چرا باید به همپیمانی سئول-واشنگتن با سوء ظن نگاه کنیم؟

گروه جهان خبرگزاری آنا- مریم خرمائی: آغاز رزمایش دریایی در آب‌های سواحل شرقی، غربی و جنوبی، آزمایش موشک با سوخت جامد و تاسیس یک بخش جدید در ارتش برای مقابله با سلاح‌های هسته‌ای و کشتار جمعی-این‌ها بخشی از تلاش‌های کره جنوبی برای مقابله با همسایه شمالی است که به نشانه تحویل سال نو میلادی یک موشک بالستیک کوتاه برد شلیک کرد و افزایش تصاعدی کلاهک‌های هسته‌ای را از جمله اهداف ۲۰۲۳ برشمرد.

اما آیا انجام مانور دریایی، تهدید به تعلیق پیمان کاهش تنش نظامی و ادعای «محو رژیم پیونگ یانگ» در صورت توسل به سلاح هسته ای، موجب عقب نشینی «کیم جونگ اون» رهبر کره شمالی می‌شود یا اقدامات سئول بیش از آنکه دشمن کُش باشد، صرف فرو نشاندن تشویش عمومی در خانه می‌شود؟ 

**همپیمان قوی؛ ارتش ضعیف

در سال ۲۰۲۲، پیونگ یانگ دست کم ۹۰ موشک از انواع بالستیک و کروز شلیک کرد که یکی از آن‌ها قابلیت نفوذ به خاک ایالات متحده را هم داشت.

چرا سئول که سال‌ها پُز همپیمانی با واشنگتن را به جهان داده و به اسم دفاع از تمامیت ارضی، میزبان ۲۸ هزار نیروی آمریکایی است، نمی‌تواند از حریم هوایی خود دفاع کند

همزمان، زمزمه‌هایی مبنی بر تدارک کره شمالی برای انجام هفتمین آزمایش هسته‌ای هم به گوش می‌رسد به ویژه آنکه رئیس کیم هدف نهایی اش را تبدیل این کشور به بزرگترین قدرت هسته‌ای جهان عنوان کرده است. 

تقریباً بعد از انجام هر آزمایش موشکیِ پیونگ یانگ، واشنگتن مدعی دفاع تمام قد از سئول می‌شود، اما اقدام «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا مبنی بر رد ادعای «یون سوک یول» همتای کره جنوبی که «از مذاکره برای رزمایش هسته‌ای مشترک با آمریکا» خبر داده بود، این علامت سوال بزرگ را در ذهن ایجاد می‌کند که وقتی پای عمل به میان بیاید، واشنگتن تا کجا از منافع ملی کره جنوبی دفاع می‌کند؟

برای اینکه به همپیمانی سئول-واشنگتن مشکوک باشیم، علاوه بر ناهمخوانی ادعای دو رئیس جمهور درباره احتمال انجام رزمایش هسته‌ای مشترک، دلایل بیشتری داریم. در تاریخ ۵ دی ماه، تعدادی از پهپاد‌های کره شمالی، در یک اقدام غافلگیر کننده، وارد حریم هوایی کره جنوبی شدند و حتی یکی از آن‌ها خود را به سئول و کاخ آبی (محل استقرار رئیس جمهور کره جنوبی) رساند.

در مجموع، ۲۰ هواپیما و بالگرد جنگی کره جنوبی برای رهگیری پهپاد‌های متخاصم به پرواز درآمدند، اما در کمال تعجب، پدافند هوایی کره جنوبی موفق به ساقط کردن آن‌ها نشد!

فردای همان روز، یگان پدافندی کره جنوبی که در آماده باش به سر می‌بُرد، یک دسته پرنده را با پهپاد‌های همسایه شمالی اشتباه گرفت و جنگنده هایش را به پرواز درآورد تا بار دیگر سوژه رسانه‌ها شود.

نتیجه آنکه ارتش کره جنوبی به دلیل عدم آمادگی دفاعی عذرخواهی کرد که البته کار شایسته‌ای است، اما برای اینکه اذهان عمومی را از مطالبه پاسخ یک سوال مهم منحرف کند، کافی نیست: چرا سئول که سال‌ها پُز همپیمانی با واشنگتن را به جهان داده و به اسم دفاع از تمامیت ارضی، میزبان ۲۸ هزار نیروی آمریکایی است، نمی‌تواند از حریم هوایی خود دفاع کند؟

**رجوع به حافظه تاریخی؛ پرسش های بی پاسخ

از سال ۲۰۱۲ میلادی به این سوی، هر سال در ماه‌های آگوست یا سپتامبر، به اسم افزایش آمادگی دفاعی کره جنوبی، سئول-واشنگتن به طور مشترک رزمایش‌های نظامی عظیمی را برگزار می‌کنند، اقدامی که به زعم پیونگ یانگ پُرهزینه و تحریک آمیز است. کره شمالی دلیل افزایش آزمایش‌های موشکی خود را واکنش به همین رزمایش‌ها عنوان می‌کند.

عدم آمادگی دفاعی کره جنوبی در مواجهه با پهپاد‌های مهاجم، یادآور تسلیم ناباورانه ارتش مجهز و آموزش دیده افغانستان در برابر طالبان است و این طور به نظر می‌آید که دست کم در تاریخ معاصر، نوع همپیمانی آمریکا بیش از آنکه به توانمندی دفاعی بینجامد، منجر به وابستگی نظامی می‌شود.

حتی تلاش کاخ سفید برای کاستن از بار منفی «نه» بلند بایدن به پیشنهاد برگزاری رزمایش هسته‌ای با کره جنوبی، نمی‌تواند سوء ظن‌ها درباره ضعیف نگه داشتن عامدانه ارتش کره جنوبی را برطرف کند.

«کارین ژان پیر» سخنگوی کاخ سفید گفته بود که «واشنگتن متعهد به ارائه بازدارندگی به کره جنوبی از طریق طیف گسترده‌ای از توانایی‌های دفاعی (ازجمله هسته ای) است و دو کشور برای این همکاری برنامه ریزی می‌کنند».

به رغم دلداری کاخ سفید، کره جنوبی کاملا حق دارد نگران باشد چراکه به هرحال اطلاعی درباره نوع پاسخ واشنگتن به تهدید هسته‌ای کره شمالی و ابزاری که قرار است علیه پیونگ یانگ استفاده شود، ندارد.

این طور به نظر می‌آید که دست کم در تاریخ معاصر، نوع همپیمانی آمریکا بیش از آنکه به توانمندی دفاعی بینجامد، منجر به وابستگی نظامی می‌شود

علاوه بر این، سیاست‌های واشنگتن از دولتی به دولت دیگر متغیر است و مطالبه سهم بیشتر برای پرداخت هزینه نظامیان آمریکایی مستقر در کره جنوبی از سوی «دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق ایالات متحده مثال خوبی در این باره تلقی می‌شود حال آنکه در گذشته نه چندان دور نیز، آمریکا تسلیحات هسته‌ای خود را ذیل توافق با شوروی سابق و تعهد به خلع سلاح هسته‌ای شبه جزیره کره، از کره جنوبی خارج کرد.

حتی اگر انتظار داشته باشیم که به ظن برخورداری پیونگ یانگ از ۳۰ تا ۶۰ کلاهک هسته ای، آمریکا مجددا به دنبال استقرار برخی از تسلیحات اتمی خود در کره جنوبی باشد، باز هم جای این پرسش باقی می‌ماند که تحت چه شرایطی از آن‌ها استفاده می‌کند و آیا در موقع لزوم، با سئول مشورت می‌کند یا یک جانبه وارد عمل می‌شود؟

تعهد هسته‌ای آمریکا به کره جنوبی بسیار متفاوت از تعهد مشابه به همپیمانان اروپایی عضو ناتو است. آمریکا در حال حاضر، دست کم ۱۰۰ کلاهک هسته‌ای در زرادخانه‌های اروپایی خود دارد و گروه موسوم به برنامه ریزی هسته‌ای (NPG) درباره طرح‌های عملیاتی، اهداف و روند استفاده از تسلیحات بحث و اشتراک نظر دارد. همچنین، ناتو رزمایش هسته‌ای مشترک انجام می‌دهد.

اما به نظر می‌آید که وقتی پای همکاری با کره جنوبی در میان است، ایالات متحده در ادامه راهبرد «سردرگمی استراتژیک»، درباره اینکه تسلیحات هسته‌ای در شبه جزیره کره باید چگونه و تحت چه شرایطی استفاده شود، برنامه‌ای ندارد یا در خوش بینانه‌ترین شرایط، قصدی برای علنی کردن برنامه‌های احتمالی اش ندارد. اما فارغ از این گمانه زنی ها، قطعا در همپیمانی سئول-واشنگتن، کره جنوبی طرف ضعیف معادله است.