داریوش معمار: وضعیت بازار نشر به سال‌های جنگ بازگشته است

داریوش معمار، شاعر و کارشناس حوزه نشر در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی آنا، با اشاره به وضعیت نابسامان بازار کتاب گفت: «اتفاق اصلی افزایش قیمت‌ها و هزینه‌ها و در مقابل با آن کاهش توان خرید در مردم است. اگر نگاهی به بازار کتاب بیندازیم می‌بینیم هزینه‌های کاغذ، ملزومات چاپ، چاپ، توزیع و فروش سه تا چهاربرابر افزایش پیدا کرده و درآمد شهروندان در مقابل این تورم، تقریبا یک‌سان باقی مانده است و این یعنی کاهش توانایی خرید در حد یک سوم.»

وی ضمن بیان این مطلب که خط فقر در شهرهای بزرگ کشور، روی درآمد 3 میلیون تومانی درنظر گرفته می‌شود، ادامه داد: «ناشران در این شرایط مجبور شدند قیمت کتاب را از صفحه‌ای 25 تومان به 60 تا 80 تومان افزایش بدهند؛ یعنی سه برابر! همچنین کتاب‌فروشان و عوامل توزیع نیز با توجه به رکود بازار، به مشکل برخوردند. نتیجه اینکه بازار نشر در حال حاضر انسان را به یاد وضعیت این بازار در سال‌های جنگ تحمیلی می‌اندازد.»

معمار توضیح داد: «در سال‌های جنگ مردم درگیر مشکلات عدیده‌ای مانند بحران‌های اجتماعی، نبود سرمایه و پول، رکود اقتصادی و درگیری‌های شدید ذهنی بودند و عملا تولیدات کتاب بسیار کم بود. حالا با رویه‌ای که طی سال‌های اخیر شاهد آن بوده‌ایم، افت تولید و فروش کتاب در این‌سال‌ها انسان را به یاد سال‌های دهه 60 می‌اندازد.»

وی اشاره کرد: «وضعیت کتاب به حدی خراب است که مراکز توزیع یا حاضر به پذیرش کتاب‌های تازه نیستند و یا از هر کتاب 2، 5 یا نهایتا 10 جلد بیشتر تحویل نمی‌گیرند؛ یعنی توزیع‌کنندگان در حال حاضر به اندازه تعداد کتاب‌هایی که پیشتر تنها یک کتاب‌فروشی برای فروش می‌پذیرفت هم نیست. این وضعیت دقیقا گویای شرایط بحرانی بازار نشر است.»

این شاعر همچنین با انتقاد به سیاست‌های مدیریت فرهنگی در کشور خاطر نشان کرد: «در این سال‌ها دولت تنها دو برنامه حمایتی داشته؛ اول تزریق یارانه خرید کتاب بین مردم که هربار بیشتر به تضعیف بدنه نشر واقعی کمک کرده و دوم ایجاد مراکز نشر، توزیع و فروش دولتی و وابسته به نهادهای مختلف، که به‌جز پیچیده کردن بازار، دامن زدن به نگاه‌های جزمی و امکان راه‌یابی نداشتن هر کتاب به این شبکه، نتیجه‌ای برای نشر کشور به همراه نداشته است.»

معمار تاکید کرد: «دولت هنوز به هیچ برنامه مثبتی در سیاست‌های حمایتی خود نرسیده است و نگاهش به بخش خصوصی، تنها مبتنی بر کنترل و نظارت بوده تا حمایت و تشویق.»

این کارشناس نشر درباره آینده این صنف فرهنگی-اقتصادی در جامعه گفت: «به نظر من اگر وضعیت به همین شکل پیش برود، به زودی باید شاهد خرید دستگاه‌های مجهز چاپ کتاب توسط ناشران باشیم که با استفاده از آن‌ها، نسخه به نسخه اقدام به انتشار کتاب کنند.»