دلایل مختلف کمر درد و تشخیص علت با روش های مختلف

به گزارش گروه بازار خبرگزاری آنا، کمردرد یکی از دلایل شایع مراجعه افراد به پزشک است. کمر درد ممکن است در مواردی مزمن و مداوم بوده و در برخی موارد به صورت دردی تیز و ناگهانی باشد. این درد که گاها به صورت ناگهانی بروز می کند، ممکن است به علت تصادف، سقوط از ارتفاع، بلند کردن اجسام سنگین و یا به دلیل ابتلا به بیماری دژنراتیو ستون فقرات، بتدریج و در پی افزایش سن رخ دهد. در برخی موارد نیز، اختلالات التهابی سیستم اسکلتی بدن یا سایر بیماری‌ها باعث ایجاد کمر درد می شوند. درمان کمردرد بسته به تشخیص علت ایجاد درد متفاوت است.

درک آناتومی مهره‌های کمر و ستون فقرات

ساختارهای متعددی در آناتومی مهره‌های کمر و ستون فقرات وجود دارد که با هم برای حمایت از ساختار کلی بدن کار میکنند. اختلال در کار هر یک از این ساختارها می تواند باعث ایجاد کمردرد شود.

ستون فقرات چهار بخش دارد:

• مهره‌های گردنی


• مهره‌های سینه‌ای


• مهره‌های کمری


• مهره‌های خاجی (ساکروم) و ناحیه دنبالچه.

علل شایع کمردرد

کمردرد، علل و دلایل احتمالی متعددی دارد. در این بخش به برخی از شایع‌ترین آنها اشاره شده است:

کشیدگی و پیچ خوردگی

کشیدگی و پیچ خوردگی یکی از شایع‌ترین دلایل کمردرد است. منظور از کشیدگی، وجود یک آسیب مربوط به عضله یا تاندون (که عضله را به استخوان متصل میکند) است، در حالی که پیچ خوردگی به پارگی رباط (که استخوان را به مفصل متصل میکند) مربوط می شود.

سقوط از ارتفاع، آسیب‌های ورزشی یا استفاده مداوم از مفصل میتواند منجر به پارگی تاندون یا رباط شود. در پی پارگی تاندون یا رباط، دردی ایجاد میشود که ممکن است از خفیف تا شدید متغیر باشد و اغلب این درد بصورت دردی توصیف میشود که از کمر به باسن منتقل میشود. این درد با حرکت کردن شخص تشدید شده و با استراحت کردن تسکین می‌یابد. علاوه بر درد، سفتی عضلات، اسپاسم عضلانی و کاهش دامنه حرکتی نیز جزو علائم شایع این حالت هستند.

فتق دیسک

دیسک‌‎های بین مهره‌ای، ما بین استخوان‌های ستون فقرات قرار دارند و به عنوان بالشتکی ضربه گیر عمل میکنند. این دیسک‌های بین مهره‌ای ممکن است به مرور زمان در پی دلایلی مانند افزایش سن، ضربه، چاقی، استرس مداوم و سیگار کشیدن، فرسوده شده یا آسیب دیده باشند. زمانی که دیسک تضعیف میشود، ممکن است دچار بیرون زدگی شود که اصطلاحا به این حالت برآمدگی دیسک یا فتق دیسک گفته می شود.

همچنین در پی فتق دیسک ممکن است دیسک پاره شود و هسته مرکزی دیسک به بیرون نشت کند. نشت هسته ژله مانند دیسک، اعصاب مجاور را فشرده می کند و این امر باعث ایجاد درد عصبی می شود. فتق دیسک میتواند باعث ایجاد کمردرد شدیدی شود که این درد ممکن است به باسن، کشاله ران و ساق پا نیز ساطع شود. فتق دیسک گردنی نیز میتواند باعث ایجاد دردی شود که در امتداد دست‌ها حس شود. فتق دیسک گردنی میتواند منجر به ضعف عضلانی، بی حسی و گزگز دست‌ها نیز بشود.

آرتروز

استئوآرتریت، شایع‌ترین نوع آرتروز ستون فقرات است که در اثر ساییدگی و پارگی غضروف بین استخوان های ستون فقرات ایجاد می شود. از بین رفتن غضروف میتواند باعث ایجاد دردی مزمن شود، شدید، تیز و ناگهانی شود که با حرکت کردن بدتر می شود.

حتی ممکن است احساسی شبیه به صدای ساییدگی مفاصل به نام کریپتوس، سفتی مفاصل و کاهش دامنه حرکتی نیز داشته باشید. پیشرفت این بیماری ممکن است باعث تشکیل خارها و زوائد استخوانی شود. خارهای استخوانی می‌توانند باعث فشردگی عصب شده و همانند فتق دیسک، باعث ایجاد بی حسی یا گزگز شوند.

سیاتیک

سیاتیک، دردی در پایین کمر و پایین تنه است که از تحریک عصب سیاتیک ناشی می شود. درد سیاتیک معمولا از پایین کمر به سمت پشت ران حس می شود و می تواند به سمت زانو منتشر شود. تحریک ریشه‌های عصبی کمر باعث ایجاد درد سیاتیک می شود.

درد سیاتیک ممکن است در اثر پارگی دیسک، خار استخوانی یا آسیب لگن، باسن یا ران ایجاد شود. ابتلا به دیابت، بارداری و نشستن طولانی مدت نیز از عوامل تشدید کننده احتمال بروز سیاتیک هستند. عارضه‌ای به نام سندرم پیریفورمیس نیز میتواند باعث بروز علائم شبیه به سیاتیک شود. سندرم پیریفورمیس یک اختلال عصبی و عضلانی غیر معمول است و زمانی که عضله پیریفورمیس عصب سیاتیک را فشرده می کند، ایجاد می شود. سیاتیک باعث ایجاد درد تند و تیز و گرفتگی عضلات شود که از ناحیه کمر به باسن و گاها به ساق پا و به کف پا تابیده میشود. گزگز، بی حسی و ضعف عضلانی نیز از جمله علائم شایع سیاتیک هستند.

تنگی کانال نخاعی

با افزایش سن، کانال نخاعی که نخاع در آن قرار دارد شروع به باریک شدن میکند. به این حالت، اصطلاحا تنگی کانال نخاعی گفته میشود. «تنگی کانال نخاع می تواند به صورت مادرزادی و یا به صورت اکتسابی ایجاد شود و در حالت مادرزادی قطر کانال نخاع به صورت اولیه کم می باشد و بنابراین بسیاری از پاتولوژیها و مشکلات کمری می تواند به راحتی موجب ایجاد علائم شدید در یک فرد با این حالت بشود.»(منبع) آرتریت نخاعی نیز می‌تواند باعث رشد بیش از حد استخوان در داخل کانال نخاعی شود.

اگر کانال نخاعی بیش از حد تنگ شود و اعصاب را تحت فشار قرار دهد، ممکن است درد شدیدی در ناحیه کمر و باسن، همراه با ضعف عضلانی، بی‌حسی و گزگز احساس کنید. سایر علل شایع تنگی کانال نخاعی عبارتند از اسکولیوز (انحراف ستون فقرات)، بیماری پاژه استخوان و ترومای ستون فقرات.

اسپوندیلولیزیس و اسپوندیلولیستزیس

به شکستگی استرسی مهره در استخوان‌های ستون فقرات، اسپوندیلولیزیس گفته میشود. اسپوندیلولیزیس در کودکانی شایع است که ورزش کردن (مانند ژیمناستیک یا فوتبال) موجب وارد شدن فشار مکرر به کمر آنها میشود. اسپوندیلولیزیس همچنین می تواند ناشی از آسیب ستون فقرات یا ضعف ستون فقرات در پی افزایش سن نیز باشد.

چنانچه این شکستگی مهره، ستون فقرات را بیش از حد ضعیف کند، ممکن است موجب سرخوردگی مهره های کمری شود که اصطلاحا به این حالت اسپوندیلولیستزیس گفته میشود. درد و سفتی از جمله علائم شایع اسپوندیلولیستزیس هستند. در این حالت اگر مهره به عصب برخورد داشته باشد، میتواند باعث ایجاد درد تیز، بی حسی و ضعف عضلانی شود.

پوکی استخوان

پوکی استخوان به معنای نازک شدن و ضعیف شدن استخوان‌ها است. کمردرد ناشی از پوکی استخوان، اغلب به علت شکستگی استرسی مهره در ستون فقرات رخ میدهد. این شکستگی ممکن است کاملا ناگهانی و در پی عطسه کردن یا خم شدن رخ دهد.

در این حالت، کمردرد ممکن است از درد مزمن تا شدید متغیر باشد. درد اغلب در قسمت تحتانی یا وسط کمر احساس می شود و با حرکت کردن بدتر می شود. در برخی موارد نادر، درد ممکن است به پاها یا شکم نیز تابیده شود. «پوکی استخوان خطر شکستگی استخوان را افزایش می‌دهد. در حدود نیمی از زنان بالای ۵۰ سال در طول عمر خود دچار شکستگی‌های لگن، مچ دست و یا مهره (استخوان‌های ستون فقرات) می‌شوند.»

علل نادر کمردرد

به ندرت پیش می‌آید که کمردرد ناشی از بیماری‌های سیستمیک (کل بدن) باشد. علل نادر کمردرد عبارتند از:

اسپوندیلیت آنکیلوزان (روماتیسم ستون فقرات)

اسپوندیلیت آنکیلوزان نوعی بیماری التهابی مفصل است که باعث می شود استخوان‌های کوچک ستون فقرات به هم جوش بخورند. این حالت اغلب قبل از ۴۰ سالگی فرد ایجاد شده و منجر به کمردرد، سفتی ستون فقرات، و حالت قوز شدگی می شود. کمردرد با ورزش بهبود می یابد و شب‌ها بدتر می شود.

سرطان

تومور سرطانی ممکن است به خودی خود در ستون فقرات ایجاد شود (تومور اولیه) یا اینکه ممکن است در پی گسترش و مهاجرت سلول‌های سرطانی از یک بافت به بافت‌های دیگر(متاستاز) ایجاد شود. درد ناشی از آن به صورت دردی گزنده توصیف می شود و اغلب در شب تشدید میشود. درد ممکن است به شانه ها یا گردن تابیده شود و می تواند با لاغری بی دلیل و خستگی مزمن همراه باشد.

سندرم دم اسبی

سندرم دم اسبی جزو اختلالات نادری است که در پی فشردگی شدید عصب نخاعی در بخش تحتانی ستون فقرات ایجاد میشود. این عارضه علاوه بر کمردرد میتواند باعث بی حسی یا گزگز یک یا هردوی پاها شود. مشکل داشتن در کنترل روده یا مثانه نیز یکی دیگر از علائم این بیماریست.

تشخیص علل کمردرد

پزشک کمر شما را معاینه میکند و توانایی شما در نشستن، ایستادن، راه رفتن و بلند کردن پاهایتان را ارزیابی می کند. همچنین، پزشک از شما میخواهد که میزان درد خود را در مقیاس صفر تا ۱۰ درجه بندی کنید و در مورد آن صحبت کنید.

این ارزیابی به پزشک در تعیین منبع درد و اینکه آیا دچار اسپاسم عضلانی هستید یا خیر، کمک می کند. از سوی دیگر، این اطلاعات به پزشک کمک میکند تا علل جدی‌تر کمردرد را نیز بررسی کند.

اگر پزشک به وجود یک بیماری خاص که باعث کمردرد شما شده مشکوک شود، تست‌های زیر را برای بررسی وضعیت شما تجویز میکند:

• نوار عصب و عضله یا الکترومیوگرافی (EMG): این تست، تکانه‌های الکتریکی تولید شده توسط اعصاب و پاسخ‌های عضلات شما را ارزیابی می کند. این آزمایش می تواند فشردگی عصب ناشی از فتق دیسک یا تنگی کانال نخاعی را تایید کند.


• تصویر برداری با اشعه ایکس: این تصاویر می توانند شکستگی استخوان، تغیییرات ناشی از افزایش سن، خمیدگی‌ها یا بد شکلی‌ها را نشان دهند اما نمی تواند به تنهایی مشکلات نخاعی، عضلانی، اعصاب یا دیسک را نشان دهند.


• ام آر آی یا سی تی اسکن: این اسکن‌ها تصاویری بدست میدهند که می توانند فتق دیسک یا مشکلات استخوان‌ها، ماهیچه‌ها، بافت‌های نرم، تاندون‌ها، اعصاب، رباط‌ها و رگ‌های خونی را نشان دهد.


• آزمایش خون: آزمایش خون به تعیین اینکه آیا عفونت یا بیماری دیگری دارید که ممکن است باعث درد شما شود کمک میکند.


• اسکن استخوان: اسکن استخوان زمانی پیشنهاد می شود که پزشک برای ارزیابی امکان وجود تومورهای استخوانی یا شکستگی‌های فشاری ناشی از پوکی استخوان به اطلاعات بیشتری نیاز داشته باشد.

انتهای پیام/۴۱۲۹/