تحلیلگر مسائل قفقاز مطرح کرد: احتمال ورود روسیه و ترکیه به جنگ قره‌باغ/تشدید تنش، یعنی ورود پناهجویان بیشتر به ایران

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا،‌ بهرام امیراحمدیان، درباره مناقشه‌ها میان ارمنستان و آذربایجان در روزهای اخیر و دلایل ازسرگیری این درگیری‌ها پس از سال‌ها گفت: «باید ابتدا نگاهی گذرا به تاریخچه این درگیری داشت. این بحران به پیش از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق برمی‌گردد، زمانی که ارامنه قره‌باغ که در چارچوب جمهوری آذربایجان قرار داشتند خواستار استقلال شدند. این عده پیش از آن دارای خودمختاری در جمهوری شوروی سوسیالیستی بودند.»

وی ادامه داد: «در سال 1991(1370) پارلمان قره باغ اعلام کرد که این منطقه ضمیمه ارمنستان خواهد شد و به این ترتیب اختلافات بالا گرفت و ارامنه مستقر در خاک قره‌باغ به جنگ با آذربایجان پرداختند؛ جنگی که 30 هزار نفر کشته و صدها هزار نفر را آواره کرد.»

امیراحمدیان با بیان اینکه سرانجام در ماه می 1994 (اردیبهشت 1373) آتش‌بس بین دو کشور برقرار شد،‌ ادامه داد: «دو طرف بر این اساس توافق کردند که این آتش‌بس تا زمانی که راه‌حلی برای این مشکل به دست بیاید،‌ ادامه داشته باشد. در طول سال‌های گذشته نیز روسای‌جمهوری و وزیران امور خارجه دو کشور در نقاط مختلف با میانجیگری کشورهایی همچون آمریکا،‌ فرانسه و روسیه مذاکره کرده‌اند اما هیچ‌کدام از این مذاکرات نیز تاکنون نتوانسته به صلح پایدار و راه‌حل قابل قبولی برای دو طرف منجر شود.»

این استاد دانشگاه با بیان اینکه دست نیافتن به یک راه‌حل قابل قبول، بحران بین دو کشور را در حالتی از انجماد باقی گذاشته است، خاطرنشان کرد: «به همین دلیل نیز گاه‌گاهی درگیری بین خطوط تماس به وجود آمده است. آذربایجان اکنون مدعی است که 20 درصد از خاک این کشور توسط ارمنستان اشغال شده است و همین امر نیز دلیلی بوده‌است که در طول سال‌های گذشته ارتش خود را تجهیز کرده تسلیحات جنگی خریده است و خود را برای بازپس‌گیری سرزمین‌اش آماده کند.»

وی تأکیدکرد: «آذربایجان بر این امر نیز تأکید داشته که حاضر است با ابزارهای دیپلماتیک و از طریق راه‌حل دیپلماتیک به این مسئله پایان دهد و تمایلی به جنگ ندارد. با این حال، این کشور توجه جامعه جهانی را نیز به این موضوع جلب کرده است که در صورت حاصل نشدن راه‌حل، آذربایجان برای بازپس‌گیری قره‌باغ اقدام خواهد کرد.»

این کارشناس مسائل قفقاز تصریح کرد: «دو کشور نیز در قبال مردم خود مسئول و مدعی هستند که برای جنگ و کشتار صورت‌گرفته به ملت خود پاسخ دهند. آذربایجان بر این اساس مطرح می‌کند که باید به مردم این پاسخ را بدهد که چرا در صورتی که قرار نبود قره‌باع بخشی از آذربایجان باشد،‌ جنگ را به راه انداخته‌ و در سوی دیگر نیز ارمنستان به کشتار ارامنه و مسئولیت در قبال این کشتار تأکید دارد.»

وی درباره نتیجه این درگیری‌ها بیان کرد: «پیش‌بینی در این‌باره ممکن نیست،. عوامل زیادی در این موضوع درگیر هستند،. دو کشور در یک سطح در میان قدرت‌های بزرگ منطقه یعنی روسیه،‌ ایران و ترکیه تأثیرگذار هستند و بازیگران خارج از منطقه مانند آمریکا و اروپا نیز منافعی در دو کشور دارند.»

این کارشناس افزود: «از آنجا که بازیگران متعدد با وسعت عملکرد متفاوت در صحنه حضور دارند، رسیدن به نقطه مشترک بعید است و هر آنچه می‌توانسته برای حل مسئله ارائه شود نیز در طول سال‌های گذشته ارائه شده است.»

وی درباره نقش ایران با توجه به مرز مشترک و ورود برخی از درگیری‌ها به خاک کشور گفت: «مناطق پیرامونی در هر جنگی تحت‌تأثیر خواهد بود و شکی نیست که ممکن است موشکی مسیر خود را گم کند و یا سیل آوارگان به سمت مرزهای ایران کشیده شود.»

امیر احمدیان تأکید کرد: «به هر حال فکر نمی‌کنم که دو طرف در این مقطع به این مرحله برسند که درگیری‌ها شدید شود چراکه هم تجهیزات نظامی و دفاعی و هم افکار عمومی آنها را از اینکه دامنه جنگ را گسترش دهند، منع خواهد کرد.»

وی افزود: «اما در صورتی که این جنگ ادامه پیدا کند، روسیه به عنوان هم‌پیمان ارمنستان و ترکیه به عنوان هم‌پیمان آذربایجان ورود پیدا خواهند کرد و با توجه به مناقشاتی که بین روسیه و ترکیه در موضوع سوریه وجود دارد به نظر نمی‌رسد که این ورود آینده خوبی داشته باشد.»

او تأکید کرد:‌«اکنون سازمان ملل متحد و شورای امنیت به عنوان بازیگران اصلی این مناقشه باید نقش ایفا کنند و از ورود بازیگران متعدد به موضوع خودداری شود.»