دانشجویان به فرایند عادی آموزش باز می‌گردند؟
بایدها و نبایدهای آموزش و آزمون حضوری/ ساحت‌های سه‌گانه دانشگاه در فضای مجازی مجال رشد ندارند
دانشگاه آزاد اسلامی با توجه به آسیب‌های واردآمده از آموزش‌های مجازی بر پیکره آموزش عالی و کاهش موارد ابتلا به کرونا با افزایش واکسیناسیون، برای بازگشت به آموزش حضوری در آینده نزدیک، خیز برداشته است.
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، دو سال همه‌گیری کرونا آنچنان زندگی مردم را مختل کرد و تغییر داد که خروج از عادت‌هایی که افراد در این مدت با آن دمخور شده‌اند باعث از یاد رفتن امور معمولی گذشته شده است، یکی از این حوزه‌ها که به‌شدت تغییر رویکرد داد، آموزش و به‌ویژه آموزش عالی بود و برخلاف گذشته، تقریباً همه آموزش‌ها به‌صورت مجازی دنبال شد.
گویی دانشجویان به‌عنوان روح دانشگاه‌ها از یاد برده‌اند که زمانی به دانشگاه می‌رفتند و آموزش‌ها را حضوری فرا می‌گرفتند. هرچند آموزش مجازی و در بستر الکترونیک مانع از تعطیلی دانشگاه‌ها شد اما آسیب‌ها و آثار مخرب آن قابل کتمان نیست. در این میان دانشگاه‌ها باید با توجه به آسیب‌های واردآمده از آموزش‌های مجازی بر پیکره آموزش عالی و کاهش موارد ابتلا به کرونا با افزایش واکسیناسیون، تدابیر لازم در بازگشت به آموزش حضوری را اتخاذ کنند.
بر این اساس دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی به‌عنوان بزرگترین دانشگاه حضوری جهان، باید خود را برای بازگشت حداکثری به دانشگاه آماده کنند زیرا با وجود زیرساخت‌ها و برنامه‌ریزی‌های لازم برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی دیگر ادامه آموزش مجازی منطقی به نظر نمی‌رسد.
بررسی وضعیت برگزاری امتحانات در دانشگاه‌های کشور
نیمسال جاری در میان بیم و امیدهایی برای از سرگیری آموزش حضوری دانشجویان، حداقل از اواسط ترم آغاز شد اما شیوع سویه‌های جدید و وضعیت ناپایدار پاندمی کرونا، امیدها برای آموزش حضوری در دانشگاه را کمرنگ کرد، شرایط را به طرز دیگری رقم زد و احتمال برگزاری حضوری امتحانات را نیز کاهش داد.
البته با توجه به اینکه برخی دانشگاه‌ها ازنظر امکانات زیرساختی، شرایط برگزاری حضوری امتحانات را دارا بودند، نحوه برگزاری امتحانات پایان‌ترم در نیمسال اول ۱۴۰۱-۱۴۰۰ به دانشگاه‌ها واگذار شد. محمدعلی زلفی گل، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری دراین‌باره با اشاره به اینکه به‌طور کامل تابع تصمیمات ستاد ملی مقابله با کرونا هستیم، می‌گوید، «دانشگاه‌ها می‌توانند با توجه به ظرفیت‌های خود تصمیمات لازم درباره امتحانات اتخاذ کنند و امتحانات را به‌صورت حضوری یا مجازی برگزار کنند که این مسئله بستگی به ظرفیت و امکانات هر دانشگاه دارد.»
در این میان دانشگاه‌های برتر کشور با توجه به شیوع اُمیکرون، سلامتی دانشجویان و اساتید، رویکردهای متفاوتی را پیش گرفته‌اند ولی تصمیم اغلب این دانشگاه‌ها، برگزاری مجازی امتحانات است.
رسول جلیلی، رئیس دانشگاه صنعتی شریف، سلامت دانشجویان، استادان و کارمندان دانشگاه را مهم‌تر از تصمیمات بخشنامه‌ای می‌داند و عنوان می‌کند، «با توجه به مشکلات خوابگاه‌ها، احتمال برگزاری حضوری امتحانات پایان‌ترم در این دانشگاه خیلی ضعیف است.»
بهترین رویکرد در نحوه برگزاری امتحانات پایان‌ترم دانشجویان، متعلق به دانشگاه آزاد اسلامی است
محمود کمره‌ای، معاون آموزشی دانشگاه تهران در رابطه با وضعیت برگزاری امتحانات پایان نیمسال اول ۱۴۰۱ -۱۴۰۰ دانشجویان این دانشگاه می‌گوید، «امتحانات پایان نیمسال اول ۱۴۰۱ -۱۴۰۰ برای تمامی مقاطع مختلف تحصیلی دانشگاه تهران بنا بر تصمیم هیئت منتخب شورای دانشگاه، به‌صورت غیرحضوری برگزار می‌شود.» به گفته وی برگزاری آزمون واحدهای عملی نیز به‌صورت موردی توسط دانشکده‌ها و به‌صورت حضوری و عملی برگزار خواهد شد.
وضعیت برگزاری امتحانات دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه علامه طباطبایی کمی متفاوت از دانشگاه‌های دیگر کشور است. علی‌اکبر افضلیان، معاون آموزشی این دانشگاه دراین‌باره خاطرنشان می‌کند، «امتحانات مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد غیرحضوری و در مقطع دکتری به‌صورت حضوری است.» علی آدمی، معاون آموزشی دانشگاه علامه طباطبایی نیز گوید، «برگزاری امتحانات پایان نیم سال اول سال تحصیلی ۱۴۰۱–۱۴۰۰ برای دانشجویان مقطع دکتری ورودی سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ با رعایت پروتکل‌های بهداشتی به‌صورت حضوری و امتحانات سایر دانشجویان به‌صورت مجازی برگزار می‌شود.»
نحوه برگزاری حضوری یا مجازی امتحانات در دانشگاه علم و صنعت نیز تاکنون قطعی نشده است. محمدرضا دلیری، معاون آموزشی این دانشگاه دراین‌باره اظهار می‌کند که «فعلاً تصمیم دانشگاه به برگزاری مجازی امتحانات است تا منابع و امکانات لازم تأمین شود ولی شاید شرایط برگزاری امتحانات تغییر کند.»
اسدالله کردنائیج، معاون آموزشی دانشگاه تربیت مدرس، با بیان اینکه نحوه برگزاری امتحانات به‌زودی اطلاع‌رسانی خواهد شد. از برگزاری حضوری و بعضاً غیرحضوری امتحانات پایان‌ترم دانشجویان این دانشگاه خبر می‌دهد.
در بین تمامی دانشگاه‌های سطح یک کشور، بهترین رویکرد در نحوه برگزاری امتحانات پایان‌ترم دانشجویان، متعلق به دانشگاه آزاد اسلامی است زیرا این دانشگاه انجام این امر را به واحدها در استانها واگذار کرده است. جواد علمائی، معاون علوم، مهندسی و کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی، دراین‌باره تأکید می‌کند، «با توجه به وضعیت شیوع کرونا برگزاری امتحانات در هر شهر تعیین می‌شود. سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی نیز به مراکز استانها اعلام کرده که با توجه به شرایط منطقه‌ای، لزوم رعایت پروتکل‌های بهداشتی و با توجه به سلامتی دانشجویان، اساتید، کارمندان و کارکنان تصمیم منطقی را در نحوه برگزاری امتحانات اتخاذ کنند.»
بیشتر بخوانید:
- ادامه آموزش مجازی علم کشور را نابود می‌کند
- صفر تا ۱۰۰ الزامات دانشگاه‌ها برای از سر گرفتن آموزش حضوری/ دانشگاه آزاد اسلامی دغدغه آموزش با کیفیت را دارد
- درک حالت روحی دانشجویان توسط استادان در آموزش مجازی ممکن نیست
با این اوصاف، در این سه ترم بحث انواع تقلب در امتحانات مجازی بسیار داغ شد. هرچند در امتحان حضوری نیز ممکن است تقلب صورت گیرد، اما امکان کنترل شرایط در امتحانات حضوری بیشتر است و بروز خطا در امتحانات حضوری به حداقل می‌رسد؛ به گفته وی، «اولویت دانشگاه آزاد اسلامی برگزاری امتحانات به‌صورت حضوری است تا از مدارک علمی دانشجویان صیانت شود اما اگر قرار باشد امتحانات دانشجویان مقاطع کاردانی و کارشناسی مجازی برگزار شود، شرایط برای برگزاری حضوری امتحانات دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری به دلیل تعداد کم، بیشتر فراهم می‌شود.»
دانشگاه آزاد اسلامی تدابیر لازم برای بازگشت به آموزش حضوری را فراهم می‌کند
آموزش مجازی در سال‌های کرونایی تنها راه تعطیلی از آموزش شد اما ادامه این روند کیفیت آموزش و امتحان دانشجویان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. کاهش موارد ابتلا، افزایش سرعت واکسیناسیون و رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی در برگزاری آموزش، آزمون‌ها و امتحانات به‌صورت حضوری مؤثر است و دانشگاه‌ها باید با برنامه‌ریزی صحیح مهیای بازگشت به آموزش حضوری شوند.
البته نگاه و سیاست وزارت علوم در مورد بازگشایی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی این است که به‌مرور دانشجویان در این مراکز حضور فیزیکی داشته باشند. به گفته علی خاکی صدیق، معاون آموزشی وزارت علوم؛ «دانشگاه‌های دیگر به‌تدریج آموزش حضوری را شروع می‌کنند و با توجه به اینکه در مناطق مختلف کشور شرایط از نظر رنگ‌بندی کرونایی متفاوت است شرایط دانشگاه‌ها با یکدیگر متفاوت است.» وی دراین‌باره می‌گوید، «دانشگاه‌ها می‌توانند به‌جای ۲ هفته تا یک ماه (۴ هفته) بازه زمانی برگزاری امتحانات را افزایش دهند تا بتوانند شرایط را مدیریت کرده و مشکلی پیش نیاید.»
به عقیده احمد نادری، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی، «آموزش حضوری به علت تعامل دانشجویان و اساتید مزایای خاص خود را دارد و بیش از این نمی‌توان کلاس‌ها را به‌صورت غیرحضوری برگزار کرد.»
اصل آموزش حضوری است و نمی‌توان مبنای آموزش را مجازی قرار داد
حجت‌الاسلام عبدالحسین خسروپناه، معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی نیز با اشاره به اینکه ادامه آموزش مجازی رویکرد علم کشور را نابود می‌کند به خبرنگار آنا می‌گوید، «برخی از دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی به خاطر کمبود امکانات خوابگاهی با آموزش حضوری مخالفند درحالی‌که باید به‌سرعت تنگناها را برطرف و امکان حضور دانشجویان را فراهم کنند، ما در دانشگاه آزاد اسلامی برنامه داریم با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی از ترم آینده به آموزش‌های حضوری بازگردیم.»
دکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی هم درباره برگزاری حضوری یا غیرحضوری کلاس‌های آموزشی و امتحانات، یادآور شد، «سؤالی که باید در پاسخ به این پرسش مطرح کرد، این است که آیا آموزش مجازی یک نسخه دائمی است؟ پاسخ منفی است، چراکه دانشگاه سه ساحت تربیت و رشد شامل تربیت تخصصی، اجتماعی و مهارتی دارد و در بهترین شرایط تنها می‌توان رشد تخصصی را در آموزش مجازی فراهم کرد. بی‌شک مهارت‌های تعاملی و اجتماعی، مهارتی و اشتغال‌محور در آموزش مجازی رخ نمی‌دهد، بنابراین اصرار دانشگاه آزاد اسلامی برای برگزاری کلاس‌ها توجه به هر سه بعد تربیتی دانشگاه است.»
بیشتر بخوانید:
رصد دانشجویان در آموزش مجازی امکان‌پذیر نیست/ آموزش حضوری مطلوب‌ترین شیوه آموزشی
بازگشت به فضای حقیقی آموزشی ضروری است
علاوه بر این، بازگشت به فضای حقیقی آموزشی ضروری است چون همه متخصصان فن بر این امر اشتراک نظر دارند که با مجازی بودن حق مطلب ادا نمی‌شود. به گفته دکتر طهرانچی، «در آینده از محاسن آموزش مجازی استفاده خواهیم کرد اما ابزار کلی آموزش مجازی نیست، اصل و پایه آموزش‌ها حضوری است.» رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در اواسط ترم تحصیلی جاری، برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته در واحدهای دانشگاه در همه مناطق به‌جز مناطق قرمز را حضوری عنوان می‌کند و به خبرنگار آنا می‌گوید، «کلاس‌های دانشجویان در مناطق آبی حضوری و در مناطق زرد ۴۰ درصد مجازی و ۶۰ درصد باید به‌صورت حضوری برگزار شود.» البته تشکیل کلاس‌های حضوری صرفاً در خصوص دروسی بود که دارای ظرفیت حداکثر ۳۰ نفر باشند و اعلام شد که برگزاری کلاس‌های درسی با ظرفیت بیش از ۳۰ نفر همچنان به‌صورت مجازی خواهد بود.
جواد علمایی، معاون علوم پایه، مهندسی و کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی هم در این خصوص معتقد است در کلاس‌های مجازی شاید صدای دانشجویان یا استادان شنیده شود اما حالت روحی فرد قابل مشاهده نیست درصورتی‌که در تعلیم و تربیت حالت روحی فرد مهم است و عنوان می‌کند، «ما نگران آموزش دانشجویان در بستر الکترونیک هستیم، اینکه آموزش واقعی و با کیفیت به دانشجویان ارائه می‌شود یا نه؟ در آموزش مجازی نمی‌توان حضور دانشجویان را کنترل کرد، قرار است دانشجویان در آینده فارغ‌التحصیل و وارد بازار کار شوند، به همین دلیل باید آموزش‌های باکیفیت دریافت کنند؛ بنابراین آموزش برای دانشگاه آزاد اسلامی بسیار اهمیت دارد.»
هرچند در امتحان حضوری نیز ممکن است تقلب صورت گیرد، اما امکان کنترل شرایط در امتحانات حضوری بیشتر است و بروز خطا در امتحانات حضوری به حداقل می‌رسد
جمشید صباغ‌زاده، قائم‌مقام واحد علوم و تحقیقات، با طرح ازسرگیری آموزش حضوری در دانشگاه آزاد اسلامی به خبرنگار آنا می‌گوید، «اصل آموزش حضوری است، نمی‌توان اصل آموزش را مجازی قرار داد، نفع آموزش مجازی جانبی است، می‌توان از امکانات این نوع آموزش استفاده کرد اما نمی‌توان آن را اصل قرار داد. لذا در راستای حضوری شدن خدمت به دانشجویان برنامه‌ریزی و زیرساخت‌های لازم صورت گرفته است، با رعایت پروتکل‌ها به سمت حضوری شدن پیش خواهیم رفت.»
در دو سال اخیر عادت کردن به آموزش مجازی، موجی از اعتراض‌ها نسبت به برگزاری آزمون‌های سراسری متعدد، امتحانات و برگزاری کلاس‌های عملی و آزمایشگاهی را در پی داشت. شاید بعضی از آن‌ها بارها به تعویق افتادند اما درنهایت با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی و رعایت فاصله و فروکش کردن پیک‌های متعدد کرونا، به شیوه مطلوب برگزار شدند. بر اساس همین دلایل، در آستانه نیمسال جدید تحصیلی تمامی دانشگاه‌ها و به‌خصوص دانشگاه آزاد اسلامی با تدابیر لازم برای برگزاری آموزش و امتحانات و آزمون‌ها به شیوه حضوری مهیا خواهد شد و فصل جدیدی از فعالیت آموزشی را رقم خواهند زد.
انتهای پیام/۴۱۶۷/پ
انتهای پیام/
