شبکه جام‌جم به دنبال بازنمایی چهره واقعی ایران است/ با حذف منابع ارزی شبکه امکان تولیدات باکیفیت از دست رفت

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، به مناسبت بیست‌ و پنجمین سالگرد تأسیس شبکه جهانی جام‌جم با حسن ملکی،‌ مدیر این شبکه به گفتگو نشستیم.

شاید لازم باشد در ابتدا به چرایی تاسیس این شبکه بپردازیم و اینکه رویکرد حاکم بر شبکه جام‌جم چیست؟

طراحی شبکه برای مهاجرین کشورها روند مرسومی است. چین، هند، ترکیه و دیگر کشورهایی که مهاجرین زیادی در سراسر دنیا دارند نیز، چنین شبکه‌هایی را طراحی کرده‌اند. یکی از علل اصلی برقراری ارتباط ما با مهاجرین ایرانی،‌ اشاعه فرهنگ غنی ایرانی‌ـ‌اسلامی است؛‌ به خصوص که ما معتقدیم انقلاب اسلامی ایران دارای ارزش‌های متفاوتی در سبک حکومتداری و زندگی است. مهاجرین ما،‌ سفیرهای فرهنگی ایران در سایر کشورها هستند. یکی دیگر از دلایل ضرورت فعالیت این شبکه بازنمایی چهره واقعی ایران امروز است. ایرانیان ما در کشورهای دیگر به شدت در معرض تبلیغات رسانه‌های معاند علیه اسلام و ایران هستند و این موضوع باعث شده تا ذهنیت اشتباهی از داخل برای ایرانیان خارج از کشور به وجود آید به همین جهت هم تولید برنامه برای آن‌ها با تولید برای داخل متفاوت است.

آمار مشخصی از اقبال مخاطبین نسبت به این شبکه وجود دارد؟

مخاطبین شبکه‌ در دوسال و نیم گذشته افزایش داشته اما نظرسنجی و اطلاع از آمار مخاطبین شبکه جام‌جم مانند شبکه‌های سراسری ایران، آسان نیست. در ایران مرکز تحقیقات صداوسیما با نظرسنجی‌هایی که انجام می‌دهد به راحتی به این آمار دسترسی پیدا می‌کند. اما ما به دلیل نداشتن دفتر در کشورهای خارجی همچنین نداشتن دسترسی به مخاطبان، نمی‌توانیم این کار را به راحتی و دقیق انجام دهیم. در سال‌های گذشته نظرسنجی‌های فرودگاهی انجام می‌شد اما آن‌ها هم دقت کافی را نداشتند. ما از طریق فضای مجازی هم گاهی نظرسنجی‌هایی را انجام می‌دهیم اما یکی از مشکلات ما این است که ایرانیان در خارج از کشور نگرانی‌هایی دارند که مبادا به دلیل ارتباط با شبکه‌های ایرانی برای اقامتشان مشکلی پیش ‌بیاید. ایرانیان خارج از کشور در بسیاری از موارد با ما همکاری می‌کنند اما نمی‌خواهند تصویرشان پخش شود. چون مدعیان حقوق بشر و آزادی بیان در غرب برای آن‌ها مشکل ایجاد می کنند. اینگونه مشکلات را غربی ها برای خود شبکه هم ایجاد کرده اند. به عنوان مثال پیج‌ اینستاگرام شبکه را که بهترین راه ارتباطی ما با مخاطبین بود بعد از شهادت حاج‌ قاسم به دلیل تجلیل از این سردار سرافراز بست. در چندین مورد هم برای قطع پخش ماهواره‌ای شبکه تلاش کردند.

بیشتر بخوانید:

رونمایی از لوگوی جدید شبکه «جام جم»

تنها راهی که از طریق آن آمار مخاطبان را به دست می‌آوریم، میزان تعامل مخاطبین با برنامه‌ها است. طبق آمار موجود میزان تعامل مخاطبین با شبکه طی دو سال و نیم گذشته ۳۸ درصد افزایش داشته است. سه کاناله شدن ما و همچنین تولید محتوا بر اساس نیازها و خواست مخاطبین از دلایل این رشد مخاطب است.

چرا سه کاناله شد؟

در سال‌های گذشته ما یک کانال با سه افق متفاوت برای اروپا، آسیا و آمریکا داشتیم. این روند کنداکتور ما را به شدت تحت تأثیر قرار می‌داد و حتی از دید مخاطبین توجیه منطقی نداشت که ما به طور مثال ۱۲ شب کارتون پخش کنیم و چون متوجه پخش ما برای افق‌های متفاوت نبودند از این موضوع تلقی غیرحرفه‌ای بودن می‌کردند. از فروردین ۹۹ بود که ما سه کاناله شدیم و این اصلاح به شدت در عملکرد خودمان و میزان مخاطبین‌مان رشد مثبتی ایجاد کرد.

همکاری نیروهای ایرانی با شبکه چگونه است؟

شبکه جام‌جم در تولید بخشی از برنامه‌های به طور مستقیم از خود ایرانیان مقیم کمک می‌گیرد. این همکاری به چند شکل است. یکی از این روش‌های همکاری به صورت قراردادی است که اگر آن‌ها تهیه‌کننده‌های حرفه‌ای باشند ما مثل داخل برای تهیه مستند با آن‌ها قرارداد می‌بندیم. روش دیگر تعامل و همکاری ما با مخاطبین برای تهیه گزارش است. افرادی که علاقه به تهیه گزارش در هر زمینه‌ای برای شبکه دارند می‌توانند به صورت داوطلبانه برای ما تولید محتوا داشته باشند که تا کنون حدود ۵۰ خبرنگار افتخاری از بین ایرانیان خارج از کشور جذب کرده‌ایم و تا پایان سال تعداد خبرنگاران افتخاری شبکه را به حدود ۱۰۰ نفر خواهیم رساند. این تعامل هم ظرفیت خوبی را برای شبکه ایجاد می‌کند و هم میزان اعتماد مخاطبان را به شبکه افزایش می‌دهد.

راه‌های دیگری برای افزایش تعامل با مخاطبین مدنظر دارید؟

راه‌اندازی باشگاه مخاطبان شبکه جهانی جام‌جم یکی از مهم‌ترین برنامه‌های ما برای ارتباط‌گیری با ایرانیان است. مخاطبان از این طریق می‌توانند هم تولیدات خودشان را بارگذاری کنند و هم کارت عضویت‌هایی را طراحی که کرده‌ایم به تناسب میزان فعالیت‌هایشان دریافت و از امتیازات خاص آن‌ها در ایران بهره‌مند ‌شوند. یکی دیگر از برنامه‌های ما که دو سالی است به خاطر شرایط کرونا برگزار نمی‌شود، جشن مخاطبین است. ما هرساله جشنی با حضور هنرمندان در ایران برپا می‌کردیم و ایرانیان مقیمی که در فصول مختلف به کشور ایران سفر کرده بودند در آن شرکت می‌کردند. این جشن‌ها یکی از بهترین راه‌های ما برای ارتباط مستقیم با آن‌ها بود و بازخوردهای خوبی هم از آن می‌گرفتیم.

منابع مالی شبکه چگونه است و چه مشکلاتی را برای تولید ایجاد کرده؟

متاسفانه پس از حذف منابع ارزی ما نتوانستیم تولیدات با کیفیتی در خارج از ایران داشته باشیم. بیشتر ساعت پخش ما را تولیداتی تشکیل می‌دهند که توسط تهیه‌کنندگان شبکه در داخل کشور ساخته می‌شود. به نظر می‌رسد با حضور آقای جبلی در راس سازمان که با ایرانیان خارج کشور و نیازهای آن‌ها آشنایی دارند تدابیری در جهت تامین اعتبارات ریالی و ارزی کافی به منظور تولید برنامه‌های مناسب برای 10 میلیون ایرانی و ده‌ها میلیون فارسی زبان غیر ایرانی در اقصی نقاط دنیا اتخاذ خواهد شد.

شبکه جام‌جم برنامه و رویکرد خاصی برای دانشجویان ایرانی خارج از کشور که مشکلات متعددی دارند، مدنظر دارد؟

از آنجایی که دانشجویان مقیم خارج کشور با نوسانات نرخ ارز،‌ مسائل حقوقی و مشکلات مالی دست و پنجه نرم می‌کنند و نهادها در دسترس و پاسخگو بسیار کم هستند، ما در این شبکه برنامه‌ای تحت عنوان «مشاور» تولید کردیم تا بتوانیم به صورت زنده پاسخگو و راهنمای سوالات و مشکلات آن‌ها باشیم.

برنامه‌های تولیدی شبکه در حال حاضر چه اهدافی را دنبال می‌کنند؟

یکی از مسائل مورد اهمیت برای ما برقراری ارتباط بین ایرانیان خارج و داخل کشور است. ما در این راستا مسابقه سرگرم‌ کننده‌ای تحت عنوان «ستارگان پارسی» را در دست تولید داریم که از عید نوروز پخش می‌شود. این برنامه با حضور ایرانیان و در سراسر جهان و با موضوعات زبان و ادبیات فارسی، سبک زندگی و سرگرمی روی آنتن شبکه جام‌جم خواهد رفت. همچنین برنامه «میراث مشترک» با هدف پیوند بین فارسی‌زبانان کشورهای مختلف با حضور سه مجری از ایران افغانستان و تاجیکستان تولید شده که تماما در حوزه تمدنی زبان‌فارسی پیش ‌می‌رود. از سوی دیگر برنامه «ژرفا» با موضوعاتی چون فرهنگ، هویت، تمدن نوین ایرانی اسلامی و نظایر آن از این شبکه در حال پخش است.

تولید محتوا در شبکه جهانی برای کودک و نوجوان ایرانی مقیم خارج از کشور که آشنایی کمتری با زبان فارسی دارد، چگونه است؟

نوجوانان ایرانی خارج از کشور با دو بحران بسیار مهم رو به رو هستند؛ بحران هویت و بحران آشنا نبودن با زبان ‌فارسی. تولید برنامه برای این نوجوانان بسیار سخت است. تعداد زیادی از آنان به مدارس ایرانی نمی‌روند و از پایه با فرهنگ و زبان ایرانی آشنایی ندارند. البته این مشکلات فرهنگی از خود مسئولین ما هم هست. ما برای حوزه‌های سیاسی و اقتصادی برنامه‌ریزی می‌کنیم اما در حوزه فرهنگ هیچ‌کاری نکردیم. تنها ۱۳ هزار نفر از دانش آموزان ایرانی خارج از کشور در مدارس ایرانی درس می‌خوانند که بیشتر آن‌ها فرزندان سفرا و نمایندگی های کشور در خارج هستند. ما باید نوجوانانی در تراز انقلاب اسلامی در خارج تربیت کنیم و دستیابی به این مهم مستلزم تولید برنامه هایی فاخر، پرمحتوا و جذاب از این شبکه است.

تولید محتوا برای گروه سنی نوجوان مقیم خارج از کشور که به محتواهای متنوع جذابی در دیگر رسانه دسترسی دارد، دشوار است.

وقتی بودجه ریالی شبکه ما از همه شبکه‌های سیما کم‌تر است و حتی مانند دیگر شبکه‌ها هنوز اچ‌دی نشده‌ایم به سختی می‌توانیم جذابیت‌های بصری داشته باشیم و مخاطب نوجوان را با خود همراه کنیم. البته از آنجایی که دکتر جبلی با اقتضائات جذب مخاطب خارج کشور آشنایی دارند امیدواریم تصمیماتی برای هرچه بهتر شدن شبکه و احیای آن گرفته شود.

تاکنون تصمیمی برای ساخت اپلیکیشن موبایلی برای شبکه وجود داشته؟

دو سال پیش تلاش کردیم تا بتوانیم چنین اپلیکشینی را راه‌اندازی کنیم، اما متاسفانه به دلایلی امکان‌پذیر نشد. البته این هدف را همچنان دنبال خواهیم کرد. در حال حاضر برنامه‌های شبکه علاوه بر ماهواره، از روی سایت شبکه و نیز تلوبیون قابل مشاهده است.