قانعی‌راد: 20 سال عقب‌ماندگی در توسعه محیط زیستی طبیعی است

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری آنا، سیدمحمد امین قانعی راد، جامعه‌شناس و رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران، در این نشست گفت: جامعه‌شناسی زیست محیطی هنوز جایگاه کارشناسی خود را نیافته است اما ما این گروه را به عنوان یک گروه تخصصی فعال و 14 نشست درباره محیط زیست را برنامه‌ریزی کرده‌ایم.

او در پاسخ به نکته بیان شده توسط محمد درویش درباره عدم حضور جامعه‌شناسان و دانشجویان این رشته در این نشست گفت: پیدایش دغدغه‌های محیط زیستی در جامعه‌شناسی به جامعه‌ای بازمی‌گردد که نیازهایش براساس طبقه‌بندی هرم مازلو تا حدودی تحقق پیدا کرده باشد تا آدم‌ها به مساله محیط زیست هم بپردازند. در جامعه ما بر سر آب با بیل دعوا می‌شود و دغدغه محیط زیست چندان مطرح نیست.

او ادامه داد: در شرایطی که فقر رو به گسترش است و بحث کاهش کشاورزی هم در میان است اینکه دغدغه محیط زیستی عمومی شود مشکل است. فقط از میانه دهه 90 میلادی در غرب انقلابی در مفهوم توسعه روی داد که مفاهیم محیط زیستی وارد مباحث توسعه شد. باید قبول کرد که ما 20 سالی از آنها عقب‌تر باشیم.

قانعی راد در تبیین نظرات دو میهمان این نشست نیز گفت: ناصر کرمی به عامل اقلیم و تغییرات آب و هوایی نزدیک بود و چاره را هم در تطبیق با شرایط می‌دید. از سوی دیگر محمد درویش به کنش انسانی اعتقاد داشت و اگر هم مساله جبری باشد و این کنش انسانی مطرح نباشد نمی‌شود جامعه‌شناسی را هم وارد کرد.

او برای راه‌حل هم به اظهار نظر شخصی پرداخت و گفت: من فکر می‌کنم تغییر نگاه در ابعاد کوچک تاثیر چندانی ندارد بلکه آن چیزی که کار می‌کند گفت و گو با دولت و رسیدن به مفهوم دولت سبز است.

او درباره طرح‌های مهندسی نیز گفت: مثلا همین طرح انتقال آب برای ساخت سه دریاچه را ببینید. این‌ها جنون مهندسی است این نگاه مسخره است یعنی فقط به ممکن بودن یا نبودن کار از لحاظ مهندسی می‌پردازند در حالی که هر نوع طرح اینچنینی عوارض سوء دارد. در مدل «سوسیو نیچر» (جامعه‌شناسی طبیعی) عاملیت فقط برای انسان تعریف نمی‌شود بلکه طبیعت نیز در این مدل نگاه کنشگر محسوب می‌شود.

قانعی راد، در بخشی از نشست در پاسخ به نظر ناصر کرمی در این باره که جبر جغرافیایی را عاملی بر رشد بنیادگرایی و دوری از مدنیت دانسته بود، گفت: ابن خلدون و مونتسکیو می‌گویند که تمدن‌ها در مناطق معتدل روی می‌دهند. حتی دموکراسی هم در مناطق معتدل شکل می‌گیرد. سوال من این است که آیا ما مدت طولانی است که در وضعیت پست نرمال به سر می‌بریم؟ علاوه بر این ما دچار پارادوکس می‌شویم چون برای حل این مساله به نوعی عقلانیت و همگرایی سیاسی نیاز داریم اما شما می‌گویید خشکیدگی اقلیم، ما را به سوی جبهه‌بندی و تقویت درگیری و پیش‌داوری‌ها می‌برد.