شهرام‌نیا: فضای مفیدِ مسقف شهر آفتاب، دو برابر مصلای تهران است/ جزئیات تخصیص متراژ در فضای مسقف شهر آفتاب

هادی حسینی‌نژاد، خبرنگار فرهنگی آنا: با تصویب انتقال بزرگترین رویداد فرهنگی-نمایشگاهی کشور از مصلای تهران به مجتمع نمایشگاهی شهر آفتاب که در مجاورت حرم مطهر امام خمینی(ره) در جنوب شهر تهران واقع شده، نگرانی‌های مختلفی در اصنافِ فعال در چرخه نشر کشور ایجاد شد که یکی از آن‌ها، به متراژ فضاهای نمایشگاهی و چیدمان سالن‌ها و غرفه‌ها مربوط می‌شد.

نظر به مشکلاتی که ناشران در برپایی غرفه‌های خود در ادوار اخیرِ نمایشگاه‌ کتاب تهران با آن روبرو بودند، مساله انتقال نمایشگاه به محلی دائمی و تخصصی، دغدغه‌ای ریشه‌دار به شمار می‌آمد. از طرفی مصوبات شورای اسلامی شهر تهران مبنی بر خارج کردن نمایشگاه‌ها از داخل شهر به مجتمع نمایشگاهی شهر آفتاب، در سال گذشته مدیران فرهنگی کشور را مجاب به انتقال نمایشگاه کتاب تهران به این مجتمع نمایشگاهی کرد. این تصمیم در حالی گرفته شد که حتی مراحل عمرانی فاز اول این مجتمع نیز به پایان نرسیده بود.

علی‌ای‌حال با قول مساعدت مسئولان شهرداری‌ تهران فاز اول این پروژه که ساختمان‌های سه‌قلو، Uشکل و ملل را در اختیار نمایشگاه کتاب قرار می‌داد، آماده‌سازی شده و به زودی به مسئولان برگزاری نمایشگاه تحویل می‌شود. مطابق با اظهارات قائم‌مقام نمایشگاه، این سه ساختمان در اختیار بخش ناشران عمومی قرار می‌گیرد و سایر بخش‌های نمایشگاه‌، اعم از بخش ناشران کودک و نوجوان، بین‌الملل، آموزشی و دانشگاهی مانند دوره‌های قبلی، در فضای غیر مسقف و زیر چادر مستقر خواهند شد.

در ادامه شرحِ گفت‌وگو با امیر شهرام‌نیا، مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران و قائم‌مقام بیست و نهمین نمایشگاه کتاب تهران را درباره جزئیات تخصیص فضاهای مسقف در شهرآفتاب و مقایسه نمایشگاه بیست و نهم با نمایشگاه سال قبل از منظر فضای نمایشگاهی، خواهید خواند:

در سال‌های اخیر که نمایشگاه کتاب تهران در مصلای تهران برگزار می‌شد، تنها فضای مسقف اصلی خود شبستان بود. آمارهای مختلفی از متراژ شبستان مصلا که همواره محل دایر شدن بخش ناشران عمومی بود، اعلام شده است؛ آماری بین 30 تا 40 هزار متر مربع. این متراژ دقیقا چقدر بود؟

در مصلای امام (ره) فضایی که در شبستانِ مصلای تهران در اختیار ما قرار می‌گرفت، چیزی حدود 35 هزار متر مربع بود که طبقه همکف و نیم‌طبقه فوقانی را شامل می‌شد. اما چنانچه از نام شبستان مصلای تهران برمی‌آید، این محل، محلی است که برای اقامه نماز طراحی و ساخته شده و کاربری نمایشگاهی برای آن در نظر گرفته نشده است. به همین خاطر مشکلاتی که به دلیل تفاوت ارتفاع در برخی بخش‌ها در راه‌روبندی‌ها و جاگذاری غرفه‌ها وجود داشت که عملا متراژ مفید را کم می‌کرد.

دقیقا چند درصد از این فضا، مفید واقع می‌شد؟

تقریبا 40 تا 45 درصد! با این توضیح که فضای مفید برای ما، فضایی است که در داخل غرفه‌ها وجود دارد و حتی متراژ راه‌روها را نیز در آن محاسبه نمی‌کنیم.

ممکن است میزان متراژ‌ها را دقیق‌تر مطرح کنید؟

طبقه همکف شبستان مصلای تهران چیزی حدود 14 هزار متر مربع و نیم‌طبقه فوقانی چیزی حدود 3 هزار متر مربع فضای مفید برای برپایی غرفه‌ها در اختیار ما قرار می‌داد که مجموعا ما را به رقم 17 هزار متر مربع می‌رساند. ما‌بقی بخش‌ها هم که در سازه‌های موقت و در فضاهای باز مصلای تهران در طول ایام نمایشگاه برپا می‌شد. به استثنای سال گذشته که رواق شرقی نیز چیزی حدود 2500 مترمربع فضای مفید در اختیار ما قرار داد(5 هزار متر مربع غیر مفید).

حالا که در آستانه برگزاری نمایشگاه بیست و نهم در شهر آفتاب هستیم، اوضاع متراژ‌های مسقف و مفید در سازه‌های دائمی شهر آفتاب چطور است؟

در شهر آفتاب ما ساختمان‌های سه‌قلو را داریم که فضای کل آن 25 هزار متر مربع است و فضای 20 هزار و 600 متر از آن نمایشگاهی است (الباقی اداری است) و از این متراژ، چیزی حدود 10 تا 11 هزار مترمربع فضای مفید برای جاگذاری غرفه‌ها در اختیار ما قرار گرفته است.

علاوه بر این، ساختمان ملل با 10 هزار متر مربع زیربنا در نمایشگاه بیست و نهم مورد استفاده قرار می‌گیرد که در دو سطحِ منهای یک و همکف،‌ حدودا 3 هزار مترمربع فضای مفید به ما می‌دهد.

یکی دیگر از سازه‌های شهرآفتاب که برای نمایشگاه بیست و نهم استفاده می‌شود، ساختان ورودی یا همان U شکل است. این ساختمان 3 سطح دارد که ما تصمیم گرفته‌ایم به دلیل کم‌بودن قابلیت نمایشگاهی، از طبقه پایین آن استفاده نمایشگاهی نشود. ولی در طبقه همکف و فوقانی 20 هزار مترمربع فضا داریم که فضای مفید آن برای احداث غرفه‌ها و سالن‌های کنفرانس، بین 11 تا 12 هزار متر مربع است.

در مجموع، فضای مفیدِ مسقف که شهر آفتاب برای برگزاری بیست و نهمین نمایشگاه کتاب تهران در اختیار ما قرار می‌دهد، نزدیک به 26 هزار متر مربع است. البته 2 فضای جنبی نیز در شهر آفتاب داریم که هر کدام نزدیک به هزار و 500 متر فضای مفید به ما می‌دهند که ما را جمعا به متراژ 30 هزار مترمربع، فضای مفیدِ مسقف می‌رساند؛ یعنی چیزی بیشتر از 2 برابر.

این اعداد و ارقام، خبر از برگزاری نمایشگاه در فضایی بیشتر دارد و البته بازدید‌های استانداردتر.

بله. اگر آن را با متراژ 14 هزار متر مربعی که در شبستان مصلای تهران مورد استفاده قرار می‌گرفت، مقایسه کنیم، درخواهیم یافت که نمایشگاه کتاب در شهر آفتاب در شرایط بهتری برگزار خواهد شد و بازددیکنندگان نیز بیشتر امکان بازدید از غرفه‌ها را خواهند داشت.

وضعیت بخش‌های به اصطلاح زیرچادری نمایشگاه کتاب تهران چطور خواهد بود؟

در سازه‌های مسقف نیز، شهر آفتاب مزیت‌های مختلفی نسبت به مصلای تهران دارد. در مصلا ما مشکل خیابان‌بندی‌های فضای داخلی را داشتیم و این باعث می‌شد ما مجبور باشیم دهانه‌های کوچکی را برای سالن‌ها در نظر بگیریم.

اما در شهر آفتاب به دلیل فضای باز موجود، این محدودیت را نداریم و ما سازه‌هایی با دهانه‌های 20، 25 و 30 متری را برای سالن‌ها در نظر گرفتیم. این فضا باعث می‌شود وقتی سیستم‌های تهویه در سالن‌ها تعبیه می‌شود، عملا سالن‌ها فرقی با سازه‌های مسقف و دائمی نمایشگاه نداشته باشد. بسیاری از نمایشگاه‌های جهان نیز از سازه‌های موقت استفاده می‌کنند. نمایشگاه مونیخ، نمایشگاه پکن، شانگهای، گوآنجو، مسقط که 30 هزار متر مربع از سازه موقت استفاده می‌کنند.

بنابراین باید بگویم اشکال ما در به کارگیری از سازه موقت نبود، اشکال در غیر استاندارد بودن سازه‌های استفاده شده در مصلا بود که در شهر آفتاب این نواقص رفع شده است.

پس هیچ تفاوتی در سازماندهی بخش‌های نمایشگاه کتاب تهران نداشته‌ایم.

خیر. تنها فرقی که با نمایشگاه‌های سال قبل داریم، به کارگیری از سازه‌های موقتِ استاندارد در بخش‌های غیر مسقف نمایشگاه است. با تصمیم خودِ‌تشکل‌های نشر، همچنان بخش ناشران عمومی در فضای مسقفِ نمایشگاه برگزار می‌شود؛ همچنین سایر سالن‌ها و بخش کشورها و ملل. اما بخش‌های دیگر همچنان در سازه‌های وقت برپا می‌شوند. به عبارت دیگر بخش ناشران کودک و نوجوان، دانشگاهی و آموزشی، و بخش بین‌الملل نیز به خواست تشکل مربوطه که ترجیح دادند فضای یک‌دستی در اختیار داشته باشند، در سازه‌های موقت و زیر چادر غرفه‌های خود را دایر خواهند کرد.

با توجه به اینکه تنها فاز اول از مجتمع نمایشگاهی شهر آفتاب در نمایشگاه امسال مورد استفاده قرار می‌گیرد، آیا امیدی هست که بخش‌های زیرچادری نمایشگاه، در سال‌ آینده سایه سقف را بر خود ببینند؟

قول شهرداری این است که تا سال آینده، سوله‌های در دست احداث را تکمیل خواهند کرد و امکان استقرار بخش‌های زیرچادری در این سوله‌ها فراهم می‌شود. به نظر می‌رسد با توجه به همت بالا و سرعت بی‌نظیری که این چندماه در پیش‌برد مراحل عمرانی از مسئولان شهرداری دیده‌ایم، این امر حتی تا 6 ماه آینده به سرانجام برسد و در نمایشگاه سی‌ام، این سوله‌ها جای سازه‌های موقت را بگیرند.