آرمان‌خواهی همچنان در ادبیات داستانی زنده است/ «رستاخیز عاشقی» و «نعلین‌های آلبالویی» روایت‌هایی از جستجوی عدالت و ایمان

به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات و کتاب گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، آرمان‌گرایی یکی از خصلت‌های بنیادین ادبیات داستانی پس از انقلاب محسوب می‌شود که در ادوار گوناگون با شدت و ضعف توسط نویسندگان و اهالی ادبیات دنبال شده است. با وجود کم رنگ شدن مضامین ارزش‌مدار و مرتبط با مسئولیت اجتماعی در سال‌های پس از پایان جنگ تحمیلی، نسل جدیدی از نویسندگان این عرصه همچنان عَلَم ادبیات آرمانگرایانه را به دوش گرفته‌اند.

این رویکرد محتوایی البته با درنظر گرفتن واقعیات و مقتضیات جامعه و همچنین ظریف وجذابیت های فرمی دنبال می‌شود. در ادامه، دو اثر از نویسندگان نسل جدید ادبیات داستاتی ایران که مضامینی دغدغه‌مند و مرتبط با احیای آرمان‌های اخلاقی جامعه دارند و آشکارا بر ضرورت داشتن مسئولیت اخلاقی تاکید می‌کنند را مرور خواهیم کرد.

رستاخیز عاشقی

«رستاخیز عاشقی» نام اثری از محمد سرشار است. این رمان داستانی عاشقانه را در بستر انگیزه‌های عدالت‌خواهانه و با قلم و لحنی روان و امروزی بیان می‌کند.

«رستاخیز عاشقی» روایت زندگی و افکار طلبه‌ای جوان به نام یحیی است. وی در جایگاه شخصیت اصلی رمان، در تقابل با یک شخصیت سرمایه‌دار و نوکیسه است که برای مقاصد تجاری خود، اراضی روستاییان را با روش‌های نامشروع می‌خرد. یحیی به عنوان عنصر آگاهی‌بخش و فعال داستان به مبارزه با این رویکرد پرداخته و برای اجرای انگیزه‌های عدالت‌خواهانه خود تلاش می‌کند. او ابتدا از مسیرهای معمول و تعبیه‌شده در قانون سعی می‌کند تا مدیران شهرداری و دستگاه قضائی را نسبت به اقدامات نادرست سرمایه‌دار فاسد آگاه سازد،اما به‌تدریج درمی‌یابد که بسیاری از مدیران برای حفظ جایگاه خود یا سکوت می‌کنند و یا به‌نوعی در منافع شخصیت منفی داستان شریک هستند.

یحیی به عنوان طلبه‌ای که آرمان‌های عدالت‌خواهانه داشته و از آموزه‌های دینی نیز برداشتی پویا و اجتماعی دارد، نمی‌تواند در برابر این بی‌عدالتی سکوت کند. وی به آگاه‌سازی و فعال کردن مردم رو می‌آورد و در این مسیر ناهموار، همسرش آمنه نیز چون کوهی استوار در کنار او می‌ایستد و یاری‌اش می‌کند. همسری که عاشقانه یحیی را دوست دارد و یحیی هم با تمام وجود دل در گرو او بسته است.

کتاب با روایت عاشقانه میان یحیی و آمنه آغاز می شود و به‌خوبی توانسته است پدیده عشق را از نگاه یک طلبه جوان و آرمان‌خواه به تصویر بکشد. آمنه هم به عنوان همسر و همراه یحیی دو قوه عاطفه و صلابت را به‌خوبی در کنار هم جمع کرده است.

«رستاخیز عاشقی» از آنجایی که داستانی برای دوران حاضر و معاصر است، می‌تواند به‌راحتی با مخاطبان جوان ارتباط برقرار کند و در عین حال مفاهیمی همچون مبارزه با سرمایه‌داری نامشروع، عدالت‌طلبی، آزادی‌خواهی، فسادگریزی و آرمان‌گرایی منطقی را نیز در تار و پود رویدادهای خود به شکلی پذیرفتنی به مخاطب ارائه دهد. از سوی دیگر این رمان در بیان ریزه‌کاری‌های سبک زندگی طلبه‌های جوان هم تا حد زیادی موفق عمل کرده و توانسته تصویری پذیرفتنی از آرزوها، شیوه زندگی و فراز و نشیب‌های زندگی طلبه‌ها ارائه دهد. با این حال زبان و لحن داستان گاهی از فضای امروزی جدا می‌شود و به نوعی کسالت و سنگینی بیش از حد می‌رسد، اما کشش ماجرا و بار عاطفی آن به اندازه‌ای است که می‌تواند بر این ایرادات جزئی سایه بیفکند.

محمد سرشار فرزند محمدرضا سرشار (رضا رهگذر) است. پدر وی، چهرۀ شناخته‌شده ادبیات داستانی و راوی قصه‌های ظهر جمعه رادیو است. محمد سرشار که در سال ۱۳۶۰ در شیراز به دنیا آمده، در حال حاضر مدیر شبکه کودک تلویزیون است. پیش از این دو کتاب « بچرخ تا بچرخیم» و «زنها همه مثل هم‌اند» به قلم او منتشر شده بود.

کتاب «رستاخیز عاشقی» نوشته محمد سرشار توسط انتشارات کتابستان در ۳۰۶ صفحه و به قیمت ۲۱ هزار و پانصد تومان منتشر شده است.

نعلین‌های آلبالویی

«نعلین‌های آلبالویی» عنوان مجموعه‌داستانی به قلم مهدی نورمحمدزاده است.«پنجاه‌درصد»، «عشق روزهای آپولو»، «برج سفید» و «نعلین‌های آلبالویی» تعدادی از این داستان‌های هشت‌گانه هستند. در هر کدام از این داستان‌ها، خواننده به شکلی ملموس و یا پنهان و درون‌متنی با دوگانه‌های مختلفی مواجه می‌شود که به نظر می‌رسد از مقتضیات زندگی امروز باشد. چالش‌هایی که از ناهمخوانی دنیای مدرن و پشتوانه قوی و عمیق سنت و عرفان سرچشمه می‌گیرد.

در این چالش‌ها، آن چه به انسان و خواننده کتاب، امید و توان حل مشکلات را می‌دهد عنصر ایمان است. نویسنده با نثری روان و درقالب داستان‌های امروزی به دنبال این است تا نشان دهد که در بین تمام راه‌حل‌های رنگارنگ برای رسیدن به آرامش و حل معضلات در زندگی شخصی و اجتماعی، این زندگی مؤمنانه است که می تواند چاره بسیاری از کمبودها و کجروی‌ها شود.

در مجموعه داستان «نعلین‌های آلبالویی» هر شخصیتی به اندازه ظرفیت خود بهره‌ای از عرفان و ایمان دارد و گویا این بهره‌مندی سرنوشت و سرشت اوست. نویسنده در هرکدام از داستان‌ها، مفاهیمی را به عنوان هسته داستان قرارداده که در طول تاریخ هم‌عرض و هم‌پای ایمان مطرح شده‌اند. دوگانه‌هایی که بشر هموار در انتخاب یا ترکیب کاربردی میان آنها سرگردان بوده است. تردید و ایمان، عشق و ایمان، ایمان و بصیرت، ایمان و علم و ایمان و عمل بخشی از این دوگانه‌ها هستند که در این مجموعه‌داستان پیش روی خواننده قرار می‌گیرند. در این میان، در یکی از داستان‌هایی که همنام کتاب است موضوعاتی نظیر عرفان، جهان‌بینی و ولایت نیز در قالب چهار شخصیت به نام‌های کمال، یونس، مهرداد و ساسان که به زیارت مزار عارفی به‌نام «شیخاب» می‌روند بیان شده است.

در این کتاب، دنیای سنت و عرفان درست در میانه زندگی شهری و پرسروصدا و ماشین زده امروز حضوری پررنگ دارد. پدیده‌های به ظاهر ناآشنا و در باطن همیشه همراه بشر، محور داستان‌ها قرار گرفت است. نویسنده توانسته است با قلمی ساده و فارغ از پیچیدگی‌های فرمی، دوگانه‌های فکری زندگی امروزی را ارئه دهد. علاوه بر این، خودشناسی و تلاش برای شناخت عمیق، آن هم در مناسبات زندگی مدرن از بن‌مایه‌های این مجموعه داستان به حساب می‌آید.

با خواندن داستان‌های این کتاب، خواننده با بطن و جوهره بسیاری از مشکلات و اضطراب‌های درونی خود که ناشی از طلب حقیقت و معنا کردن زندگی است آشنا خواهد شد. در عین حال امید نیز در همه داستان‌ها به شکل پیدا و پنهان حضور دارد و مانع از غلبه پوچی و تاریکی بر ذهن خواننده می‌شود.

مؤسسه فرهنگی هنری شهرستان ادب،کتاب «نعلین‌های آلبالویی» نوشته مهدی نورمحمدزاده را در ۱۰۸ صفحه و به قیمت ۱۰ هزارتومان منتشر کرده است.

انتهای پیام/۴۱۰۴/