مشکلات زانو و ستون فقرات در افراد مسن: علت و درمان

به گزارش گروه بازار خبرگزاری آنا، وقتی پیر می‌شویم، ستون فقرات و مفاصل رو به ضعیف شدن می روند. در این شرایط، عارضه‌های مفصلی و استخوانی زیادی وجود دارد که ممکن است شما یا عزیزانتان به آن‌ها دچار شوید که شایع‌ترین آن‌ها عارضه‌هایی هستند که معمولاً با پوکی استخوان و تغییرات دژنراتیو (تخریبگر) تأثیرگذار بر دیسک‌ها و مفاصل در ارتباط‌ اند.

شایع‌ترین مشکلات زانو در دوران پیری

وظیفه‌ای که بر عهده زانوهای شما قرار دارد باور نکردنی است: بخش اعظم وزن بدنتان بر آن‌ها تکیه دارد. هر قدمی که برمی‌دارید فشار بسیار زیادی را بر زانوهایتان وارد می‌کند (یعنی حدود یک و نیم برابر وزنتان). چنین فشارهایی باعث می‌شوند که زانوهایتان به مرور زمان تخریب شده و دچار مشکلات جدی زانو شوید.

آرتروز

آرتروز زانو شایع‌ترین نوع بیماری دژنراتیو (تخریب کننده) مفصل بوده و میزان ابتلا به آن در زنان 60 ساله دو برابر مردان 60 ساله است. برآوردها نشان می‌دهد که، برای مثال، در کشور سنگاپور، بیش از 40% از سالخوردگان از آرتروز زانو رنج می‌برند.

یکی از دلایل شایعِ درد طولانی مدت زانو در سالخوردگان آرتریت است. آرتریت معمولاً به دلیل ساییدگی و فرسودگی مفصل اتفاق می‌افتد.

در یک مفصل زانوی سالم، سر استخوان‌های تشکیل دهنده مفصل به طور یکنواخت با غضروفی پوشش داد شده است که باعث می‌شود، زانو حرکتی روان داشته و به راحتی خم و راست می‌شود. اما به مرور این غضروف تخریب شده و فرد دچار آرتروز می‌شود. در چنین حالتی حرکت محدود شده و درد به تدریج افزایش پیدا می‌کند. آرتروز دو نوع دارد (اولیه و ثانویه). هر دو آرتروز می‌توانند برای انگشتان دست و پا، مفاصل ران، زانوها و مفاصل قوزک پاها اتفاق بیفتند.

آرتروز اولیه

آرتروز اولیه زمانی بروز می‌کند که غضروف زانو به تدریج تخریب می‌شود. با بالا رفتن سن، مقدار آب تشکیل دهنده غضروف کاهش پیدا می‌کند، که این باعث می‌شود غضروف ضعیف‌تر شده و مستعد تخریب شود.

آرتروز ثانویه

آرتروز ثانویه ارتباطی با پیری نداشته و ناشی از آسیب‌، بیماری یا عوامل ژنتیکی است.

پارگی تاندون کشکک زانو

پارگی تاندون کشکک زانو می‌تواند برای هرکسی اتفاق بیفتد، اما در این میان، علاوه بر ورزشکاران، سالخوردگان 65 ساله و بالاتر نیز، به دلیل تخریب تاندون، در معرض خطر بالای دچار شدن به این مشکل قرار دارند.

تاندون کشکک زانو، پایین کشکک زانو را به استخوان ساق متصل می‌کند. گاهی اوقات این تاندون به طور جزئی یا کامل پاره می‌شود. در پارگی‌های جزئی، تاندون آسیب می‌بیند اما هنوز هم سر جای خود قرار داشته، اما باعث بروز علائم نرمی غضروف زانو و درد شدید در کشکک زانو می‌شود. در حالی که، پارگی کامل منجر به قطع شدن تاندون و جدا شدن کشکک زانو می‌شود. در چنین حالتی، فرد نمی‌تواند زانوی خود را صاف کند.

تاندون کشکک زانو چطور درمان می‌شود؟

پارگی‌های جزئی

پارگی‌های کوچک معمولاً به جراحی نیاز ندارند و در عوض متخصص ارتوپدی زانوی آسیب دیده را 4 تا 8 هفته در بریس قرار داده و برای بیمار داروهای مسکن و ضدالتهاب و فیزیوتراپی تجویز می‌کند.

پارگی‌های شدید و کامل

در چنین مواردی، معمولاً روی تاندون کشکک پاره شده عمل جراحی ترمیمی انجام می‌شود. گاهی اوقات، ترمیم امکان‌پذیر نبوده و می‌بایست تاندون کشکک زانو بازسازی شود. در این عمل، تاندون تخریب شده با یکی دیگر از تاندون‌های بدن خود بیمار یا تاندون یک فرد اهدا کننده تعویض می‌شود.

روماتیسم مفصلی

روماتیسم مفصلی یک بیماری خود ایمنی است که عمدتاً افراد بین 40 تا 60 به آن مبتلا می‌شوند و میزان شیوع آن در خانم‌ها سه برابر آقایان است. برای مثال، در سنگاپور روماتیسم مفصلی شایع‌ترین آرتریت التهابی مزمن بوده و حدود 5/0 تا 1% از جمعیت این کشور از آن رنج می‌برند.

روماتیسم مفصلی، که با آرتروز تفاوت دارد، به وضعیتی گفته می‌شود که در آن سیستم ایمنی به مفاصل خود بدن حمله می‌کنند. این بیماری ممکن است بافت و اندام‌ها را نیز درگیر کند. علت روماتیسم مفصلی همچنان ناشناخته باقی مانده است، اما عوامل محیطی و ژنتیکی می‌توانند در بروز آن نقش داشته باشند. تحقیقات نشان داده که افراد سیگاری در معرض خطر بالای ابتلا به این بیماری هستند.

روماتیسم مفصلی چطور درمان می‌شود؟

در حال حاضر هیچگونه درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد. با این حال، درمان سریع و تهاجمی می‌تواند به کاهش تأثیر بروی زندگی بیمار کمک کنند.

درمان غیرجراحی

متخصص ارتوپدی فیزیوتراپی را برای تقویت عضلات و بهبود انعطاف‌پذیری مفاصل، داروهای مسکن و ضدالتهابی را برای تسکین درد و داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری و ایمونوتراپی‌های جدید را برای کاهش سرعت پیشرفت بیماری تجویز می‌کند.

جراحی

با کمک برخی جراحی‌ها می‌توان قابلیت استفاده از مفاصل را بازیابی کرده، درد را کاهش داد و دفورمیتی‌ها (تغییر شکل مفاصل) را اصلاح نمود. این جراحی‌ها عبارتند از آرتروپلاستی، آرتروسکوپی زانو، آرترودز و سینووکتومی (عمل برداشتن پوشش داخلی ملتهب مفصل).

مشکلات شایع ستون فقرات در بین سالخوردگان

شکستگی‌های ستون فقرات

بسیاری از زنان بالای 70 سال با درد و ناراحتی شکستگی‌ها ناشی از پوکی استخوان آشنا هستند. شکستگی‌ها ستون فقرات ناشی از پوکی استخوان (یا سایر انواع شکستگی‌ها) که بین سالخوردگان شایع هستند، باعث درد مداوم پشت گردن و کمر درد ناتوان کننده‌ای می‌شوند. ناراحتی ناشی از این شکستگی‌ها بر روی فعالیت‌ها روزانه و همچنین احساسات و روابط فرد تأثیر منفی می‌گذارد.

شکستگی‌های ستون مهره‌ها شایع‌ترین نوع شکستگی‌های ناشی از پوکی استخوان هستند. گاهی اوقات کمردرد ناشی از شکستگی‌ها مهره‌ها علائمی شبیه به علائم سایر بیماری‌ها یا عارضه‌ها دارد. به همین دلیل است که انجام تصویربرداری‌های تشخیصی اهمیت زیادی دارد. آزمایش‌هایی مثل عکس‌های رادیولوژی، ام‌آرآی یا سی‌تی‌اسکن می‌توانند به ارزیابی شکستگی‌های فشاری و شکستگی همراه با له شدگی مهره‌ها (wedge fracture) کمک می‌کنند. برای تأیید تشخیص پوکی استخوان از بیوپسی استخوان هم استفاده می‌شود.

درمان شکستگی ستون فقرات

خبر خوش اینکه در بسیاری از موارد شکستگی‌های فشاری ستون مهره‌ها ( که شایع‌ترین نوع این شکستگی‌ها است) بدون نیاز به هرگونه درمانی ظرف سه ماه بهبود می‌یابند. اکثر پزشکان برای دوره بهبودی، انجام اقدامات ساده‌ای مثل مصرف محدود داروهای مسکن و استراحت را توصیه می‌کنند. همچنین ممکن است یک بریس کمر هم تجویز شود.

جراحی برای درمان شکستگی‌های ستون فقرات

حدود یک چهارم موارد شکستگی ناشی از پوکی استخوان به خوبی به مراقبت‌های محافظه‌کارانه مثل فیزیوتراپی، دارو، یا انتظار کشیدن (برای بهبودی) جواب نمی‌دهند. بنابراین، در مواردی که درد شدید بوده و با اقدامات محافظه‌کارانه بهتر نمی‌شود، پزشکان جراحی را توصیه می‌کنند. البته، پزشک معالج ابتدا در مورد گزینه‌های پیش روی بیمار با او صحبت می‌کند.

دژنراسیون دیسک

دژنراسیون (تخریب تدریجی) ساختارهای ستون فقرات، که به خاطر بالا رفتن سن بروز می‌کند، در خیلی از موارد اجتناب‌ناپذیر است. این مشکل می‌تواند برای هر یک از ساختارهای تشکیل دهنده کمر شامل دیسک‌ها، استخوان‌ها، مفاصل، رباط‌ها، عضلات، عصب‌ها و غیره اتفاق بیفتد. در اکثر موارد درمان‌های غیرجراحی می‌توانند درد کمر را تسکین داده و توانایی‌های جسمانی بیمار را افزایش بدهند.

البته، گاهی اوقات، روش‌های محافظه‌کارانه جواب نمی‌دهند و پزشک جراحی را توصیه می‌کند. چنین گزینه‌ای خصوصاً زمانی مطرح می‌شود که درد شدید و/یا بی‌امان بوده یا درد ناشی از رادیکولوپاتی (علائمی مثل درد سیاتیک که ناشی از تحریک یک ریشه عصب ستون فقرات هستند) یا میلوپاتی (علائم ناشی از قطع شدن یا فشرده شدن نخاع) باشد.

دژنراسیون دیسک‌های ستون فقرات شایع‌ترین نوع دژنراسیون ستون فقرات بوده و غالباً اولین نوعی است که بروز می‌کند. دژنراسییون دیسک‌های ستون مهره‌ها می‌تواند در سایر بخش‌های ستون فقرات نیز منجر به تغییرات دژنراتیو شود.

درمان دیسک‌های در حال تخریب

عموماً مراقبت‌های محافظه‌کارانه برای کاهش‌ دادن شدت علائم این دیسک‌ها کافی است. در اینجا مراقبت‌های محافظه‌کارانه معمولاً شامل فیزیوتراپی، برنامه ورزشی خانگی، فعال ماندن در محدوده قابل تحمل، مصرف داروهای مسکن و (در برخی موارد) تزریقات ستون فقرات می‌شود. در عین حال، به ندرت پیش می‌آید که برای درد محوری پایین کمر، که به دلیل دژنراسیون دیسک اتفاق می‌افتد از جراحی استفاده شود، چراکه نرخ موفقیت جراحی برای درمان درد پایین کمر پایین است.

موفقیت درمان دیسک‌های در حال تخریب، بر اساس میزان کاهش درد و همچنین توانایی‌های عملکردی بیمار در زندگی روزمره (مواردی مثل توانایی راه رفتن، ایستادن، نشستن و بلند کردن اجسام بدون بروز درد، توانایی شرکت در زندگی اجتماعی با کمترین محدودیت ممکن، راحت و بدون مشکل سفر کردن و میزان مدیریت و/یا بهبودی از تغییرات دژنراتیو در دیسک‌ها) اندازه‌گیری می‌شود.

انتهای پیام/ ر