه بازتر و منصفانه‌تری را برای تولید و رقابت پیدا می‌کنند. اکنون ممکن است بهترین لحظه برای راه‌اندازی یک قالب رسانه اجتماعی نوآورانه باشد که بتواند با غول‌هایی مانند متا برای تبدیل‌شدن به رهبر بازار رقابت کند.

انتهای پیام/4144