مسعود دهنوی در گفت‌وگو با آنا:
کار هنری برای حاج قاسم دلی است، نه زوری!/ فاجعه میانکاله دوباره در حال رخ دادن است
کارگردان مجموعه فیلم کوتاه «مردی برای همه» معتقد است تمام کسانی که در این فیلم‌ها حضور داشتند به عشق حاج قاسم و کاملا دلی این کار را انجام دادند.
به گزارش خبرنگار حوزه سینمایی گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، مجموعه فیلم کوتاه «مردی برای همه» یکی از آثار نمایشی ویژه‌ای است که به همت «مکتب حاج قاسم» تهیه و تولید شده است و با زاویه نگاهی خاص، به مراسم تشییع پیکر سردار شهید حاج قاسم سلیمانی می‌پردازد. این مجموعه متشکل از خاطراتی است که مردم از این روز تلخ داشتند و حالا ما آنها را در قالب چهار اثر مجزا می‌بینیم.
سازنده این مجموعه مسعود دهنوی است، کسی که در میان مستندسازان و کارگردان‌های آثار کوتاه چهره‌ای شناخته شده است و چند هفته پیش نیز با مستند «پرواز بی‌بازگشت» در پانزدهمین جشنواره سینما حقیقت حضور داشت، مستندی که به فاجعه زیست محیطی مرگ مشکوک صدها پرنده در تالاب میانکاله در شمال ایران می‌پرداخت و از آثار قابل دفاع جشنواره سینما حقیقت امسال بود. در آستانه نمایش مجموعه فیلم کوتاه مردی برای همه و به بهانه این اثر با دهنوی گفت‌وگو کردیم، گفت‌وگویی که بخش‌هایی از آن نیز به صحبت در رابطه با مستند خوش ساختش و کم لطفی‌هایی که به آن شد اختصاص یافت.
آنا: کمی از حال و هوای مجموعه فیلم کوتاه «مردی برای همه» بگویید، ما باید در انتظار چه اثری باشیم؟
دهنوی: «مردی برای همه» چهار اپیزود کوتاه داستانی است که هرکدام زمانی بین چهار تا شش دقیقه دارد. این فیلم‌ها براساس خاطرات واقعی مردمی در مراسم تشییع پیکر حاج قاسم سلیمانی ساخته شده که هرکدام لوکیشن و فضای خاص خود را دارد. یکی از آنها با نام «مهمان» در خانه‌ای به میزبانی زوجی کرمانی است. اپیزود دیگر با نام «دیوار» در یک قهوه‌خانه شکل می‌گیرد، «ماشین سوم» در پادگانی نظامی است و «فرصت» در خود مراسم تشییع پیکر.
آنا: این ترکیب را چطور انتخاب کردید و از میان چند خاطره به این چهار قصه رسیدید؟
دهنوی: ما تقریبا نزدیک به چهارصد خاطره خواندیم و از میان آنها ۸ خاطره پیدا کردیم که چهار موردشان نهایی شد و برای این چهار مورد وارد فاز فیلمنامه‌نویسی شدیم. در حقیقت تلاش کردیم کارها تنوع داشته باشد و هر داستانی که جذاب‌تر است و فضای دراماتیک بیشتری دارد را انتخاب کردیم.
«مردی برای همه» مخلصانه و دلی
آنا: حالا چرا فیلم کوتاه؟ دلیل خاصی داشت که این مدیوم را انتخاب کردید؟
دهنوی: پیشنهاد اولیه مکتب حاج قاسم برای این مجموعه، مستند بود و ما هم با این دید پروژه را آغاز کردیم، ولی در مرحله پژوهش دیدیم که برخی از این خاطره‌های مردمی می‌تواند در قالب آثار داستانی کوتاهی به تصویر دربیاید و باتوجه به اینکه اخیراً در فضای مجازی و تلویزیون کارهای سه چهار دقیقه‌ای برد رسانه‌ای بیشتری دارد و بهتر دیده می‌شود، قالب فیلم کوتاه را برای این کار انتخاب کردیم. از طرف دیگر سعی کردیم روی فرم و فضاسازی ویژه‌ای هم کار نکنیم و دقیقا همه چیز شبیه فضای همان خاطرات مردمی روان و عادی باشد. یعنی تلاشی نکردیم که سینما به رخ بکشیم. چون حس کردیم بستر این کار مردمی است و خواستیم این بستر تا انتها حفظ شود.
آنا: از زمانی که مکتب سوژه را به شما پیشنهاد داد، تا خاطرات را بررسی کردید و کارها را ساختید چقدر زمان برد؟
دهنوی: کل مراحل این پروژه، از صفر تا صد، حدودا! سه ماه زمان برد. در این میان هم تمام وقت روی این مجموعه متمرکز بودم و فقط برای اکران مستند «پرواز بی‌بازگشت» در جشنواره سینماحقیقت حضور داشتم که البته آن هم زمانی بود که کار در مرحله صداگذاری و آهنگسازی بود و از دست من کاری برنمی‌آمد.
آنا: ساخت کار برای شخصی مثل حاج قاسم سلیمانی با این زاویه نگاه، واقعا سخت است، گروه تولید این پروژه را با چه متر و معیاری انتخاب کردید؟
دهنوی: مهم‌ترین ویژگی این بود که همه کسانی که در تولید این اثر نقش داشتند، کاملا دلی و مخلصانه کار می‌کردند. مثلاً علیرضا علویان که مسئولا صداگذاری کار بود یا حبیب خزایی‌فر که آهنگسازی آن را انجام داد، هنرمندانی حرفه‌ای در حوزه کاری خود هستند که اصولا کار کوتاه انجام نمی‌دهند و هرکدام چند پروژه برای جشنواره فجر امسال داشتند، اما چون دلشان با این کار بود، زمان‌هایی را در میان کارهایشان خالی می‌کردند تا کارهای مجموعه «مردی برای همه» را نیز انجام دهند.
بیشتر بخوانید:
چه کسی فلامینگوی من را کشت؟!/ نگاهی به مستند «پرواز بی‌بازگشت»
کاری متفاوت برای مردی متفاوت ساخته‌ایم
بعضی‌ها گفتند ما کار سیاسی نمی‌کنیم!
آنا: گروه بازیگران کار چطور، آنها را با چه فرمولی انتخاب کردید؟ اپیزودها بازیگر تکراری هم دارد یا خیر؟
دهنوی: خیر، هر اپیزود یک تیم بازیگری مجزا دارد و در هر اپیزود حداقل یک چهره شناخته شده حضور دارد. مثلا ابوالفضل همراه بازیگر قسمت «ماشین سوم» بود یا خانم رادمنش که در عصر جدید هم حضور داشت، به همراقه خانم بقلانی که بازیگری عرب زبان بود، در قسمت «مهمان» حضور داشتند. آقای حشمت آرمیده هم در اپیزود «دیوار» به ایفای نقش پرداخت. فقط یک اپیزود بازیگران آشنا و چهره نداشت که در آن از بازیگران خوب و حرفه‌ای تئاتر استفاده شده است.
آنا: قطعا اگر به سراغ بازیگران شناخته شده‌تر می‌رفتید، شاید ضریب نفوذ کا بیشتر می‌شد، بازیگرانی هم بودند که نخواستند در کار حضور داشته باشند؟
دهنوی: بله متاسفانه بودند و نمی‌خواهم نامی از آنها بیاورم. من زمانی که کار را می‌نوشتم فکر می‌کردم به برخی از بازیگران که این ایده را پیشنهاد دهیم، با سر قبول می‌کنند، ولی خیلی‌ها قبول نکردند یا پیشنهادات مالی سنگین برای حضور در این نقش‌های کوتاه داشتند!
آنا: قطعا شما هم به سراغ ستاره‌ها سینما نبودید، یعنی همین بازیگران معمولی هم نپذیرفتند که در کار باشند؟
دهنوی: خیر. ما حتی برای برخی از نقش‌ها که می‌خواستیم به سراغ بازیگران سطح اول و دوم هم نرفتیم و صرفا می‌خواستیم از بازیگرانی استفاده کنیم که چهره‌شان برای مخاطب آشنا باشد، ولی برخی از آنها که حتی افراد مطرحی هم نبودند، با این بهانه که ما کار سیاسی نمی‌کنیم! پیشنهاد بازی در این کار را رد کردند. اما کار برای حاج قاسم زوری نیست و بازیگران حال حاضر مجموعه همگی کاملا دلی پای پروژه ماندند و دوست داشتند که در این اثر حتی شده نقش کوتاهی داشته باشند. همانطور که خود من کار کردن برای حاج قاسم را به تمام کارها و پروژه‌های دیگرم ترجیح می‌دهم، حتی اگر در حد کاری یک دقیقه‌ای باشد.
آنا: شما در مستند چهره شناخته شده‌ای هستید، اگرچه پیش از مستندسازی فضای فیلم کوتاه را هم تجربه کردید و حالا باز هم با یک مجموعه جدید از این قالب در تلویزیون و فضای مجازی حاضر شدید. باتوجه به این تغییرات، چقدر امکان دارد که شما را در به عنوان کارگردان آثار بلند ببینیم؟
دهنوی: خب من در مسیری که داشتم، چند فیلم کوتاه کار کردم، یک قسمت از مینی سریال کارگردانی کردم و بعد وارد فضای مستند شدم. احساس خود من هم این است که اگر بخواهم پله پله در مسیر فیلمسازی حرکت کنم، کار بعدی‌ام احتمالا یک پروژه بلند خواهد بود. ولی این مسئله سلسله مراتبی و پلکانی بودن برای من مهم نیست و بیشتر به این فکر می‌کنم که کجا می‌توانم اثرگذارتر باشم. من ابتدا موضوعی که ذهنم را درگیر کرده بررسی می‌کنم، بعد قالب آن را پیدا می‌کنم و در مرحله آخر بررسی می‌کنم که باید این کار را در چند دقیقه جمع کرد! به همین دلیل زوتر از موعد نمی‌توانم بگویم که مسیر بعدی‌ام در فیلمسازی به کدام سمت است.
آنا: در حال حاضر موضوع و دغدغه‌ای برای ساخت اثر دارید؟
دهنوی: بله، این روزها در حال رایزنی برای تولید یک تله فیلم برای شبکه سه هستم که فضای سرگرم کننده‌ای دارد و کمی هم با چاشنی مسائل سیاسی همراه است. داستان جوانی است که از شهرستان به تهران می‌آید و طی اتفاقاتی و با یکی از سفیران کشورهای اروپایی در تهران آشنا می‌شود.
تکرار غریبانه فاجعه تالاب میانکاله
آنا: در میان صحبت‌هایتان به جشنواره سینما حقیقت هم اشاره کردید. شما در این دوره با مستند «پرواز بی‌بازگشت» در جشنواره حضور داشتید که به زعم برخی از منتقدان کار قابل دفاعی بود، اما در هیچ بخشی مورد توجه داوران بخش مسابقه قرار نگرفت. انتظار چنین اتفاقی را داشتید؟
دهنوی: راستش را بخواهید نه و حس می‌کردم سطح فیلم و جایگاه آن باید در میان منتخبان جشنواره سینماحقیقت باشد. البته در زمینه مباحثی مثل کارگردانی واقعا ادعایی نداشتم ولی به طور خاص برای بخش پژوهش احساسم این بود که این مستند می‌توانست بیشتر دیده شود. چون به مسئله مهمی پرداخته بود و باید دیده می‌شد. من دوست داشتم در مورد این فاجعه محیط‌زیستی بیشتر صحبت شود و کاری برای حل کردن این بحران شکل بگیرد.
آنا: یعنی انتظار داشتید با پخش این مستند اتفاق مثبتی برای حل این فاجعه رخ دهد؟
دهنوی: حقیقتا بله. من این هفته مجدداً به میانکاله می‌روم و متاسفانه خبرهای بدی از آنجا شنیده‌ام، گویا دوباره آن اتفاق تلخ در منطقه رخ داده و قرار است شاهد مرگ مجدد صدها پرنده باشیم. من همه این مستند را ساختم که فکری به حال آن منطقه شود و می‌خواستم مسئولان محیط زیستی آن را ببینند و کاری برای آنجا اجام دهند، ولی مسئولان محیط‌زیست حتی برای تماشای کار هم نیامند، نه اینکه نتوانند، نخواستند که بیانند.
آنا: شما در طول جشنواره از آنها دعوت کردید که به عنوان مهمان به تماشای مستند «پرواز بی‌بازگشت» بنشینند و آنها قبول نکردند؟
دهنوی: بله، مثل اینکه دوست نداشتند در ابتدای کارشان در یک اثر هنری مورد انتقاد قرار بگیرند، ولی کاش می‌آمدند و مستند را می‌دیدند و تلاشی می‌کردند. من در تماسی که اخیراً با دست اندرکاران تالاب میانکاله داشتم متوجه شدم شرایط دوباره به همان حالت بازگشته و آنها نیز کاری نمی‌توانند انجام دهند، چون پرنده‌ها که به صورت غریزی به تالاب می‌آیند و نمی‌توان از آمدنشان جلوگیری کرد و محیط‌بان‌ها و فعالان این حوزه هم صرفا برای تشییع لاشه‌های پرندگان آماده باش هستند. این مرگ پرندگان خیلی اتفاق تلخ و دردناکی است و ای کاش راه حلی برای برطرف کردن آن صورت می‌گرفت.
انتهای پیام/۴۱۷۳/
انتهای پیام/
