«طنز و کاریکاتور» را حداقل تا ۳۰۰ شماره ادامه می‌دهم/ کاریکاتور مروج انتقادپذیری در جامعه است

به گزارش خبرنگار حوزه موسیقی و هنرهای تجسمی گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، جواد علیزاده (جواد علیزاده مقدم) کارتونیست و کاریکاتوریست ایرانی، متولد ۱۳۳۱ در اردبیل دارای مدرک کارشناسی زبان انگلیسی از مدرسه عالی ترجمه است. کشیدن کاریکاتور را از سال ۱۳۵۰ در مجله کاریکاتور شروع کرد و تا سال ۱۳۵۷ در آنجا فعالیت می‌کرد. در ایام انقلاب، طی سال‌های ۱۳۵۶ تا ۱۳۶۰، کاریکاتوریست سیاسی روزنامه کیهان بود. وی این روزنامه را در سال ۱۳۶۰ ترک کرد.

پس از آن تا سال ۱۳۶۹ با نشریات بهلول، فانوس، نمکدون، مشغولیات، فکاهیون و روزنامه ابرار همکاری کرد. طی سال‌های ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۹ گاهنامه‌های کاریکاتور با موضوعات متنوع سیاسی، اجتماعی، هنری، سینمایی، ورزشی و فلسفی از جمله: کاریکاتورهای جدی، طنز موشکی، سیاستمداران جنجالی، کمدین‌های سینما، آلبوم فوتبال، شوخی با اینشتین و … را چاپ کرد. وی در سال ۱۳۶۹ آغاز به انتشار مجله «طنز و کاریکاتور» کرد و تاکنون این مجله را اداره می‌کند.

علیزاده ۳ جایزه داخلی و حدود ۳۰ جایزه بین‌المللی از جمله مقام اول کاریکاتور چهره در جشنواره آنگلت فرانسه، جشنواره تولنتینو ایتالیا، مدال نخل نقره‌ای بوردیگرا ایتالیا، مقام اول جشنواره کاریکاتور کودک آنکارا، جایزه اول جشنواره آیدین دوغان ترکیه، جایزه اول پرتره در گالاراته ایتالیا، نشان لیاقت سازمان ملل در آمریکا را نصیب خود کرده‌ است. این کاریکاتوریست در جشنواره‌های دو سالانه‌های بین‌المللی کارتون تهران، اولین جشنواره بین‌المللی کاریکاتور روز جهانی قدس-ایران، جشنواره تجسمی جوانان کشور بخش کاریکاتور، جشنواره کاریکاتور جامعه ایمن مشهد، جشنواره ملی کاریکاتور اراک، جشنواره کارتون بجنورد و... به‌عنوان داور فعالیت داشته است.

نمایشگاه آثار کارتون و کاریکاتور این کاریکاتوریست ایرانی با عنوان «پایان» از ۱۸ بهمن‌ماه تا ۲۷ بهمن‌ماه در حال برگزاری است. به همین مناسبت با وی به گفت‌وگو پرداخته‌ایم که در ادامه از نظر می‌گذرانید.

چند بُعدی و متنوع کار می‌کنم

علیزاده درباره استقبال از نمایشگاه آثار کارتون و کاریکاتور با عنوان «پایان»، گفت: در روز افتتاح قرار بود حضور داشته باشم اما به‌خاطر ابتلا به ویروس کرونا امکان حضور نداشتم. اطلاع دقیق از استقبال بازدیدکننده‌ها ندارم اما در برنامه‌هایی که از تلویزیون دیدم استقبال بد نبوده است. البته با توجه به شرایط کرونایی و محدودیت‌های ناشی از آن نباید انتظار استقبال ایده‌آل را داشت.

وی افزود:‌ در حال حاضر بیشتر در فضای مجازی مشغول به کار هستم. اهل راه‌اندازی نمایشگاه نیستم مگر اینکه گروهی با بعضی از دوستان برگزار کنم. در این ۵۰ سال فقط چند مرتبه نمایشگاه انفرادی داشتم؛ اوایل سال ۵۷ (سال پیروزی انقلاب اسلامی) نمایشگاهی در مورد صادق هدایت گذاشتم. خیلی چند بُعدی و متنوع کار می‌کنم؛ یعنی کارهای سیاسی، فلسفی، چهره‌های ادبی، سینمایی، ورزشی و... نمایشگاه دیگری نیز ۲۰ سال پیش در خانه کاریکاتور برگزار شد. در نمایشگاه‌های جمعی چه در ایران و چه در خارج از کشور بسیار حضور داشته‌ام.

به تصویر کشیدن پایان استبداد شاهنشاهی

این کاریکاتوریست درخصوص انتخاب عنوان پایان برای نمایشگاه، اظهار کرد:‌ پوستر این نمایشگاه، کاریکاتور شاه است که روی عینک‌اش «The End» نوشته شده، آن کاریکاتور را بعد از پیروزی انقلاب در روزنامه کیهان که فضای آزادی حاکم شده بود، کار کردم. با ارائه این کاریکاتور می‌خواستم پایان پهلوی و استبداد شاهنشاهی را به تصویر بکشم. عنوان این نمایشگاه هم برگرفته از همان کاریکاتور است.

وی درباره اینکه کاریکاتور در مفاهیم تاریخ انقلاب اسلامی چقدر می‌تواند مؤثر باشد، خاطرنشان کرد:‌ کاریکاتور در واقع محتوای موجز و مختصر را در برابر دید مخاطب قرار می‌دهد. این کاریکاتور می‌تواند چند خط ساده باشد یا همانند کاریکاتور «The End» با فضاسازی و هاشور هم همراه باشد. مهم آن محتوایی است که با آن خلاصه‌سازی می‌شود و در دید مخاطب قرار می‌گیرد. بنابراین کاریکاتور هنری بسیار مؤثر و تأثیرگذار است.

طنزدرمانی با کاریکاتور

علیزاده در ادامه افزود: کاریکاتور ابعاد گوناگونی دارد. در زمان انقلاب می‌تواند یک کاربرد داشته باشد و مفاهیم انقلابی را به بیننده منتقل کند. در زمان جنگ می‌تواند در افشای جنگ‌افروزان و کسانی که جنگ را به یک کشور تحمیل کرده‌اند، کار شود. در شرایط عادی هم می‌تواند به مشکلات اجتماعی جامعه اشاره کرده و از شرایط موجود انتقاد کند. تأثیری که کاریکاتور می‌گذارد چه از نظر روحی و روانی شخص را وادار می‌کند به مشکلات خودش بخندد، به نوعی می‌توان به آن طنزدرمانی گفت. کاریکاتور می‌تواند جنبه آموزشی داشته باشد و مسئله‌ای پیچیده‌ را خیلی راحت خلاصه کند. کاریکاتور جنبه انتقادپذیری دارد که آن را در جامعه ترویج می‌کند. در این صورت مسئولان متوجه مشکلات جامعه شده و درصدد رفع آن‌ بر می‌آیند. جنبه گرافیکی دارد؛ یک کاریکاتور با زبان تصویر مخاطب را وادار به فکر می‌کند تا سوژه آن کاریکاتور را درک کند. این عادت مخاطب به فکر کردن باعث می‌شود عمق دید وسیع‌تر شود و با دیدی که پیدا کرده، مسائل را تحلیل کند.

بیشتر بخوانید:‌

• «نور، نگاه، رنگ» نگاهی متفاوت به طبیعت کشورمان دارد/ دید هنری داشته باشیم، هر گوشه‌ای از خاک ایران یک تابلوی نقاشی است


• گمنامی یک رشته هنری و طعم تلخ طعنه‌های ناآگاهانه!/ حتی برخی از اهالی مطبوعات هم نقاشی دیجیتال را نمی‌شناسند


• تندیس شهدا را مجسمه‌سازانی بسازند که متعهد و متخصص باشند/ مسئولان دست‌های پشت‌پرده سوزاندن مجسمه حاج قاسم را پیگیری کنند


• بعد از کرونا هم آموزش آنلاین هنر را ادامه می‌دهم/ هنرجویان با هدف درآمدزایی به سمت هنرهای تجسمی نیایند

مترجم زبان انگلیسی یا کار در روزنامه

این کاریکاتوریست در ادامه اظهار کرد:‌ رشته تحصیلی من مترجمی زبان انگلیسی است. با رشته تحصیلی‌ام به‌عنوان مترجم قطعات تخصصی هلی‌کوپتر قبل از انقلاب با ماهی هفت هزار تومان استخدام شدم. آرزوی هر جوانی بود که با این شرایط و حقوق خوب استخدام شود اما من چون در روزنامه هم کار می‌کردم باید یکی‌ را انتخاب می‌کردم. کار روزنامه را با ماهی ۴هزار تومان انتخاب کردم. اگر به سمت کاریکاتور رفتم به‌خاطر یک تصمیم دلی بود و از روی عشق و علاقه‌ام این کار را کردم. هنوز دارم کار می‌کنم و به قول معروف دلم جوان است.

علیزاده با اشاره به اینکه روایت‌های دوران انقلاب اسلامی باید برای جوانان که نسل آینده کشور هستند بازگو شود، بیان کرد:‌ بسیاری از کاریکاتورهایی که کار کردم در خصوص موضوع انقلاب است که به سال ۵۷ و اوایل سال ۵۸ مربوط می‌شود. متأسفانه رسانه‌ها و شبکه‌های بیگانه سعی در این دارند که چهره دیگری از شاه را به مردم جامعه نشان دهند که از واقعیت دور است. نسل امروز این داستان‌ها را نمی‌داند. بنابراین باید برای جوانان که نسل آینده کشور هستند فرهنگ‌سازی شود.

نشریات کاغذی و چاپی ضرر است

وی افزود:‌ تصمیم دارم تا آن‌جا که می‌شود مجله‌ «طنز و کاریکاتور» را ادامه دهم. حداقل دو شماره دیگر به‌صورت چاپی منتشر کنم که بتوانم به ۳۰۰ شماره برسم. این نشریه با «گل‌آقا» منتشر شد. من هنوز دارم ادامه می‌دهم. منتهی به‌خاطر شرایط اقتصادی، گرانی کاغذ، رشد فضای مجازی و روی آوردن مردم جامعه به نشریات اینترنتی، دیگر چاپ نشریات کاغذی ضرر است. از طرف دیگر ۳۱ سال این مجله را منتشر کردم و همه زندگی‌ام را سر آن گذاشتم. دلم نمی‌آید آن را متوقف کنم. می‌خواهم دو شماره دیگر به‌صورت کاغذی منتشر کنم، بعد اگر عمری بود حالا یک فکری می‌کنیم!

انتهای پیام/۱۱۰/