«موبی دیک» افسانه‌ است یا واقعیت؟

به گزارش گروه علم و فناوری آنا به نقل از HuffingtonPost، سال گذشته رون هاوارد، کارگردان فیلم «در قلب دریا»، جزئیات داستان چنین حمله‌ای را در سال 1820 به تصویر کشید که در رابطه با این غول‌های مهربان، موجوداتی که طولشان به بیش از 20 متر می‌رسد، است. در واقع، ماجرای غرق شدن کشتی آمریکایی صید نهنگ، «اسکس»، الهام‌بخش هرمان ملویل برای نوشتن رمان «موبی دیک» در سال 1851 نیز بود.

حالا نتایج تحقیقات جدید نشان می‌دهد که ساختار پیشانی نهنگ عنبر طوری تکامل یافته است که به عنوان دژکوب عظیمی در هنگام مبارزه با نهنگ‌های نر دیگر برای جلب توجه ماده‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. بر اساس مطالعات منتشرشده در ژورنال «PeerJ»، این نوع رفتار در نهنگ عنبر معمول است و قدرت ضربه به قدری است که قادر به غرق کردن یک کشتی است؛ بدون اینکه هیچ گونه آسیبی به خود نهنگ در چنین برخوردی وارد شود.

دانشمندان از شبیه‌سازی استفاده کردند تا تشخیص دهند که آیا ساختار پیشانی در طی برخوردها، به طور قابل توجهی باعث کاهش فشار و تنش در جمجمه نهنگ عنبر می‌شود یا خیر.

پیشانی یک نهنگ عنبر از دو بخش پر از روغن تشکیل شده است که یکی از آنها «اندام موم سفید» نام دارد و دیگری به نام «جانک» شناخته می‌شود. بر اساس یافته‌های جدید، بخش دوم نقش اساسی در توانایی ضربات دژکوبی در این موجودات اقیانوس ایفا می‌کند. این روغن‌های موجود در قسمت جلویی سر نهنگ‌ها، هدف اصلی صنعت شکار نهنگ در قرن نوزدهم میلادی بود.

دکتر اولگا پاناجیتوپولو، متخصص آناتومی، زیست‌شناسی استخوان و افزارگان‌شناس موجودات عظیم‌الجثه و سرپرست این مطالعه، در این‌باره اظهار کرد: «پیشانی نهنگ عنبر دارای عجیب و غریب‌ترین ساختار در قلمرو حیوانات است. یافته‌های ما نشان می‌دهد که دیواره بافت‌های پیوندی درون بخش جانک پیشانی نهنگ عنبر قادر است به عنوان ضربه‌گیر عمل کند».

این نظربه بحث‌برانگیز که سر نهنگ عنبر قابلیت وارد کردن ضربات دژکوبی را دارد در قرن نوزدهم در پی حادثه‌ای خاص به وجود آمد.

پاناجیتوپولو می‌گوید: «اون چیس (Owen Chase)، شکارچی نهنگ، در سال 1820 پس از اینکه یک نهنگ نر به کشتی‌اش ضربه زد و باعث غرق شدن آن در اقیانوس آرام شد؛ به توصیف سر این نهنگ پرداخت و اعلام کرد ساختار سر این موجود به گونه‌ای است که گویی برای این نوع حمله طراحی شده است».

ساختار سر نهنگ عنبر

وی در ادامه اضافه می‌کند: «تا قبل از تحقیقات ما، هرگز به امکان مکانیکی بودن ساختار پیشانی این موجود پرداخته نشده بود. جامعه علمی با بی‌میلی این فرضیه دژکوبی را پذیرفت. این امر بیشتر به این خاطر است که قسمت جلویی سر نهنگ عنبر محل قرارگیری ساختارهای آناتومیک حساسی است. این ساختارهای آناتومیک مخصوص برقراری ارتباط سوناری بین نهنگ‌هاست که امکان دارد در طی رویداد ضربات دژکوبی در معرض خطر قرار بگیرند. همچنین، افرادی که به چشم خود ضربه زدن نهنگ‌های عنبر را دیده‌اند، انگشت شمارند».

ساندرا لانهم، مامور حفظ منابع طبیعی، سال گذشته گزارشی را برای محققان فرستاد که به جزئیات چگونگی نبرد ضربات دو نهنگ عنبر می‌پرداخت. وی در سال 1997 وقتی در حال پرواز بر فراز خلیج کالیفورنیا بوده،این رویداد کم‌نظیر را به چشم خود دیده است.

حالا محققان می‌خواهند بیشتر در این‌باره یاد بگیرند؛ اینکه چگونه نهنگ‌ها قادرند این عمل را تکرار کنند و در عین حال از شکستگی جمجمه اجتناب کنند.

پاناجیتوپولو در آخر افزود: «مطالعات ما محدودیت‌هایی دارد اما امیداوریم که موجب ایجاد انگیزه در بررسی‌های آینده شود تا پرده از رموز قابلیت‌های مکانیکی سر موجودات دیگر، که رفتارهای پرخاشگرانه در آنها مشاهده شده اما بدون بررسی الگوها و نمونه‌ها به حال خود رها شده‌اند، در حین زدن ضربات سر بردارند».

مترجم: هانا حیدری