باید از آموزش حافظه‌محور، به یادگیری تعالی‌بخش دست یابیم/ دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه تک‌رسالتی نیست

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا از روابط عمومی دانشگاه آزاد اسلامی، دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در افتتاحیه سی‌امین همایش سالانه بین‌المللی انجمن مهندسان مکانیک ایران که در واحد تهران مرکزی برگزار شد، گفت: خداوند را شاکریم که با خردمندی جامعه پزشکی و تلاش و فهم بالای مردم در مقابله با ویروس کرونا، شاهد بازگشایی و حضوری شدن دانشگاه‌ها هستیم و شرایط طولانی برگزاری غیرحضوری کلاس‌های آموزشی را پشت سر گذاشته‌ایم.

دکتر طهرانچی با اشاره به اهمیت توجه به بُعد کمی و کیفی آموزش عالی، اظهار داشت: براساس استانداردهای بین‌المللی مانند GRI برای ارزیابی نقطه مزیت کشور در حوزه دانش، به مسئله تربیت دانشجویان مهندسی پرداخته می‌شود که کشور ما رتبه چهارم جهانی را از آن خود کرده است.

وی ادامه داد: برخی رشد کمی را عیب می‌دانند، اما اساساً کیفیت از کمیت گسترده، زاییده می‌شود و اگر یک بستر فراگیر در کشور به وجود آید، به یکباره ستاره‌ها و قله‌ها ظهور و بروز می‌یابند؛ همانطور که در حوزه شعر و ادب فارسی زمانی که دوران اوج شعر حماسی بود، فردوسی نمود پیدا کرد و در دوران شعر عرفانی نیز ستاره‌هایی همچون حافظ و مولانا ظهور کردند.

وی خودکفایی در صنایع وابسته به علم را یکی از دستاوردها و پیشرفت‌های جمهوری اسلامی ایران عنوان کرد و افزود: اگر کشور ما پس از پیروزی انقلاب اسلامی و به ویژه دو دهه متلاطم اخیر، توانسته امنیت را برقرار کند، به دلیل خودکفایی در صنایع وابسته به علم بوده است و اگر به صنعت نظامی کشور نگاه کنیم، با یک صنعت خودکفا مواجه می شویم که برآمده از حرکت دانشگاه‌هاست.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: اگر امروز قدرت دیپلماسی ما، مسئله مذاکره با ابرقدرت‌ها و نظام سلطه را در یک فضای هم‌آوردی پیگیری می‌کند، به دلیل دستاوردهای برآمده از علم هسته‌ای است و این دستاوردها حاصل نمی‌شد، مگر آنکه رشد کمی گسترده منجر به رشد کیفی شود.

دکتر طهرانچی با بیان اینکه رشد کمی و کیفی علم و فناوری کشور ما باعث بی‌اثر شدن تحریم‌های ظالمانه شده، گفت: با وجود تحریم‌های گسترده آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران که به زعم خودشان فلج‌کننده‌ترین تحریم‌ها بوده است، شاهد آن هستیم که صنعت ما همچنان پا برجاست و بدون شک این پابرجایی حاصل وجود جامعه علمی و حرکت علمی ماست. رشد و پیشرفت باید در فضای کسب و کار نیز اتفاق بیفتد تا فرآیند دانش بنیان شدن کشور تسریع شود.

وی با اشاره به سند بنیاد ملی علوم (NSF)، گفت: براساس این سند؛ ظرفیت علوم پایه و مهندسی کشورها و همچنین گستردگی آموزش عالی، قدم نخست برای اقتصاد دانش بنیان است. از این رو نمی‌توان بدون عبور از این مسیر، اقتصاد دانش بنیان را رقم زد و این نکته مهمی است که ان‌شاءالله در این همایش به آن پرداخته خواهد شد.

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: در دنیا دو مفهوم «University System» و «University» که به معنای شهرهای دانشگاهی (سامانه‌های دانشگاهی) و دانشگاه است داریم که کارکرد این دانشگاه‌ها نیز به صورت نخبگانی یا دانشگاه اجتماعی است. ریشه دانشگاه نخبگانی به اوایل قرن ۱۹ میلادی برمی‌گردد و دانشگاه‌های اجتماعی نیز از نیمه دوم قرن ۲۰ به وجود آمدند. مدل دانشگاه آزاد اسلامی «شبکه دانشگاهی گسترده شهرپایه» است که در منطقه فعالیت دارد. این دانشگاه یک دانشگاه غیردولتی غیرخصوصی گسترده است که افراد بسیاری در تأسیس و توسعه آن نقش داشته و مردم بزرگترین پشتوانه آن بوده‌اند.

دکتر طهرانچی با بیان اینکه دانشگاه آزاد اسلامی با ظرفیت‌های عظیم خود حضوری مؤثر و جدی در آموزش عالی دارد، تأکید کرد: این دانشگاه یک نظام دانشگاهی گسترده با ۱۷ هزار هکتار مساحت، ۱۱ میلیون مترمربع فضای ساختمانی، ۲۷۳ واحد و ۱۳۰ مرکز دانشگاهی است. همچنین دارای شعب برون‌مرزی در کشورهای امارات، افغانستان، لبنان، انگلستان است. این دانشگاه با دارا بودن ۷۲۰ مدرسه و تحصیل ۱۲۰ هزار دانش‌آموز در مدارس سما، بزرگترین شبکه آموزش و پرورش عمومی پس از وزارت آموزش و پرورش است.

وی ادامه داد: دانشگاه آزاد اسلامی مانند دانشگاه‌های نخبگانی، تک‌رسالتی نیست و ما معتقدیم مجموعه را باید با اجزاء و تناسب آنها شناخت. به همین دلیل دانشگاه آزاد اسلامی یک هسته علوم و تحقیقات و شبکه علمی در دل خود داشته و دارای شبکه ارتقای دانش عمومی است که این شبکه پوسته توانای گسترده در سطح کشور است.

وی خاطرنشان کرد: رسالت دیگر دانشگاه آزاد اسلامی بحث مهارتی است که براساس آن؛ شبکه مهارت و کارآفرینی در این دانشگاه به وجود آمده است. علاوه بر اینها، رسالت توسعه شهرها را نیز برعهده دارد.

دکتر طهرانچی با بیان اینکه دانشگاه آزاد اسلامی تاکنون ۷ میلیون فارغ‌التحصیل را تقدیم جامعه کرده، گفت: یکی از تفاوت‌های دانشگاه آزاد اسلامی با دیگر دانشگاه‌ها در این است که آن دانشگاه ها جوانان و استعدادها را از شهرها به پایتخت و مراکز استان‌ها کشانده و باعث می‌شود این جوانان پس از فارغ‌التحصیلی، به شهرهای خود بازنگردند. این در حالی است که دانشگاه آزاد اسلامی با تأسیس واحدها و مراکز مختلف در شهرها، ارتقای دانش را در همان شهرها دنبال می‌کند و اکنون شاهدیم بدنه نخبگانی شهرها را دانش‌آموختگان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه آزاد اسلامی تشکیل می‌دهند.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به سند تحول و تعالی و برنامه راهبردی عملیاتی پنج ساله این دانشگاه، گفت: دانشگاه آزاد اسلامی در دوره جدید مدیریتی خود، یک مدل توسعه را در پیش گرفته و از ۳۱ اردیبهشت امسال که وارد چهل سالگی تأسیس این دانشگاه می‌شویم، با یک برنامه توسعه گام دوم را آغاز خواهیم کرد که در این سند، علم و فرهنگ در هسته قوام یافته و تربیت قوه عاقله با برون‌داد اقتصادی، اجتماعی و فناوری و در صحنه بین‌الملل تمدن‌سازی، الهام‌بخشی و مرجعیت‌آفرینی قرار دارد.

دکتر طهرانچی با بیان اینکه در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی امکانات بی‌نظیری وجود دارد، تصریح کرد: آزمایشگاه‌های دانشگاه آزاد اسلامی بسیار پیشرفته است. برای مثال در واحد تفت آزمایشگاه سه‌بعدی میز لرزه تمام‌مقیاس وجود دارد که در نوع خود از پیشرفته‌ترین آزمایشگاه‌ها به حساب می‌آید. در کنار این امکانات پیشرفته، در دانشگاه قدرت تصمیم‌گیری سریع نیز وجود دارد. یعنی فاصله تصمیم تا اجرا، بسیار کوتاه و فارغ از نظام‌های بوروکراتیک دولتی است.

وی با بیان اینکه دانشگاه آزاد اسلامی دارای یک هسته نخبگانی دانشی است، گفت: دانشگاه آزاد اسلامی در نظام رتبه‌بندی شانگهای در رشته مهندسی مکانیک رتبه ۴۳ جهانی، مهندسی عمران رتبه ۵۱ تا ۷۵ جهانی، مهندسی معدن رتبه ۵۱ تا ۷۵ و... را به خود اختصاص داده است.

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: در این دانشگاه ۲۵ هزار عضو هیأت علمی تمام‌وقت و ۴۰ هزار عضو هیأت علمی حق‌التدریس مشغول فعالیت هستند که هسته دانشی را تشکیل داده‌اند و برای جایگاه علمی دانشگاه تلاش می‌کنند. در طول عمر دانشگاه آزاد اسلامی ۱۳۰ هزار و ۴۵۰ مقاله در این دانشگاه تولید شده که یک میلیون و ۴۴۸ هزار بار به آن استناد شده است. در سال گذشته میلادی ۱۲ هزار مقاله در دانشگاه تولید شده که بسیار حائز اهمیت است. یکی از نکات مهم این است که بیش از ۶۰ درصد از مقالات در دانشگاه آزاد اسلامی Q۱ و Q۲ هستند که نشان از کیفیت مقالات دارد.

دکتر طهرانچی با اشاره به نظام رتبه‌بندی نانو، گفت: یک مقاله توسط آمریکایی‌ها نوشته شده که در آن مطرح شده در عرض ۱۵ سال اتفاق شگفت‌انگیزی در نانو رخ داده و ۲۰ مؤسسه علمی آمریکایی جای خود را به ۲۰ مؤسسه علمی غیرآمریکایی داده‌اند که کشورهای چین و کره از جمله آنها هستند. در این مقاله اشاره شده که اعجاب‌انگیزترین کشور، ایران است. با افتخار اعلام می‌کنم که دانشگاه آزاد اسلامی در میان مؤسسات ایرانی، جایگاه چهارم جهانی در فناوری نانو را به خود اختصاص داده است. این جنبه دانشگاه آزاد اسلامی است که باید در نشست‌های نخبگانی مورد توجه قرار گیرد.

وی افزود: اگر بخواهیم کل دانشگاه آزاد اسلامی را دانشگاه نخبگانی کنیم، باید بدانیم که دانشگاه آزاد اسلامی شبکه گسترده چهار زیرشبکه‌ای است که شامل زیرشبکه دانشی، زیرشبکه ترویجی و ارتقای سطح دانش، زیرشبکه مهارتی و زیرشبکه توسعه‌ای است.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی تاکید کرد: باید از نگاه دولتی و دولت‌سالارانه به دانشگاه آزاد اسلامی، به شدت پرهیز شود. در رویکرد جدید دانشگاه آزاد اسلامی، یک نگاه تحولی در آموزش را لازم می‌دانیم به طوری که از آموزش حافظه‌محور، به یادگیری تعالی‌بخش، عمیق ، کاربردی، فایده‌محور و بسترساز اشتغال دانش بنیان دست یابیم.

دکتر طهرانچی با بیان اینکه در این نشست باید در کنار مباحث تخصصی به این موضوع پرداخته شود که چگونه مهارت‌های موردنیاز مهندسان که شامل تعاملات، حل مسئله، کار گروهی و کارآفرینی است را بایستی در سیستم‌های تحول به کار گیریم و در پژوهش هم به پاسخگویی اثربخش به نیازهای علمی، تربیتی، محلی و ملی ، متأثر از آمایش دست یابیم.

وی در پایان گفت: خوشبختانه کار آمایش اقتصادی اجتماعی کلیه استان‌ها در شهرها صورت گرفته و متناسب با آن یک حرکت جدید را پیش رو داریم که دانش، مهارت و تعلیم و تربیت اجتماعی در کنار هم شکل گیرد.

انتهای پیام/۴۰۴۰/